بازار با بگیر و ببند اداره نمی‌شود

سیدکمال سیدعلی * اخیرا بخشنامه‌ای صادر شد مبنی بر اینکه نگهداری بیش از ۱۰ هزار یورو توسط افراد خلاف مقررات است. بگیر و ببند ها در بازار ارز و پلیسی کردن معاملات این بازار قیمت ارز را زیرزمینی و حساسیت‌ها در این خصوص را افزایش داده است. نگرانی صادرکنندگان در خصوص این بخشنامه نیز مقداری بازار ارز را متشنج کرده و هیجانات قیمتی آن را افزایش داده است.

در عین حال به دلیل پایین بودن نرخ سپرده‌گذاری در بانک‌ها، وجوه بین بازارهای موازی در حرکت است. منابع اندک ارزی کشور نیز توانایی بانک مرکزی در تخصیص ارز را کاهش داده و موجب شده که نیازهای ارزی بازار بدون پاسخ باقی بماند. وقتی تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی محدود می‌شود، آن دسته از فعالانی که تعهداتی در خارج از کشور دارند و یا زمان سررسید اعتبارات اسنادی آنها فرا رسیده، به جای آنکه منتظر تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی باشند، برای حفظ روابط با طرفین قرارداد خود مجددا به بازار ارز رجوع  و ارز موردنیازشان را تامین می‌کنند. بنابراین هرچقدر محدودیت تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی بیشتر شود، با افزایش مراجعات فعالان اقتصادی برای تامین ارز از بازار مواجه خواهیم شد.

شاید بهتر آن بود که سیاستگذار اعطای نرخ ارز مسافرتی را برای دوره‌ای متوقف می‌کرد و بخشنامه‌های محدودیت نگهداری ارز را صادر نمی‌کرد، چه آنکه تعادل قیمتی با تعاملات موجود در بازار به دست می‌آید نه با بگیر و ببندها!

* معاون اسبق ارزی بانک مرکزی