تکلیف بنزین در سال ۱۳۹۸ چه می‌شود؟
جهان صنعت نیوز| بیژن زنگنه وزیر نفت که دیروز در جمع نمایندگان رسانه‌های گروهی حضور یافته بود، تاکید کرد که اگر مردم مخالف گرانی بنزین باشند، باید تدبیری پیشه کرد و افزایش قیمت را منتفی کرد.
او با اشاره به اینکه قاچاق گازوییل بیش از بنزین است، نیز هشدار داد: دست زدن به قیمت یکی از این دو فراورده یعنی بنزین یا گازوییل و عدم تغییر قیمت دیگری خود معادلات را به هم ریخته و شرایط را پیچیده تر از قبل می‌کند.
لحن نرم زنگنه در خصوص بنزین اما به نظر می‌رسد به سناریوهای متعددی بر می‌گردد که این روزها در کمیسیون تلفیق و جلسات مشترک دولت و مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد اما هیچ کدام رای کافی را دریافت نمی‌کنند.
بنزین در ایران حالا به زخمی عفونی بدل شده است که بیمار از سپردنش به تیغ جراحی هراس دارد. ترس از افزایش نرخ تورم و قدرت خرید از یک سو و هراس از افزایش قاچاق و جای گرفتن یارانه در جیب قاچاقچیان و اتباع دیگر کشورهای همسایه از سوی دیگر تداوم این وضعیت را زیر علامت سئوال بزرگی قرار داده است.
حالا قیاس قیمت بنزین در ایران با دیگر کشورها، حتی عراق و افغانستان روشن می‌کند فاصله ایجاد شده میان قیمت فروش بنزیین در ایران و قیمت فروش بنزین در این کشورها به حدی است که قاچاق صرفه اقتصادی بالایی را داراست. صرفه‌ای که ریسک این عملیات سنگین را توجیه می‌کند.
ارزانی بنزین در ایران به معنای ارزانی در قیاس با قدرت خرید و توان اقتصادی مردمان نیست، بلکه مولفه مهمی که مد نظر قرار دارد، اتفاقا این است که “دیگران”، یعنی آنها که حقی از یارانه پرداختی به ملت ایران را ندارند مالک این یارانه می‌شوند و در نتیجه آنچه می رود در حقیقت از جیب همین مردمان است. در این شرایط با توجه به طوفان تورمی رخ داده و کاهش شدید قدرت خرید و ارزش پول ملی باید تدبیری پیشه کرد، چگونه می‌توان هم مانع از قاچاق بنزین شد و هم شرایط بدتر نشود.
چند ماه قبل اطلاعیه‌های مکرر شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی خریدار فراوان داشت. آنجا که تاکید می‌شد فرصت زمانی برای دریافت کارت سوخت چقدر است و چه تعداد از جاماندگان دریافت کارت سوخت، نسبت به ثبت نام اقدام کرده‌اند . اینجا را ببینید.
مراحل متعددی و راهکارهای فراوان اعلام می‌شد تا مشخص شود داستان کارت سوخت قرار است دوباره فصلی نو را تجربه نماید.
حالا اما در شرایطی که متقاضیان کارهای اداری دریافت دوباره کارت سوخت را به پایان برده‌اند، هنوز اتفاقی رخ نداده و از لابلای سخنان نرم زنگنه باید دریافت انچه گزینه پرقدرت خوانده می‌شود، سهمیه‌بندی است . اقدامی که از یک سو می‌تواند سدی در برابر قاچاق باشد و از سوی دیگر می‌تواند مانع از رشد بی محابای تورم شود.سناریوهای مرکز پژوهش‌های مجلس را اینجا ببینید.
بنزین،این کالای سیاسی، کم کم در برخی ابعاد وجودی از سیاست فاصله می‌گیرد. در تحریم‌های پیشین، آمریکا دست بر بنزین گذاشت و فروش بنزین به ایران را ممنوع کرد تا برندگی تحریم هایش را به رخ بکشد امروز اما چنین اتفاقی رخ نداده ، چرا که به گفته زنگنه ستاره خلیج فارس که از ثمرات برجام است، مانع از اجرایی شدن این تهدید می‌شود . ایران امروز تولید کننده بزرگ بنزین محسوب می‌شود . به نظر می رسد لازم است تدابیری برای فاصله گرفتن پروسه قیمت گذاری این کالا از سیاست و ورود تمام قدش به اقتصاد نیز مهیا شود و این مهم اجرایی نمی شود مگر در سایه فاصله گرفتن سیاست از اقتصاد در بعد کلان.
شاید یک بعد یا مهمترین بعد ماجرای بنزین را باید در خودروسازی ها جستجو کرد . بالا بودن مصرف سرانه بنزین در ایران خود مانعی بر سر راه واقعی‌سازی قیمت این فراورده است . آماری سر انگشتی نشان می‌دهد سرانه مصرف بنزین در خودروهای روز دنیا نصف سرانه مصرف در خودروهای ایرانی است. زنگنه اتفاقا در این نشست خودروسازی‌ها را نشانه رفت تا مشخص کند متهم اصلی کیست.
حالا آنچه از لابلای جلسات متعدد مسئولان در خصوص بنزین به خارج درز کرده است، قوی بودن گزینه سهمیه‌بندی همراه با افزایش قیمت بنزین خارج از سهمیه است.جزییات این طرح اما هنوز نهایی نشده است و پیش بینی می‌شود این نهایی شدن تا پایان سال جاری به طور بیانجامد هر چه هست داستان بنزین در سال ۱۳۹۸ داستانی دیگر خواهد بود.
پیشنهاد ویژهلینک کوتاه :