افزایش ظرفیت در سال جهش تولید

به گزارش جهان صنعت نیوز:   بر این اساس گفتگویی با  احمد مجیدی مدیر عامل شرکت آلومینیوم ایران در تشریح روند شکل گیری، اقدامات و برنامه های این مجموعه صورت گرفته که در ادامه می خوانید.

لطفا در خصوص روند تأسیس ایرالکو و وضعیت تولید این شرکت توضیح دهید؟

شروع فعالیت ایرالکو به سال ۱۳۴۶ و حدود پنجاه و سه سال پیش بازمی گردد. زمانی که موضوع تأسیس ایرالکو توسط سه شرکت ایرانی، پاکستانی و آمریکایی در مساحتی به وسعت۲۳۲ هکتار در شهر اراک مطرح و عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۴۸ شروع و در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۵۱  با ظرفیت ۴۵ هزار تن تولید  انواع شمش های آلومینیوم به بهره برداری رسید. با شروع  فعالیت شرکت آلومینیوم ایران به عنوان اولین تولید کننده شمش آلومینیوم  در استان مرکزی و ایجاد صنایع زیر دستی در شهرهای این استان، ایرالکو به قطب اول آلومینیوم کشور مبدل شد.

عمده ترین محصولات ایرالکو شامل انواع آلیاژهای ریخته گری و کار پذیر از جمله: شمش های هزار پوندی، پنجاه پوندی، اسلب، تی بار و بیلت است .

ایرالکو قبل از انقلاب تحت مدیریت شرکت رینولدز آمریکا با دو خط تولید به ظرفیت سالیانه ۴۵ هزار تن فعالیت کرد. مقادیر آلومینیوم تولید شده طی سال های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷به شرح ذیل است:

وضعیت تولید آلومینیوم قبل از انقلاب( اعداد به هزار تن است)
سال	۱۳۵۱	۱۳۵۲	۱۳۵۳	۱۳۵۴	۱۳۵۵	۱۳۵۶	۱۳۵۷
تولید	۹/۸	۷/۳۸	۱/۴۹	۱/۳۸	۹/۳۱	۴/۲۳	۱/۲۵

 

لطفاً نقش ایرالکو در سال های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی را تشریح کنید؟

در پی پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و خروج  کارشناسان خارجی از ایران،  ایرالکو به دست متخصصان ایرانی اداره شد و با شروع جنگ تحمیلی علاوه بر تهیه مواد اولیه صنایع جانبی و پایین دستی، نقش مهمی در ساخت آلیاژهای آلومینیوم با کاربرد نظامی و دفاعی ایفاد کرد. اهمیت فلز استراتژیک آلومینیوم و امکان به کارگیری آن در صنایع مختلف بواسطه ویژگیهای خاص فلز مذکور سبب  شد تا با ایجاد تجهیزات، امکانات و توان تخصصی، کلیه آلیاژهای مورد نیاز کشور در ایرالکوتولید شود.

نقش تأثیر گذار ایرالکو درتأمین تجهیزات نظامی مورد نیاز جنگ تحمیلی باعث شد تا حریم هوایی این شرکت بارها توسط جنگنده های رژیم بعث عراق تهدید و در تاریخ ۰۵/۰۵/۱۳۶۵ مورد بمباران هوایی دشمن واقع شد. ۵۴ شهید سرافراز، ۲۴۰ جانباز، ۳۰ آزاده و اعزام ۷۰۰ نیرو به جبهه های جنگ تحمیلی از سرمایه های گرانبهای معنوی ایرالکو به شمار می روند که این امر، برگ زرینی از افتخارات ایرالکو در طی ۸ سال دفاع مقدس است.

ارزیابی خودتان را در خصوص افزایش ظرفیت تولید در خطوط قدیم ایرالکو بیان کنید؟

اگر چه بعد از جنگ کارشناسان ایرالکو می دانستند که تکنولوژی خطوط تولید شرکت به خاطر قدیمی بودن، افزایش قیمت تمام شده محصول را به خاطر صرف هزینه و انرژی بیشتر در مقایسه با تکنولوژی های جدید به همراه خواهد داشت اما کشورهای مختلف به خاطر عناد و دشمنی حاضر به انتقال دانش فنی و تکنولوژی پیشرفته به کشور عزیزمان نبودند. نیاز و افزایش روز افزون مصرف آلومینیوم در ایران و اهمیت تولید این فلز استراتژیک باعث شد تا در سال ۱۳۷۲، خطوط تولید ایرالکو از دو خط به پنج خط ۶۷ کیلو آمپری افزایش یابد و ظرفیت تولید آلومینیوم به ۱۲۰ هزار تن در سال برسد. ظرفیت تولید شرکت در حال حاضر با احتساب خروج خطوط یک و دو کارگاه یک احیاء به ۱۸۰ هزار تن در سال بالغ شده است.

