کاهش فاصله نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد

به گزارش جهان صنعت نیوز:  برآوردها حاکی از آن است که فروش ارز صادراتی در سامانه نیما، ۵۸ درصد کاهش یافته است. بر این اساس در حالی که  در فروردین سال قبل فروش ارز صادراتی در سامانه نیما یک میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار بوده است، در فرودین ماه امسال صادرکنندگان تنها ۵۳۳ میلیون یورو ارز در سامانه نیما به فروش رسانده اند.

اما سوالی که در این بین مطرح می شود این است که به چه دلیل فروش ارز صادراتی در سامانه نیما در فروردین امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش قابل توجه روبرو شده است.

به طور حتم همه گیری ویروس کرونا در کشور یکی از عوامل اصلی در این حوزه است که باعث شده نه تنها اقتصاد و تجارت خارجی ایران بلکه اقتصاد جهانی با چالش و بحران مواجه شود. به این ترتیب از ماه های پایانی سال گذشته شاهد افت چشمگیر معاملات خرید و فروش ارز صادراتی در سامانه نیما بودیم که البته بخشی از آن نیز به دلیل اختلال در معامله اظهارنامه های صادراتی بود.

گرانی دلار در ماه های پایانی سال ۹۸

صادرات کشور به دلیل بسته شدن برخی از مرزها و مشکلات ناشی از افزایش قیمت حمل و نقل و … از سال گذشته تا کنون به کندی صورت می‌گیرد و تعطیلی بازار تجاری چین و دیگر کشورها در کاهش صادرات و در نتیجه افت عرضه ارز حاصل از صادرات تجار بی تاثیر نبوده است.

در این میان افزایش قیمت دلار در ماه های پایانی سال ۹۸ را نباید نادیده گرفت. اگرچه بانک مرکزی در سال گذشته به صورت مداوم قول ثبات قیمت ارز و حتی کاهش آن را داد اما در نهایت این بازار با تلاطم و افزایش قیمت روبرو شد. حتی پیش بینی برخی از کارشناسان این بود که با ورود به سال جدید، قیمت ارز از ۱۷ هزار تومان نیز فراتر رود.

این در حالی است که اگرچه این اتفاق رخ نداد اما به هر حال به دلیل اختلاف قیمت ارز نیمایی با بازار آزاد و چند نرخی بودن ارز، ورودی ارز به سامانه نیما کاهش یافت و در مقابل تامین ارزی که صورت گرفت، در بخش واردات در برخی روزها تراز را منفی کرد.

سخت گیری بانک مرکزی

در واقع عدم موفقیت بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز در کنار تحولات غیر قابل پیش بینی باعث شد که عرضه ارز در سامانه نیما کاهش پیدا کند.

بررسی‌ها حکایت از آن دارد که معاملات فروش ارز صادراتی در فروردین ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با افت مواجه بوده است که البته بخشی از آن به دلیل شیوع ویروس کرونا و بخش دیگری از این افت به دلیل سخت گیری بانک مرکزی در تأمین ارز واردات از محل اظهارنامه‌های صادراتی بوده است.

عملکرد سامانه نیما (بازار ثانویه) در فروردین ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل در حالی کاهش حدوداً ۵۸ درصدی را نشان می‌دهد که در حال حاضر به دلیل نزدیک شدن نرخ ارز نیمایی به بازار آزاد، پیش بینی می شود که عرضه ارز در سامانه نیما به شدت افزایش پیدا کند.

سرازیر شدن ارز صادراتی

کارشناسان معتقدند از این به بعد تعداد بازیگران و عرضه کنندگان ارز در سامانه نیما به دلیل نزدیکی نرخ دلار در سامانه نیما با بازار آزاد افرایش پیدا می کند و در واقع صادرکنندگان غیر نفتی تمایل پیدا می کنند تا ارز حاصل از صادرات خود را در این سامانه عرضه کنند.

جدیدترین نرخ ارز در سامانه نیما مربوط به ۲۸ فروردین ماه است که بر اساس آن قیمت دلار ۱۵ هزار و ۵۴۵ تومان است در حالی که قیمت دلار در بازار آزاد نیز در حال حاضر حدود ۱۵۵۰۰ تا ۱۶ هزار تومان است . بنابراین عجیب نیست که از این پس عرضه ارز صادراتی در سامانه نیما افزایش پیدا کند.

تامین ارز از طریق ارز حاصل از صادرات

گفتنی است در فروردین سال گذشته، میانگین قیمت خرید هر دلار، ۸,۸۲۸ تومان بوده که این عدد در نخستین ماه سال جاری به ۱۳ هزار و ۹۹۳ تومان رسیده است.

از ماه‌های پایانی سال ۹۷ و همزمان با افزایش نرخ دلار در بازار، دولت بازار ثانویه ارز را فعال کرد تا به این وسیله ارز حاصل از صادرات، از سوی صادرکنندگان به این بازار ارائه شود و واردکنندگان نیز بتوانند ارز مورد نیاز خود را از طریق این بازار دریافت کنند.

در حال حاضر در کنار ارز نیمایی و ارز بازار آزاد، دولت برای تعدادی از کالاهای اساسی، ارز با نرخ ۴,۲۰۰ تومان عرضه می‌کند که بر خلاف برخی گمانه زنی‌ها تخصیص آن در سال ۱۳۹۹ نیز پیش بینی شده است.

با کاهش درآمد نفت تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا، ایران بخش قابل توجهی از نیاز ارزی خود در ماه‌های گذشته را از طریق صادرات غیرنفتی تأمین کرده است.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه