درباره سرانجام زوج و فرد پایتخت

جهان صنعت نیوز|  شاید هم کسی جراتش را پیدا نمی کرد زیر یک خم این طرح ها را بگیرد چون در ارتباط مستقیم با زندگی شهروندان است و سبد هزینه های آنان را نیز دستخوش تاثیر می کند.

اما در این دوره مدیریت شهری اجرای این طرح ها دستخوش تغییراتی شده؛ بعد از تغییر در فرآیند اجرای طرح ترافیک طی سال گذشته، اینک مدیران شهری می گویند نوبت به زوج و فرد رسیده است.

طرح زوج و فرد که سالیان سال در محدوده مرکزی شهر اجرا می شد براساس اعلام مدیران شهری و با تصمیم شورای ترافیک تهران قرار است به محدوده کنترل آلودگی هوا تغییر نام دهد، تا تابستان امسال حذف و به عنوان رینگ (حلقه) دوم طرح ترافیک اجرا و شناخته شود.

شهروندان تهرانی سال هاست با اجرای ۲ طرح ترافیکی در محدوده مرکزی شهر آشنا هستند و با وسواس و حساب و کتاب خاصی برای تردد با خودرو شخصی در هسته مرکزی شهر عمل می کنند.

برنامه ریزی برای کاهش بار ترافیکی پایتخت از طریق ایجاد محدودیت تردد در مناطق مرکزی شهر تهران از اواخر سال ۱۳۵۷ شروع شده است و اینک دو محدوده طرح ترافیک و نیز زوج و فرد در شهر تهران وجود دارد که خودروهای دارای مجوز طرح ترافیک می توانند وارد آن شوند و در محدوده زوج و فرد نیز تردد براساس رقم آخر پلاکشان امکانپذیر است.

هدف اصلی اجرای این ۲ طرح، کاهش بار ترافیکی مناطق مرکزی شهر و همچنین میزان آلودگی هوا بوده است؛ موضوعی که طی سال های گذشته در عمل آنطور که باید موفق نبوده و یکی از دلایل حذف زوج و فرد نیز همین نداشتن کارآیی این طرح اعلام شده است.

مختصات طرح
براساس طرح زوج و فرد تردد خودروها از شمال به بزرگراه همت، از شرق به بزرگراه امام علی(ع)، از جنوب به بزرگراه بعثت و از غرب به بزرگراه‌های نواب و چمران براساس آخرین رقم سمت راست پلاک خودروها محدود می شود.

بدین معنی که اگر آخرین رقم سمت راست خودرویی فرد باشد در روزهای فرد و اگر زوج باشد در روزهای زوج هفته اجازه تردد در محدوده مذکور خواهد داشت.
محدوده طرح ترافیک نیز از سمت شمال به خیابان مطهری، از جنوب خیابان شوش، از غرب خیابان کارگر و از سمت شرق به خیابان های شریعتی و ۱۷ شهریور محدود است و عموم شهروندانی که قصد دارند با خودرو شخصی در محدوده طرح ترافیک تردد کنند باید قبل از اولین ورود اطلاعات شخص و خودرو را در سامانه my.tehran.ir ثبت کنند و اجازه تردد بگیرند.

گرچه دریافت عوارض بابت ورود غیرمجاز به محدوده زوج و فرد از اواخر سال گذشته تاکنون محل بحث و اختلاف نظر مدیریت شهری و دیگر مراجع هست اما ورود غیرمجاز به طرح های ترافیکی تهران علاوه بر جریمه ۲۰ هزار تومانی مشمول پرداخت عوارض نیز می شود.

طرح ترافیک و زوج و فرد در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۶:۳۰ تا ۱۹ اجرا می شود و روزهای پنجشنبه و جمعه و تعطیلات رسمی ورود به این محدوده های ترافیکی برای عموم شهروندان آزاد و رایگان است.

کارآیی زوج و فرد
زمزمه حذف طرح زوج و فرد به دلیل کارآمدنبودنش سال ها بود از سوی پلیس و معاونت حمل و نقل شهرداری تهران شنیده می شد که با تصمیم شورای ترافیک تهران و آنطور که مدیران کنونی شهری اعلام کرده اند این طرح تنها تا تابستان امسال اجرا و پس از آن به عنوان محدوده کنترل آلودگی هوا عملیاتی می شود.
منظور از این تغییر آن است که شهروندان درصورت حذف زوج و فرد، دیگر براساس پلاک خودروهایشان نمی توانند وارد محدوده مذکور شوند بلکه برای تردد در آنجا هم باید مجوز بگیرند و هزینه بپردازند؛ البته براساس اعلام مدیران متولی، هزینه های ورود به این طرح کمتر از طرح ترافیک خواهد بود و تسهیلاتی نیز برای ساکنان و دیگر شهروندان در مقایسه با طرح ترافیک قائل شده اند.

«محسن پورسیدآقایی» معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در دفاع از حذف زوج و فرد این طرح را اشتباه خوانده که در بلندمدت نه تنها آلودگی هوا را کاهش نداده بلکه موجب شده است مردم به سمت خرید خودور ارزان قیمت اما دارای پلاک مخالف گرایش پیدا کنند.

او ادامه داده که براین اساس و با اجرای طرح جدید، دیگر پلاک خودرو ملاک تردد در محدوده نخواهد بود و همه خودروها با هر پلاکی می‌توانند آزادانه تردد کنند اما هزینه ورود به حلقه دوم طرح ترافیک یا همان محدوده زوج و فرد یک سوم هزینه طرح ترافیک خواهد بود. وی خاطرنشان کرده است: مانند طرح ترافیک، برای تردد ساکنان رینگ دوم نیز تخفیف های خاصی در نظر گرفته می‌شود.

نحوه اجرای رینگ دوم طرح ترافیک 
معاون شهردار تهران در خصوص نحوه اجرای طرح رینگ دوم طرح ترافیک  می گوید: امسال دیگر محدودیتی در پلاک زوج و فرد نداریم و محدوده کنترل آلودگی هوا جایگزین طرح زوج و فرد خواهد شد البته اجرای طرح جدید از تابستان ۹۸ شروع می‌شود چراکه باید تا آن زمان ثبت‌نام‌ها را انجام دهیم.

وی ادامه می دهد: ۸۰ روز در سال و ۲۰ روز در هر فصل تردد رایگان برای هر خودرو به این محدوده در نظر گرفته شده است و برای تردد مازاد در این سهمیه نیز باید عوارض پرداخت شود. پورسیدآقایی گفته که با اجرای این طرح این اختیار را به شهروندان می دهیم که خود زمان ورود به محدوده رینگ دوم طرح ترافیک را انتخاب کنند و اگر کار واجبی داشتند قادر به تردد در طرح جدید باشند.

پورسیدآقایی با اشاره به شرایط ساکنان محدوده‌های طرح ترافیک و رینگ دوم آن گفت: به ازای هر واحد مسکونی واقع در هر دو محدوده، یک خودرو اجازه دارد به صورت نیم‌بها در محدوده‌ها تردد کند و قبل از ساعت ۰۸:۳۰ و پس از ساعت ۱۷:۳۰ تردد در این محدوده‌ها یکبار در روز برای ساکنان رایگان است.

میزان عوارض 
براساس تصمیم ۱۳ بهمن ۹۷ شورای ترافیک تهران مقرر شد طرح ترافیک در سال ۹۸ از هر ۲ محدوده مصوب شامل رینگ اول (محدوده طرح ترافیک) و رینگ دوم (محدوده زوج و فرد) دریافت شود؛ در واقع رقمی که خودروهای متقاضی تردد در محدوده طرح های ترافیکی پرداخت می‌کنند بر حسب زمان ورود و نوع معاینه فنی تعیین می‌شود.

بهای پایه عوارض تردد در محدوده طرح ترافیک در سال ۹۸ با تصویب شورای اسلامی شهر تهران نسبت به سال گذشته حداکثر ۱۵ درصد افزایش یافته است و در عین حال خودروهای دارای معاینه فنی برتر مشمول تخفیف ۲۵ درصدی برای تردد در محدوده های مرکزی شهر می شوند. خودروهایی که در ساعات اوج ترافیک صبحگاهی وارد محدوده طرح ترافیک و در ساعات اوج ترافیک عصرگاهی از محدوده مذکور خارج ‌شوند باید روزانه ۴۱ هزار و ۴۰۰ تومان عوارض بپردازند.

همچنین برای سفرهایی که فقط یک سر آن در ساعات پیک(اوج) ترافیک انجام شود، بهای عوارض ۲۷ هزار و ۶۰۰ تومان و نیز برای سفرهایی که کاملا در ساعات غیر پیک (بین ساعت ۱۰ تا ۱۶) انجام می‌شود این رقم ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان خواهد بود.
حلقه دوم طرح ترافیک سال آینده محدوده کنونی زوج و فرد است و هر خودرو می‌تواند بر اساس نیاز خود در هر یک از روزهای هفته در این محدوده تا ۲۰ روز در هر فصل رایگان تردد کند و بیشتر از آن را نیز در صورت پرداخت عوارض معادل نصف ارقام ذکر شده برای طرح ترافیک بر اساس ساعت ورود و خروج در محدوده و نوع معاینه فنی خودرو امکان تردد دارد.

تکلیف تردد روزانه در هر ۲ محدوده
«علی پیرحسین‌لو» مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در این خصوص در گفت و گو با رسانه ها تصریح می کند: افرادی که با خودرو شخصی در یک روز هم وارد محدوده طرح ترافیک و هم محدوده زوج و فرد شوند، صرفا عوارض طرح ترافیک به حساب آنان منظور خواهد شد و نیازی به پرداخت جداگانه عوارض تردد در محدوده زوج و فرد ندارند.

وی ادامه می دهد: خودروهایی که فقط در حلقه دوم طرح ترافیک (محدوده زوج و فرد کنونی) تردد کنند تنها مشمول پرداخت عوارض این محدوده که نصف بهای عوارض طرح ترافیک است، می شوند. پیرحسین‌لو توضیح داد: در صورتی که شهروندی هم در محدوده زوج و فرد و هم در محدوده طرح ترافیک تردد کند، از حساب تردد رایگان ۲۰ روزه وی کسر نخواهد شد.

موافقت پلیس با اجرای رینگ دوم 
رئیس پلیس پایتخت نیز چندی پیش درباره اجرای طرح جدید جایگزین زوج و فرد در تهران گفته بود که رینگ دوم طرح ترافیک با نظر پلیس و جلسات کارشناسی تصویب شده است.
سردار حسین رحیمی با بیان اینکه خودروهای پلاک تهران هر فصلی ۲۰ روز می توانند به صورت رایگان در محدوده زوج و فرد سابق تردد کنند تاکید کرد: سهمیه ۲۰ روزه هر فصل را باید در همان فصل مصرف کرد و قابل انتقال به فصل های‌ دیگر سال نیست.

به گفته فرمانده انتظامی تهران بزرگ، خودروهای پلاک شهرستان‌های غیر از تهران نیز در طول سال ۶۰ روز و به ازای هر فصل ۱۵ روز اجازه تردد در محدوده رینگ دوم محدودیت ترافیکی تهران دارند.

رحیمی همچنین تاکید کرده که محدوده رینگ دوم طرح ترافیک همان محدوده طرح زوج و فرد کنونی را شامل می شود و تصمیمی برای تغییر این محدوده اتخاذ نشده است.

درحالی که هنوز مراحل حذف طرح زوج و فرد به مراحل عملیاتی خود نرسیده است؛ اما باتوجه به معضلات مهم مربوط به ترافیک و آلودگی هوا که سال هاست پایتخت نشینان را رنج می دهد، انتظار است اگر طرحی در این حوزه اجرایی می شود به حل این معضلات بینجامد.

بسیاری از کارشناسان البته در کنار اجرای چنین طرح هایی، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را برای کاهش بار ترافیک و میزان آلودگی هوا بسیار موثر می دانند؛ موضوعی که مدیران شهری همواره بر آن و نیز اختصاص اعتبار موردنیاز تاکید می کنند.

حال در شرایطی که شهردار تهران در جلسات هیات دولت حاضر می شود امیدها برای رونق بیشتر در توسعه حمل و نقل عمومی پایتخت نیز جان تازه ای گرفته اند و پیروزحناچی نیز روز گذشته با اشاره به وعده رئیس جمهوری مبنی بر کمک به توسعه مترو گفته است: به دلیل اخبار مربوط به سیل توجه کافی به موضوع توجه دولت به توسعه مترو نشد.

یادداشت