در خصوص ضرورت احداث طرح ۱۱۰ هزار تنی ایرالکو وظرفیت تولید آن توضیح دهید؟

بالا بودن مصرف برق، پایین بودن راندمان تولید، اتلاف بیش از حد مواد اولیه، دستی بودن فعالیت تولیدکه ناشی از قدیمی بودن تکنولوژی تولید آلومینیوم در ایرالکو بود، لزوم تغییر تکنولوژی را بیش از پیش مطرح و برنامه ریزی در جهت ارتقاء آن در دستور کار مدیریت ایرالکو در سال ۱۳۷۹ قرار گرفت. با تهیه طرح توجیه اقتصادی فنی در سال ۱۳۸۰ و ارائه آن به دولت در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۸۰ شورای محترم اقتصاد طرح تغییر تکنولوژی ایرالکو را با استفاده از تسهیلات فاینانس از طریق مشارکت شرکت N.F.C کشور چین و تکنیکان ایران به عنوان پیمانکاران خارجی و داخلی تصویب نمود.مراسم کلنگ زنی  در ۳۱ فروردین ۱۳۸۱ آغاز شد و عملیات اجرایی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۲ شروع گردید و در تاریخ ۰۵/۰۴/۱۳۸۲ اعتبار اسنادی فاینانس (LC) گشایش یافت.

فاز اول طرح با ظرفیت ۳۶ هزار تن آلومینیوم در اردیبهشت ماه ۱۳۸۶ مورد بهره برداری قرار گرفت و در مهرماه ۱۳۸۷ فاز دوم طرح( با همان ظرفیت فاز اول) مورد بهره برداری قرار گرفت و در آذر ماه ۱۳۸۷ نیز فاز سوم طرح ( به میزان ظرفیت فاز اول و دوم) تکمیل و تحویل واحد بهره برداری شد.

طرح ۱۱۰ هزار تنی ایرالکو با رعایت استانداردهای زیست محیطی و مجهز به سیستم کنترل آلودگی بزرگترین طرح زیست محیطی کشور است. در سال های ۸۶ ، ۸۷ و ۸۸ به ترتیب تولیدات ایرالکو ۱۲۵، ۱۴۵ و ۱۷۰ هزار تن آلومینیوم در سال بوده که این امر موجب شکسته شدن رکورد تولید آلومینیوم در کشور طی قریب ۵ دهه از فعالیت خود است.

لطفاً در خصوص نقش ایرالکو در اشتغال کشور توضیح دهید؟

ایرالکو به طور مستقیم حدود ۴۷۰۰ نفر را در خود جای داده است که با احتساب خانواده های آنان حدود ۱۸ هزار نفر از این شرکت امرار معاش می نمایند و حدود ۱۱ هزار کارخانه و کارگاه با بیش از ۲۵۰ هزار نفر شاغل در صنایع جانبی و پایین دستی از قبیل: پروفیل سازان، ظروف سازان، ریخته گران، نورد کاران، صنایع هوافضا، صنایع بهداشتی و بسته بندی، صنایع الکتریکی، صنایع دارویی و . . . از این فلز استراتژیک استفاده می کند. ایرالکو نیروهای متعهد، متخصص و با تجربه ای دارد که در حال حاضر در زمینه دانش فنی صنعت آلومینیوم، توانایی راه اندازی مجموعه های تولیدی جدید را در هر جای کشور دارند و می توانند این تجربه را در اختیار هر سرمایه گذاری قرار دهند.

ایرالکو تا کنون چه اقداماتی در راستای صیانت و حفظ محیط زیست انجام داده است؟

شرکت آلومینیوم ایران همواره صیانت و حفاظت از محیط زیست، این نعمت خدادادی و حفظ حقوق شهروندی را از اولویت های مهم و اساسی خویش و مورد اهتمام و توجه قرار داده است. آلومینیوم محصولی است که با معیارهای زیست محیطی مطابقت دارد. این فلز به آسانی و کمترین هزینه بازیافت می شود. ایرالکو همواره تعهد خود را به اهداف و حفظ و صیانت از محیط زیست نشان داده است.

ایرالکو معتقد است محیط زیست به عنوان سرمایه عظیم حیات، نیازمند حفاظت ومراقبت دائم همه ساکنان زمین است.

