چراغ سبز ناخواسته برخی نمایندگان به خزانه‌داری آمریکا

به گزارش جهان صنعت نیوز: بودجه‌ای که از همان ابتدا حواشی زیادی به همراه داشت و به دنبال چالش‌های موجود بین مجلس و دولت، نمایندگان درباره کلیات بودجه اگر و اماهای فراوانی بیان کردند. برخی به دلیل پیش‌بینی فروش روزانه بیش از دو میلیون بشکه نفت آن را بودجه‌ای تخیلی و آرمانی دانستند و برخی دیگر سخن از بازگرداندن کلیات بودجه به دولت کردند. اگر چه قالیباف در برنامه تلویزیونی به مناسبت روز مجلس گفت که به دلیل وقت کم این کار را انجام نخواهند داد، ولی تاکید داشت که اصلاح ساختار بودجه را از همین لایحه بودجه ۱۴۰۰ آغاز خواهند کرد.

نکته‌ای  که اهالی خانه ملت بر آن تاکید دارند و به آن واسطه لایحه بودجه دولت را «بدترین نوع بودجه نویسی» دانسته‌اند، عدم توجه به وابسته نبودن بودجه به نفت طبق سیاست‌های کلی ابلاغی رهبری است. موضوعی که غلامعلی جعفرزاده‌‌ایمن‌آبادی، به عنوان کارشناس امر و فردی که سال‌ها به عنوان نماینده مجلس وعضو کمیسیون‌های برنامه‌وبودجه و تلفیق بودجه نویسی کرده است، نظراتی مخالف اظهارات بیان شده نمایندگان تازه کار مجلس دارد. جعفرزاده در گفت وگو با «جهان صنعت» به توضیح درباره بودجه ۱۴۰۰ و پاسخ به سوالاتی مبنی بر اینکه «بالاخره این بودجه وابسته به نفت است یا نیست؟» «آیا باید نفت بفروشیم یا نفروشیم؟» «آیا فروش صرف نفت وابستگی بودجه را نشان می‌دهد یا خیر؟» و… پاسخ داد. آنچه می‌خوانید حاصل این گفت‌وگو است.

– بحثی که این روزها در فصل بودجه نمایندگان بر آن تاکید دارند، موضوع فروش نفت است. آنها درباره عدد فروش روزانه ۲ میلیون بشکه نفت که در بودجه آمده است انتقاد دارند. به نظر شما آیا بالاخره باید نفت بفروشیم یا نفروشیم؟

به نظر من باید در هر صورتی نفت بفروشیم. به این دلیل که اولا ما سفره‌های مشترک نفتی زیادی با کشورهای همسایه داریم و عدم برداشت نفت و فروش از سوی ما، باعث می‌شود که کشورهای همسایه ما مثل قطر که شیب سفره‌های زیرزمینی ما به سمت آنها است، نفت‌های ما را هم برداشت کنند. یعنی ما اینجا متضرر می‌شویم.

دومین نکته اینکه دولت در بودجه ۱۴۰۰ عددی را برای فروش روزانه نفت تعیین کرده است که مورد انتقاد مجلس است و می‌گویند باید عدد کمتری در بودجه می‌آمد مثلا به جای روزانه فروش دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت، فروش ۵۰۰ هزار بشکه در روز تعیین می‌شد. سوال اینجا است که اگر این عدد در بودجه می‌آمد پالس و چراغ سبزی به دشمن  نبود که بگوییم تحریم‌های آمریکا روی فروش روزانه نفت ما تااین حد اثرگذار بوده است که ما از فروش روزانه شش میلیون  بشکه نفت به روزانه فروش دو میلیون بشکه رسیدیم و در بودجه ۱۴۰۰هم تنها فروش روزانه  ۵۰۰ هزار بشکه را پیش‌بینی کرده‌ایم؟ این پالسی نبود که بگوییم تحریم‌ها و فشار آمریکایی ما را از پا درآورده است؟

نکته بعد اینکه در سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری گفته شده است که بودجه وابسته به نفت نباشد. به نظر من عدم وابستگی بودجه به نفت الزاما تنها راه آن نفروختن نفت نیست. ما باید نفت برداشت کنیم و بفروشیم تا کشورهای همسایه سفره‌های زیرزمینی نفت ما را مثل سفره‌های گازمان خالی نکنند. بنابراین باید حتما نفت برداشت کنیم و بفروشیم ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که  نفت را خام نفروشیم. اما برای اینکه سیاست‌های ابلاغی مقام رهبری را هم رعایت کنیم، مجلس به جای اینکه بگوید بودجه وابسته به نفت است، باید بگوید من پول نفت را فریز می‌کنم و صندوق توسعه ملی را رشد می‌دهم.

– درباره فریز کردن پول نفت بیشتر توضیح دهید.

