دو زمانه شدن معاملات؛ انتخاب بین بد و بدتر

به گزارش جهان صنعت نیوز:  کارشناسان و فعالان بازار یکی از اشکالات اصلی این اقدام را سردرگمی معامله گران برای تصمیم گیری درباره خرید و فروش سهامی می دانستند که برخی از آنها در شیفت نخست و برخی دیگر در شیفت دوم عرضه می شدند. مشکلی که در همین دو روز به شکل واضحی خودنمایی کرده و توزان معاملات بازار را بر هم ریخته است. امروز همچنین عرضه سهامی که به عنوان لیدر بازار معروف شده اند در شیفت دوم نیز نتوانست بازار را با رشد چشمگیر شاخص کل مواجه کند و شاخص به رشد ۹ هزار و ۵۹۹ واحدی راضی شد. اما در مقابل، شاخص هم وزن برخلاف افت روزهای گذشته، در مسیر صعودی قرار گرفت و سه هزار و ۷۰۶ واحد رشد کرد. در همین حال اغلب نمادهای شاخص ساز بازار نیز منفی بودند.

دو زمانه شدن معاملات بازار سرمایه توانسته است در همین مدت کوتاه، هدف اولیه را محقق کند و هسته معاملات را از کندی و توقف نجات دهد. اما اکنون مشکل دیگری بروز کرده  و آن از دست رفتن قدرت انتخاب و تصمیم گیری در معامله گران بازار است. امری که به ویژه به دلیل اثرگذاری شیفت اول بازار بر معاملات شیفت دوم و نیز اثرگذاری شیفت دوم معاملات بر شیفت اول معاملات فردای بازار، توازن را به کلی بر هم زده است. از همین رو ناظران بازار تاکید می کنند که سازمان بورس باید به این اقدام به عنوان یک راه حل موقت بسیار زودگذر نگاه و در اسرع وقت راهکار دیگری را برای حل مشکل هسته معاملاتی خود اتخاذ کند.

معاملات دو شیفته؛ راهکار ناگزیر

یک کارشناس بازار سرمایه در تشریح عملکرد راهکار دو زمانه شدن معاملات به «جهان صنعت نیوز» می گوید: این مبحث از دو زاویه قابل بررسی است. نخست اینکه آیا فشار از روی هسته برداشته شده است یا خیر که می توانیم به آن پاسخ مثبت بدهیم. اما در همین حال می شود بازار را هم تعطیل کنیم تا فشار از روی هسته برداشته شود! حامد ستاک می افزاید: بله مسلما وقتی نیمی از معاملات را به زمان دیگری منتقل می کنیم فشار برداشته می شود. اما مساله دوم این است که آیا این روش اصولا درست بوده یا خیر؟ او اظهار می کند: ما در جهان بازارهای دو زمانه داریم اما این گونه نیست که نیمی از نمادها در یک زمان معامله شوند و نیمی دیگر در زمان دوم. ستاک تاکید می کند: روشی که اکنون در بازار سرمایه ایران در حال اجراست، از یک سو موجب عدم توازن اطلاعاتی درباره نمادها می شود و توازن اطلاعاتی را به کلی بر هم می زند. به عنوان مثال ما در بازار می بینیم که در شیفت نخست، بازار مثبت و در شیفت دوم کاملا منفی می شود. او تصریح می کند: اما از جهت دیگر این اقدام نیز یک عملکرد ناگزیر است؛ یعنی یا باید بورس به طور کامل تعطیل شود و یا اینکه بین بد و بدتر انتخاب کنیم. ستاک اضافه می کند: در واقع اکنون نیز دو زمانه شدن معاملات بازار به این شکل، انتخاب بین بد و بدتر بوده است. اما اگر بخواهیم بدانیم که آیا این روش درست است یا خیر، نه این روش درستی نیست.

بر هم خوردن تقارن اطلاعاتی نمادها

یکی از اصلی ترین مشکلات معامله گران در این نحوه عملکرد سازمان بورس، سردرگمی در خرید سهام است. همچنین امروز سهام شاخص سازها که عموما در شیفت دوم معامله می شوند نتوانستند شاخص را در مدار صعودی قرار دهند این در حالی بود که در نوبت نخست، نمادها توانسته بودند به رشد شاخص کمک کنند. ستاک در این باره تاکید می کند: مثبت و منفی بودن، جزوی از بازار است و کسی روی آن بحثی ندارد. بحث این است که این سهم ها باید همزمان با هم معامله شوند حتی اگر بخواهند مثبت و منفی شوند. او ادامه می دهد: سال ها پیش، بازار سیستم خریدی با عنوان خرید گروهی داشت که ملغی شد. دلیل ملغی شدن آن نیز همین بود که گفته می شد رانتی به وجود می آید که وقتی بازار بسته شده است می شود تصمیم گرفت که چه کسی مالک چه سهمی باشد. ستاک تصریح می کند: اکنون نیز همین شرایط پیش آمده است. به نحوی که بازار شیفت دوم بر اساس بازار شیفت اول مسیر خود را طی می کند؛ در حالی که اینها باید همزمان با هم مدیریت شوند. اگر بازی های فوتبال را هم ببینید، بازیهای مهم به صورت همزمان برگزار می شوند تا تقارن اطلاعاتی وجود داشته باشد. اما بازار ما اکنون این تقارن اطلاعاتی و عملیاتی را از دست داده است. او در پایان تاکید می کند که بازار شیفت دوم هم بر بازار شیفت اول فردا اثرگذار است و فضای کلی بازار را منفی می کند.