 صرف هزینه ای بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان جهت احداث و راه اندازی طرح جدید ایرالکو که بزرگترین طرح زیست محیطی کشور است و همچنین اقدامات  ذیل در کارگاه های آند سازی و ریخت و افزایش فضای سبز شرکت، اهتمام ویژه ای است که مدیران و کارکنان ایرالکو در صیانت و حفظ محیط زیست انجام داده و به آن عمل کرده اند.

• راه اندازی سیستم غبار گیر کارگاه ساخت آند در سال ۱۳۷۱ با مشارکت شرکت آلمانی
• تجهیز کارگاه پخت آند به سیستم کنترل آلودگی الکترواستاتیک تحت نظارت یک شرکت فرانسوی در سال ۱۳۷۵
• نصب و راه اندازی سیستم کنترل آلودگی با همکاری یک شرکت فرانسوی در سال ۱۳۷۴ در کارگاه پخت آند قدیم
• جایگزین گاز طبیعی به جای گازوئیل در کارگاه ریخت در سال ۱۳۷۸
• اجرای برنامه بازیافت پسماندهای مربوط به SPL دیگ های احیاء
• احداث پارک خانواده ایرالکو به مساحت ۶۶ هزار متر مربع
• احداث بزرگترین دریاچه مصنوعی استان در جوار پارک خانواده
• اتصال فاضلاب بهداشتی به شبکه فاضلاب سراسری شهری
• اندازه گیری کلیه پارامترهای زیست محیطی و شغلی آلاینده ها و رعایت استاندارد های مرتبط
• افزایش فضای سبز شرکت از ۴۵ هکتار به ۱۴۵ هکتار که این رقم در صنعت بی نظیر است. (تقریباً نیمی از مساحت کارخانه)
• طبقه بندی و ساماندهی ضایعات و پسماندهای شرکت مطابق قانون مدیریت پسماندها
• انجام ممیزی های کیفیت مستمر داخلی و خارجی
• نصب دستگاه آنالیزور HF روی دودکش کنترل آلودگی لوپ های سه گانه طرح جدید و رصد آنلاین مقادیر خروجی توسط سازمان های مسئول و ذیربط
• بکارگیری مشاور زیست محیطی در سال ۱۳۹۸ جهت مطالعه و بررسی نقاط احتمالی آلودگی در زمینه های مختلف کاری شرکت که ان شاءا… بزودی ایرالکو برند سبز را از سازمان محیط زیست دریافت خواهد کرد.

عرضه شمش آلومینیوم در بازار داخلی و خارجی به چه نحو صورت می گیرد؟

در سال های قبل از ۱۳۸۱ با توجه به انحصاری بودن تولید آلومینیوم در ایرالکو، قیمت گذاری شمش آلومینیوم  در این شرکت با هماهنگی سازمان های ذیربط صورت می گرفت و عمده محصولات بصورت پیش فروش و پرداخت وجه از طرف مشتریان انجام می شد،اما پس از راه اندازی بورس فلزات و متعاقباً بورس کالا قیمت محصولات ایرالکو در بورس بر اساس عرضه و تقاضا مشخص گردید و از شهریور سال ۱۳۹۷ با توجه به دستور العمل ستاد تنظیم بازار این محصول در بورس کالا عرضه می شود. شرکت آلومینیوم ایران عضو بازار بورس فلزات لندن( L.M.E) و بورس کالای ایران است.

فروش داخلی محصولات تولیدی این شرکت از طریق بورس کالای ایران به صنایع پایین دستی و جانبی انجام می پذیرد. فروش صادراتی نیز عمدتاً در قالب قراردادهای تهاتر با مواد اولیه مورد نیاز شرکت صورت می گیرد.

درجه خلوص مذاب تولید در کارگاه احیاء یک ۷۸/۹۹ و در کارگاه احیاء دو ۸۵/۹۹ می باشد که قابل رقابت با محصولات تولیدی شرکت های تولید آلومینیوم در جهان بوده و سهمی از بازار جهانی آلومینیوم را به خود اختصاص داده است.

مشکلات و چالش های صنعت آلومینیوم کشور را در چه مسائل عمده ای می بینید؟

بزرگترین مشکل تولید کنندگان شمش آلومینیوم در حال حاضر در کشور این است که ناچاریم ۸۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز خویش را از سایر کشورهای دنیا تأمین کنیم و این مهم در حال حاضر که فلز آلومینیوم و خود کارخانه در فهرست تحریم آمریکا و همپیمانانش قرار گرفته ،کار دشواری است.

موضوع نقدینگی و سرمایه در گردش به علت عدم ثبات سیاست های پولی و ارزی از چالش های اساسی و مهم شرکت های تولیدی بالاخص صنایع آلومینیوم در تأمین مواد اولیه وارداتی است. کاهش تعرفه واردات شمش آلومینیوم از دیگر معضلات این صنعت است که می بایست تعرفه ها در حد قابل قبول و منطقی افزایش یابد.

اصولاً در کارخانجات آلومینیوم سراسر دنیا قیمت برق با یک نرخ ترجیهی نسبت به سایر صنایع محاسبه می شود. زیرا در دنیا قیمت برق صنعت از بقیه مصارف خانگی کمتر است ولی در کشور ما این قضیه برعکس است  یعنی قیمت برق صنعت از برق خانگی بیشتر است و این موضوع با توجه به مصرف بالا انرژی در صنایع آلومینیوم از دیگر چالش های این صنعت به شمار می رود.

رکود بازار طی سالهای اخیردر ۱۱ هزار کارخانه و کارگاه پایین دستی به عنوان  مصرف کننده تولیدات ایرالکو که عمده آنها یا تعطیل شده اند و یا با ظرفیت پایین کار می کنند، منجر به کاهش تقاضا از سوی مشتریان داخلی شده است وآثار رکود و بحران جهانی از دیگر پارامترها و چالش های صنعت آلومینیوم به شمار می رود.همچنین عدم هماهنگی فی مابین شرکت های تولید کننده آلومینیوم در ایران در خصوص عرضه و فروش محصولات از دیگر مشکلات این صنعت  استراتژیک کشور است.

تأثیرتحریم ها در صنعت آلومینیوم را چگونه ارزیابی می نمایید؟

طبیعی است که در جریان تحریم ها، مشکل جابجایی منابع، ارز و تأمین مواد اولیه افزایش یابد. با توجه به توان فوق العاده ای که در تأمین قطعات مورد نیاز در داخل کشور وجود دارد از پتانسیل شرکت های داخلی جهت تأمین قطعات مورد نیاز استفاده حداکثری می شود. اقتصاد مقاومتی که رهبر معظم انقلاب مطرح نموده اند بهترین گزینه برای دور زدن تحریم هاست.

 ایرالکو در تأمین مواد اولیه چه اقداماتی انجام داده است؟

عمده ترین مواد برای تولید شمش آلومینیوم شامل پودر آلومینا، آند، کریولیت، آلومینیوم فلوراید و پترولیوم کک است. در حال حاضر حدود ۲۰ درصد پودر آلومینای مورد نیاز ایرالکو در داخل کشور و از طریق شرکت آلومینای ایران(جاجرم) و مابقی بر اساس عقد قرارداد با شرکت های خارجی تأمین می شود.

موارد دیگر شامل کاتد بلاک، سیلیکان متال و سایر مواد مورد نیاز تولید محصولات آلیاژی نیز به مقدار مور نیاز از شرکت های خارجی تأمین می شود.خوشبختانه با تمهیداتی که در سال گذشته اندیشیده شد برای حدود ۴ ماه مواد اولیه خریداری و ذخیره شده وارتقاء بیش از پیش حاشیه امن تأمین مواد اولیه که برای فعالیت ایرالکو حیاتی است مد نظر قرار دارد.

لطفاً در خصوص چشم انداز آینده صنعت آلومینیوم در ایران و برنامه های ایرالکو در سال جدید توضیح دهید؟

در عصر کنونی روز به روز بر حجم مصرف فلز آلومینیوم در صنایع مختلف افزوده می شود. امروزه تصور جهان بدون آلومینیوم برای متولیان این صنعت و صنایع مختلف تصوری ناشدنی و غیر ممکن است. اهمیت این فلز استراتژیک از چشمان برنامه ریزان و کارشناسان صنعت و معدن کشور پوشیده نمانده و آنان به اهمیت این نقش بیش از دیگران  واقف هستند.

به همین منظور طی آخرین گزارشی که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی کشور منتشر نموده است، برنامه تولید آلومینیوم در سند چشم انداز سازمان تا افق ۱۴۰۴ یک و نیم میلیون تن آلومینیوم در سال است.

شرکت آلومینیوم ایران نیز به منظور نیل به اهداف سند چشم انداز علاوه بر حفظ و صیانت از منابع زیست محیطی اقدام به احداث طرح ۱۱۰ هزار تنی خود نموده و اهم برنامه های آتی شرکت به شرح ذیل است.

• تسریع در تکمیل کارخانه ۱۱۰ هزار تنی آند سازی
• برنامه ریزی جهت احداث خط ۶۰۰ کیلو آمپری تولید آلومینیوم به ظرفیت ۳۰۰ هزار تن در سال در شهرک صنعتی خیرآباد
• تولید مواد اولیه آلومینیوم فلوراید به ظرفیت ۳۰ هزار تن در شهرک صنعتی خیرآباد
• ارتقاء سطح آموزش کارکنان با توجه به راه اندازی تکنولوژی جدید خطوط احیاء
• تولید با کیفیت محصولات و صادرات بخشی از آن به منظور حفظ بازارهای مصرف و رقابت با شرکت های تولید کننده آلومینیوم در جهان در جهت تأمین بخشی از نیاز ارزی شرکت
• عقد قرارداد بلند مدت با تأمین کنندگان اصلی به منظور تأمین مواد اولیه ارزان و مورد نیاز شرکت
• کاهش هزینه های غیر ضرور و مازاد به منظور کاهش قیمت تمام شده در بخش مواد اولیه، انرژی و فرآیند تولید
• راه اندازی کامل نیمه شمالی خط ۵ کارگاه احیاء یک و بررسی گزینه هایی مانند احداث صنایع جانبی و پایین دستی به منظور استفاده بهینه و ایجاد ارزش افزوده از تولیدات شرکت
• بومی سازی قطعات، ارتباط با دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و بین المللی و آشنایی کارشناسان با فن آوری روز تولید آلومینیوم در دنیا

ارزیابی جنابعالی از وضعیت تولید آلومینیوم در ایران و جهان چیست؟

تولید آلومینیوم در سال جاری در کشور حدود ۲۵۰ هزار تن و تولید جهانی آن نیز حدود ۷۸ میلیون تن در سال است.تولید آلومینیوم در کشور توسط پنج شرکت ایرالکو، المهدی،  هرمزال، سالکو و جاجرم انجام می شود که ان شاءا… امیدواریم در آینده ای نزدیک ظرفیت تولید آلومینیوم در کشور به بیش از ۷۰۰ هزار تن در سال برسد. از لحاظ تولید آلومینیوم در جهان، قاره آسیا مقام اول را داراست. پس از آن اروپا، آمریکا و آفریقا به ترتیب در رده های بعدی  هستند. سهم کشورهای حوزه خلیج فارس از این مقدار حدود ۱۰ درصد می باشد و سهم ایران از میزان تولید جهانی کمتر از نیم درصد است.

 با توجه به وجود نیروی متخصص و انرژی ارزان و موقعیت استراتژیک ایران در خاورمیانه، این مقدار سهم بسیار ناچیزی از تولید جهانی این فلز استراتژیک است. از ظرفیت ۲۵۰ هزار تنی تولید سالانه آلومینیوم در کشور، میزان ۱۸۰ هزار تن شمش آلومینیوم در ایرالکو تولید شده است و  بحمد ا… این شرکت با تمام ظرفیت در مدار تولید قرار دارد. در سال ۹۷ با پیوستن ۷۸ دیگ از نیمه جنوبی خط ۵ کارگاه احیاءیک به مدار تولید، ۱۳۶۰۰ تن در سال به ظرفیت تولید شرکت اضافه شد در گام دوم با برق دار شدن نیمه شمالی خط ۵ کارگاه احیاء قدیم و نهایتاً تا پایان راه اندازی این خط و در مدار تولید قرار گرفتن ۷۲ دیگ جدید جمعاً ۱۲۶۰۰ تن در سال به ظرفیت تولید شرکت اضافه خواهد شد.. ایرالکو تا به امروز با تمام ظرفیت موجود به تولید با کیفیت محصولات خود ادامه داده و یقیناً در سال جهش تولید با راه اندازی کامل نیمه شمالی خط ۵ کارگاه احیاء یک به افزایش این ظرفیت کمک خواهد نمود.ایرالکو محور توسعه آلومینیوم کشور است و یقیناً نقش تأثیر گذار و حیاتی در دست یابی به چشم انداز توسعه فلز آلومینیوم در کشور ایفاد خواهد نمود.شرکت های تولید کننده آلومینیوم در منطقه خلیج فارس برنامه تولید سالیانه ۱۳ میلیون تن شمش آلومینیوم را در دستور کار خویش قرار داده اند. نباید بیش از این از قافله پرشتاب توسعه صنعت آلومینیوم در منطقه و جهان عقب ماند. فلز آلومینیوم این ظرفیت و توانایی را دارد که جا یگزین مناسبی برای نفت و گاز در توسعه پایدار کشور باشد. امروزه صنعت آلومینیوم برای توسعه و بهسازی خویش مصمم تر از گذشته به دنبال سهم خواهی منطقی و هوشمند خود در بازار رقابت بین المللی است.

اخبار برگزیدهگفت‌وگو