کشورهایی در منطقه هستند که صندوق توسعه آنها ۲۰ برابر ما ذخایر ارزی دارد. مجلس باید بگوید برای اینکه سفره‌های زیرزمینی نفتی ما توسط همسایگانمان تخلیه نشوند، ما نفت برداشت می‌کنیم و برای اینکه هم پالس بد به دشمن ندهیم و هم تاکید کنیم که با وجود تحریم‌ها هیچ غلطی نتوانسته اند انجام دهند، پول نفت را برای هزینه جاری در کشور وارد نکنند چرا که نفت یک محصول بین نسلی و سرمایه بین نسلی است و باید ذخیره شود. یعنی مثل کشورهای دیگر در صندوق توسعه ملی فریز شود و در مواقع بسیار ضروری و جاهایی که رهبری تشخیص می‌دهند هزینه شود یا در صورت عدم نیاز، برای نسل‌های آینده کشور پس‌انداز شود.

البته در این صورت پیشنهادی برای مجلس دارم. آنها می‌توانند بخش اعظم این پول فریز شده را در پروژه‌های ملی چند استانه هزینه کنند. یعنی بودجه وابسته به نفت فقط برای پروژه‌های ملی زیرساختی و زیربنایی که برای چند استان مورد مصرف هستند، استفاده شود.

بنابراین از مجلس خواهش می‌کنم احساساتی، کلیشه و شعاری حرف نزند. اتفاقا در شرایط تحریم باید نفت بیشتری بفروشیم و در این باره یا پول را کلا فریز کنیم یا بخش اعظم آن پول حاصل از فروش نفت را برای زیرساخت‌ها، اتوبان‌ها، بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها، اسکله‌ها و بنادر، خطوط ریلی، باند فرودگاه، توانیر، برق رسانی و تاسیسات زیرساختی اختصاص دهند.

– برخلاف نظر شما، نمایندگان مجلس معتقدند بودجه ۱۴۰۰ که بر اساس فروش ۲ میلیون بشکه نفت در روز بسته شده است، تخیلی و رویایی است و این نگاه دولت را آرمانی می‌دانند.

شما بگویید این حرف که نمایندگان مجلس می‌گویند جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۰ قادر نخواهد بود روزانه ۲ میلیون بشکه نفت بفروشد به نفع چه کسی است؟ الان وقت گفتن این حرف‌ها است؟ الان وقت مناسبی برای این اظهارات کارشناسی است؟ مگر زمانی که ترامپ مدعی شد اجازه نمی‌دهیم ایران یک قطره نفت بفروشد،  کارشناسی گفت ترامپ تخیلی و آرمانی حرف می‌زند؟ چرا وقتی می‌خواهیم بگوییم نقشه‌های دشمنانمان تخیلی است و نمی‌تواند کاری انجام دهد، عده‌ای در مجلس به دشمن پالس می‌دهند که اینطور نیست؟ به اعتقاد من زیر سوال بردن برخی هدف گذاری‌ها برای کاهش تحریم؛ خودش کمک به تحریم است.

زمانی که جمهوری اسلامی فروش روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را در بودجه ۱۴۰۰ پیش‌بینی کرد، بالغ بر صد کارشناس خزانه‌داری آمریکا به خط شدند که چرا ایران چنین عددی را برای فروش روزانه نفت خود تعیین کرده است!

اگر پژوهشکده خزانه‌داری آمریکا را مطالعه کنید، مستندات آنها مبنی بر اینکه ایران نمی‌تواند روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در سال ۱۴۰۰ بفروشد، همین اظهارنظرات نسنجیده نمایندگان به ظاهر انقلابی مجلس یازدهم است. این نمایندگان مثلا انقلابی فعلی با مصاحبه‌ها و سخنان خود به خزانه‌داری آمریکا کد می‌دهند که شما نگران نباشد، ایران نمی‌تواند چنین کاری انجام بدهد. شما نگران نباشید!

نکته دیگر اینکه ؛ دولت این رقم را از روی هوا نیاورده است و شاخص‌های اقتصادی به این نتیجه رسیده اند. یک سالی که عدد یک میلیون و نیم بشکه فروش روزانه نفت در بودجه آمده بود، من از معترضین بودم. ولی بررسی کردم و متوجه شدم درباره آن یک میلیون و نیم بشکه فروش روزانه نفت همه سران کشور درباره آن به توافق رسیده اند. اینطور نیست که بگویند آقای روحانی شب خوابید و روز بیدار شد و گفت فروش روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه را در بودجه لحاظ کنید.

بر اساس سیاست‌های کاهش تحریم و ضد تحریمی باید سیاست‌هایی را اتخاذ کنیم که به دشمن آدرس غلط بدهیم. ما باید به دشمنان بگوییم شما نمی‌توانید کاری انجام دهید. قبل  از اینکه دشمنان به روی ما اسلحه بکشند، ما خودمان نباید تسلیم شویم.

