بیشترین اثرگذاری کرونا روی مشاغل خدماتی است

دکتر فرشاد مومنی*نکته مهم و کلیدی در این مسئله این است که بیشترین اثرگذاری کرونا روی مشاغل کشور در حیطه‌های عمدتاً خدماتی مانند رستوران‌ها، هتلداری، تالارهای جشن و پذیرایی، آجیل و خشکبار، غذا و آرایشگری و از این قبیل بوده است، ما به همه این مشاغل نیاز داریم اما واقعیت آن است که چون در سطح کلی اشتغال ما بیش از آنکه بر محور و پشتیبان تولید باشد بر محور و پشتیبان مصرف و واردات بنا شده است و به همین دلیل آسیب پذیری ما بسیار شدیدتر از کشورهای دیگر است. این شاید بزرگترین درسی است که از تجربه کرونا باید یاد بگیریم.

 بخش مهمی از مشاغل از دست رفته مضمون توسعه‌ای ندارند، یعنی نه قادر هستند فقر را در کشور برطرف کنند و نه قادر هستند عقب ماندگی علمی و فنی ما را کاهش دهند. بنابراین به یک بازنگری بنیادی در نظام اشتغال کشور نیازمند هستیم و این بازنگری باید مضمون اقتصاد سیاسی داشته باشد. کشوری که مشارکت فعال مردم در سرنوشت خود را نپذیرد، دائماً شکننده باقی می‌ماند و یکی از مهمترین پیامدهای اقتصادسیاسی رانتی در ایران، بی‌سابقه‌ترین و شکنندگی آورترین غفلت‌ها در این زمینه است.