عرضه خودرو در خارج از بورس جرم تلقی می‌شود

به گزارش جهان صنعت نیوز:  این در حالی است که طرح عرضه خودرو در بورس کالا پیش از این نیز مورد بررسی قرار گرفته بود و به نظر می‌رسید به فراموشی سپرده شده است به ویژه آنکه به تازگی وزیر صمت از طرح این وزارتخانه برای آزادسازی قیمت‌گذاری ۴۵ درصد از خودروهای ساخت داخل خبر داده و عرضه خودرو در بورس کالا را منتفی دانسته بود. قرار بود این طرح در جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا مورد بحث و بررسی قرار گیرد و در همین هفته تعیین تکلیف شود اما خبرهای منتشر شده از جزئیات این جلسه نشان می‌دهد طرح آزادسازی قیمت خودرو همچنان بلاتکلیف باقی مانده است.

در این میان حجت‌اله فیروزی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس روز گذشته از نهایی شدن طرح «تحول در صنعت و بازار خودرو» در کمیته صنعت کمیسیون صنایع و معادن خبر داده و گفته است: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، بررسی جزئیات این طرح هفته آینده در دستور کار کمیسیون صنایع و معادن قرار خواهد گرفت. با اعلام این خبر به نظر می‌رسد مجلس از فرصت تعلل شورای‌عالی سران قوا برای بررسی طرح وزارت صمت بیشترین بهره را برده و جدال میان دو طرف بر سر نحوه بهبود وضعیت بازار خودرو بالا گرفته است به ویژه آنکه مجلس در این مورد نیز مانند حوزه سهام عدالت، تخلفات بازار سرمایه و تصمیمات سیاسی به اهرم جرم‌انگاری متوسل شده است.

نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی افزوده است: محور اصلی طرح «تحول در صنعت و بازار خودرو» عرضه خودرو در بورس است و اگر خودرو در بورس عرضه نشود، جرم تلقی شده و مجازات آن نیز براساس تبصره (۱) ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تعیین می‌شود. وی کیفی‌سازی، متعادل کردن قیمت و داخلی‌سازی خودرو را از محورهای این طرح برشمرده و اضافه کرده است: یکی از بندهای طرح یادشده درباره واردات خودرو و شرایط آن است که با تحقق این مهم بازار از انحصار شرکت‌های خودروسازی خارج و وارد فضای رقابتی می‌شود. این نماینده مردم در مجلس یازدهم همچنین برخی خبرها مبنی بر اینکه کمیسیون صنایع و معادن در طرح «تحول در صنعت و بازار خودرو» واردات خودرو را به انحصار خودروسازان درآورده، تکذیب کرده و ادامه داده است: در بند مربوط به واردات خودرو ذیل طرح یادشده، واردات نه‌تنها در انحصار خودروسازان نیست بلکه هر فردی که بتواند خودرو صادر کند، امکان واردات خودرو را دارد. سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به سایر راهکارها برای واردات خودرو، اضافه کرد: افراد حقیقی غیردولتی که نفت خریداری و آن را صادر کنند و به فروش برسانند، می‌توانند از محل ارز آن، خودرو به کشور وارد کنند و همچنین اشخاصی که ارز در بیرون از کشور داشته و تعهدی نسبت به بازپرداخت آن به دولت ندارند، می‌توانند از محل آن خودرو به کشور وارد کنند.

تداوم انحصار

کارشناسان بازارهای خودرو و سرمایه ورود خودرو به بازار سرمایه را به دلیل ماهیت این کالا در ایران غیرقابل اجرا می‌دانستند و بر این باور بودند که دولت در این بازار همچنان می‌تواند در زمینه قیمت‌گذاری مداخله کند. همان گونه که در حال حاضر نیز در نرخ گذاری محصولات فولادی و پتروشیمی ورود می‌کند. وزارت صمت آزادسازی قیمت برخی خودروها را راهکار التیام بازار خودرو و کاهش زیان خودروسازان می‌داند. طرحی که این وزارتخانه ارائه کرده با این توجیه که خودروسازان رقبای داخلی دارند، آزادسازی تدریجی نرخ خودرو را دنبال می‌کند؛ آرزوی دوردستی که سال‌هاست مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به آن چشم دوخته‌اند. با این حال منتقدان طرح وزارتخانه عنوان می‌کنند که تولیدات به رقیب، عدد ناچیزی است و سهم کمی از بازار را در مقایسه با خودروهای مورد تقاضا از آن خود کرده‌اند؛ انتقادی که پاسخ آن فراهم آوردن زمینه‌های آزادشدن همزمان واردات خودرو و آزادسازی قیمت خودروهای داخلی است تا از این طریق هم نرخ‌گذاری خودروهای داخلی از انحصار دولت خارج شود و هم بازار خودرو برای مصرف‌کنندگان عادلانه باشد.