– برخی نمایندگان نسبت به کلیات بودجه ۱۴۰۰ انتقاد دارند و معتقدند باید آن را برای اصلاح به دولت برگردانند. نظر شما در این باره چیست؟

به نمایندگان محترم توصیه می‌کنم آیین‌نامه داخلی را حتما بخوانند. اینکه مجلس کلیات  بودجه را به دولت برگرداند، دولت فقط ۷۲ ساعت وقت دارد که بودجه را اصلاح کند؛ و قطعا در این فرصت ۷۲ ساعته کاری نمی‌تواند انجام دهد. اگر قرار است صرفا یک کار سیاسی انجام دهند ایرادی ندارد، دولت هم در ۷۲ ساعت ۴ عدد و رقم را بالا و پایین می‌کند و آن را به مجلس بر می‌گرداند. دولت بودجه را به مجلس داده است و طبق قانون اساسی اختیار با مجلس است که بودجه را چکش کاری و اصلاح کند.مجلس مختار است این بودجه را تغییر دهد. مگر نمایندگان معتقد نیستند این بودجه تخیلی است؟ اشکالی ندارد آنها یک بودجه واقعی بنویسند.

– قطعا اختیار تغییر بودجه با مجلس است ولی باید این تغییر تا حدی باشد که با لایحه بودجه دولت تفاوت زیادی نداشته باشد.

این نکته که به آن اشاره کردید موضوع دقیق و کارشناسی است. نباید لایحه بودجه دولت از بین برود. ولی تغییراتی که با توافق مجلس و دولت باشد و دولت به شورای نگهبان درباره آن اعتراضی نکند، می‌تواند از سوی مجلس اعمال شود.

آقای حاجی‌بابایی را فرد عاقلی می‌دانم و بهتر است با آقای قالیباف صحبت کند و بگوید به منظور جلوگیری از نگرانی مردم، در کمیسیون تلفیق تغییرات بودجه را با نظر او اعمال کنند و رییس مجلس هم با دولت هماهنگ شود تا درباره اصلاحیه‌ها به شورای نگهبان اعتراض نکند که این تغییرات به عنوان لایحه دولت پذیرفته شود و شورای نگهبان آن را قبول کند.

یعنی آقای قالیباف و حاجی بابایی به جای مصاحبه‌های تلویزیونی با آقای نوبخت توافق کنند که یا کمیته‌ای مشترک تشکیل دهند یا در کمیسیون تلفیق ۸ نفر از نمایندگان دولت حضور داشته باشند و تغییرات را توافقی انجام دهند تا مشکل حل شود و وقت مردم هم گرفته نشود. بررسی بودجه تا دی ماه و در نهایت بهمن باید نهایی شود و تا اسفند ماه برای اجرا به دولت ابلاغ شود. پس فرصتی برای از دست دادن و اقدامات سیاسی روی بودجه نیست.

– درباره اصلاح ساختار بودجه که آقای قالیباف تاکید کرده است آن را از بودجه ۱۴۰۰ اجرا خواهند کرد، توضیح دهید.

 برای اصلاح ساختار بودجه ۶۴ گام باید برداشته شود. دولت بین سه تا پنج سال فرصت خواست تا اصلاح ساختار بودجه را انجام دهد. ۱۵ گام آن در بودجه سال ۹۹ برداشته شد، نمی‌دانم چند گام در بودجه ۱۴۰۰ اعمال شده است، ولی یکی از مطالبی که در سخنان آقای قالیباف وجود داشت، اصلاح نظام مالیاتی بود که به نوعی اصلاح ساختار بودجه است. وقتی کسی از هزینه‌ای حرف می‌زند یعنی اصلاح ساختار بودجه را متوجه نشده است! اصلاح ساختار بودجه باید در قسمت درآمدی انجام شود و بزرگ‌ترین اقدام اصلاح ساختار بودجه، تصویب اصلاح نظام مالیاتی، تصویب اصلاح نظام گمرکی و تصویب نظام بانکی است. این سه کار را مجلس باید در اولویت خود انجام دهد تا بخش اعظم مشکلات کشور حل شوند.

– همانطور که می‌دانید اکثریت مجلس یازدهم تازه کارند. به نظر شما آنها از توان و سواد کافی برای بودجه نویسی برخوردارند و می‌توانند بودجه را تصویب کنند که با واقعیات روز نزدیک باشد؟

توصیه و درخواست من از نمایندگان جدیدالورود به مجلس این است که اجازه دهند نمایندگان قبلی با سبقه عضویت در کمیسیون تلفیق عضو شوند که تجربه بودجه نویسی دارند. یعنی صرف مسائل مختلف اصرار به عضویت در کمیسیون تلفیق نداشته باشند.

دومین اقدام اینکه دو مرکز دیوان محاسبات و مرکز پژوهش‌های مجلس، با وجودی که هر دوی این مراکز در اختیار  دوشخصیت سیاسی است، التماس می‌کنم به دور از سیاسی کاری درباره بودجه کار کارشناسی انجام دهند که مشکلات بودجه‌ای کشور رفع شوند.

اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی