چشم‌انداز امیدبخش برای نیمه دوم سال
حمید تهرانی * به همین دلیل مطبوعات و رسانه‌ها سال گذشته، سال خوبی را پشت سر نگذاشته بودند و البته با توجه به روند مثبت اقتصاد کشور در سال ۱۳۹۹ امید داشتند که جبران مافات کنند و گام‌هایی هرچند کوچک برای تقویت بنیه خود بردارند. مخصوصا چشم‌انداز بازار شب عید که بسیاری از فعالان اقتصادی به آن دل‌خوش کرده بودند، بسیاری را برای رسیدن به درآمد و جبران زیان گذشته امیدوار کرده بود.
این در حالی است که شیوع بیماری کووید-۱۹ در میان شهروندان ایرانی و در مقیاس بزرگ‌تر در بین مردم جهان این چشم‌انداز امیدوارکننده را به شدت تیره و تار کرد. مثلا به این نکته ساده توجه کنید که بانک‌ها و مراکز تفریحی و گردشگری که هر سال بیشترین حجم از آگهی‌های رادیو- تلویزیونی را به خود اختصاص می‌دادند و از این بابت درآمد هنگفتی را نصیب صداوسیما می‌کردند، در تمام مدت اسفندماه و فروردین‌ماه تقریبا هیچ حضوری در تبلیغات رسانه‌ای و از جمله صداوسیما نداشتند و بخش بزرگی از درآمدهای رسانه‌ها عملا نابود شد.
با این اوضاع روشن است که مطبوعات سال خوبی را شروع نکرده‌اند به ویژه آنکه در نخستین گام ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم گرفت از چاپ کاغذی و توزیع روزنامه‌ها در کشور جلوگیری کند. اعضای این ستاد معتقدند که روزنامه عامل شیوع و انتقال ویروس است و به همین دلیل با چراغ خاموش و مانند اسب تروا، ویروس کرونا را به نقاط مختلف کشور انتقال می‌دهد. حال آنکه در تمام کشورهای اروپایی درگیر بیماری کووید-۱۹ و حتی آن کشورهایی که به لحاظ تعداد مبتلا یا تعداد فوت‌شدگان وضعیت بدتری نسبت به ایران دارند انتشار روزنامه و توزیع و فروش آن متوقف نشده است.
ایتالیا، اسپانیا، آلمان، انگلستان، ایالات متحده و… کشورهایی هستند که همچنان روزنامه کاغذی چاپ، منتشر و توزیع می‌کنند. از این بابت معلوم نیست که آیا کار آنان نادرست و خطرناک است یا کار مقامات ایران سخت‌گیری بی‌مورد و بیهوده است. دست‌کم بسیاری از همکاران من در کشور با استناد به همین رفتار رایج در کشورهای دیگر بر این باورند که تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا هرچند که لازم‌الاتباع است اما به همین میزان صحیح نیست و از این بابت مدیران روزنامه‌ها و نشریات مکتوب خواهان تغییر در تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر توقف چاپ کاغذی، انتشار و توزیع روزنامه‌های سراسری و نشریات مکتوب هستند.
حتی اگر امکان چاپ روزنامه‌ها و توزیع آن در استان هم فراهم شود بسیاری از همکاران من در تهران یا سایر استان‌ها می‌توانند روزنامه‌ها و نشریات مکتوب را به چاپ برسانند و در داخل استان منتشر و توزیع کنند به ویژه در تهران و کرج که از لحاظ جغرافیایی به صورت یک استان در نظر گرفته شده و بسیاری از روزنامه‌های سراسری با توجه به اهمیت مراکز اقتصادی و نهادهای دولتی و حکومتی درون استان‌های تهران و البرز می‌توانند نشریه خود را چاپ و توزیع کنند.با این مقدمه البته نمی‌توان از روزها و شاید ماه‌های پیش انتظار معجزه داشت.
گمان غالب آن است که تا بازگشت اوضاع به حالت عادی و رسیدن اقتصاد به ظرفیت پیش از شیوع ویروس کرونا، زمان زیادی باید سپری شود. این امر احتمالا به این معنی است که حرکت اقتصاد ایران در شش ماهه نخست سال آهنگی کند و آرام خواهد داشت و به همین دلیل نمی‌توان بازار گرمی را برای اقتصاد، تولید و بخش خصوصی کشور انتظار داشت. در این صورت روشن است که روزنامه‌ها اگر جان سالم از این بحران به در ببرند در شش ماه آینده نباید انتظار جهش و رشد انفجاری داشته باشند. هرچند که با توجه به اوضاع اقتصاد از سال گذشته، مدیران مطبوعات امید چندانی به حرکت سریع نداشتند.
با این همه دلخوشی‌هایی نیز وجود دارد. مدیران بخش خصوصی دریافته‌اند که نمی‌توان به وعده‌های دولت امید بست اما با کم‌اثر شدن تحریم‌های ایالات متحده و پیدا شدن مسیرهای امن برای ارتباط ایران با اقتصاد جهانی، اکنون امیدواری‌هایی وجود دارد که چرخ اقتصاد کشورمان، هرچند به کندی، اما به گردش درآید. در این صورت شاید بتوان برای نیمه دوم سال ۱۳۹۹ چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را برای روزنامه‌نگاران ایرانی ترسیم کرد.
اخبار برگزیدهیادداشت
لینک کوتاه :