در همین حال خودروسازان نیز در یک فضای رقابتی در مسیر توسعه و پیشرفت گام خواهند برداشت. سیدغنی نظری خانقاه، عضو هیات‌رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس نیز معتقد است: اگر واردات خودرو آزاد شود و بازار، رقابتی باشد کسی دنبال پراید ۱۳۰ میلیون تومانی نمی‌رود و آنگاه خودروسازان به فکر مدیریت قیمت خودرو می‌افتند. از همین رو اغلب کارشناسان بازار خودرو بر این باروند که طرح مجلس برای فروش خودرو در بورس کالا همچنان فضای مسموم مداخله دولت، رانت‌زایی، دلالی و در نهایت انحصارطلبی خودروسازان را زنده نگه می‌دارد و از همین رو تاثیر بلندمدت مناسبی بر بازار خودرو نخواهد داشت. به ویژه آنکه ساز و کارهای خرید کالای نهایی و مصرفی خودرو برای افراد حقیقی در بورس کالا فراهم نیست و این طرح را دچار چالش‌های جدی خواهد کرد که به سرگردانی مردم و خریداران خودرو خواهد انجامید.

رعایت قوانین بورس؛ پیش‌شرط ورود خودرو به بورس کالا

پیمان حدادی- کارشناس بازار سرمایه- بر این باور است که هر معامله و عرضه و تقاضایی که در بورس کالا انجام می‌شود، دارای مزایای گسترده‌ای است. با این حال ورود خودروسازان به بورس کالا نیازمند رعایت پیش‌شرط‌های مهمی است. وی در گفت و گو با عصر مالی عنوان کرد: معاملات در بورس کالا شفاف است. در بورس کالا یک دیتای قابل اعتماد وجود دارد که برای نمونه تابلوی معاملات مشخص می‌کند چه تعداد خودرو، با چه مدلی و با چه قیمتی آماده عرضه است. وی به معاملات کالا در خارج از بورس کالا اشاره کرد و افزود: بسیاری از معاملاتی که در بازار سکه، طلا، ارز، خودرو و مسکن انجام می‌شود، ثبت روزانه ندارند، پس در نتیجه از فضای شفافی که در بازار سهام جاری است، برخوردار نیستند.

به بیانی دیگر، از قیمت روزانه این کالا‌ها باخبر نیستیم و همچنین از عمق معامله که بیانگر حجم معاملات است، آگاه نمی‌شویم. حدادی به مزیت دیگر عرضه کالا در بورس کالا اشاره و ابراز کرد: به جز شفافیت معاملات در بورس کالا، ثبت نقل و انتقال کالا مزیت دیگر است. به بیانی دیگر، در این بازار کاملا مشخص است که چه اشخاصی، چه میزان کالایی را در چه قیمتی معامله کرده‌اند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: از طرف دیگر معمولا بورس کالا برای شرکت‌هایی که محصول خود را در آنجا عرضه می‌کنند، مشوق‌های مالیاتی لحاظ می‌کند و این به معنای کاهش هزینه‌هاست.

حدادی در ادامه به شیوه عرضه خودرو در بورس کالا نیز اشاره کرد و گفت: درست است که عرضه خودرو یا هر کالای دیگری در بورس کالا از رانت و قیمت‌گذاری دستوری پیشگیری می‌کند و‌ شفافیت به همراه دارد اما از یک پیش‌شرط نیز برخوردار است. عرضه‌کننده باید متعهد به عرضه تعداد مشخصی از کالا یا محصول خود در بورس کالا شود تا کمبود عرضه به افزایش قیمت منجر نشود. این کارشناس بازار سرمایه، تعاریف و محدودیت‎هایی که در بورس وجود دارد را مد نظر قرار داد و خاطرنشان کرد: در بورس کالا قوانینی برای عرضه‌کنندگان و همچنین خریداران وجود دارد؛ اما برای عرضه خودرو در بورس کالا لازم است در این قوانین بازنگری شود. چرا که کالا‌هایی که معمولا در بورس کالا معامله می‌شوند، مواد اولیه یا کالا‌های واسطه‌ای هستند و اشخاص حقوقی و شرکت‌های تولیدی یا بازرگانی خریداران این کالا‌ها هستند. اما خودرو یک کالای نهایی است و خریداران آن، اشخاص حقیقی هستند؛ بنابراین لازم است در تعریف نحوه دادوستد خودرو در بورس کالا دقت بسیاری داشت تا قوانین به گونه‌ای نباشد که مکانیسم اصلی بورس که خرید و فروش آزادانه است، مختل شود. حدادی تاکید کرد: در صورت بازتعریف قوانین، نتیجه عرضه همه کالا‌ها از جمله خودرو در بورس کالا، قطعا فضای شفاف‌تر، قیمت‌گذاری عادلانه، حذف دلالی و عبور از رانت است.

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژه