توهم نفتی دولت
به گزارش جهان صنعت نیوز: این نخستین‌بار نیست که دولت و کابینه اقتصادی‌اش می‌کوشند از حق ایران در فروش نفت به اندازه سهمیه اوپک بگویند و اعلام کنند که ایران توان فروش نفت به میزانی که پیش‌بینی کرده را دارد. همان‌طور که مشخص است خوش‌بینی نفتی دولت برآمده از تحولات اخیر سیاسی و امیدواری‌ها به لغو تحریم‌ها و کم‌اثر شدن آن در مراودات تجاری ایران با جهان است. به عبارتی دولت امیدوار است به زودی و تا پیش از روی کار آمدن دولت بعدی در شهریورماه سال آینده به توافقی دوباره با آمریکا دست یابد و با دست پر صحنه اقتصادی و سیاسی کشور را ترک کند. از نظر کارشناسان اما دولت در این زمینه بلندپروازی کرده و در خوش‌بینانه‌ترین حالت تنها می‌توان به تعلیق تحریم‌ها آن هم نه در کوتاه‌مدت فکر کرد. به باور آنان، هر چند فروش بیشتر نفت می‌تواند برای اقتصاد کشور ولو در دوره‌ای کوتاه خوشایند باشد، با این حال به نظر می‌رسد بخش بزرگی از آن باید صرف جبران کسری بودجه دولت شود. به این ترتیب حتی سرازیر شدن دلارهای نفتی به کشور مطابق پیش‌بینی دولت نیز تفاوتی در حال عمومی اقتصاد کشور ایجاد نخواهد کرد.
در هر صورت در متن بودجه ۱۴۰۰ میزان درآمدهای نفتی حدودا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که بخشی از آن نیز قرار است از طریق پیش‌فروش نفت در داخل تامین شود که سهم آن ۷۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. در مجموع ۲۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی قرار است با فروش ۳/۲ میلیون بشکه نفت در روز تامین شود که تقریبا ۵/۲ برابر رقمی است که در بودجه سال جاری پیش‌بینی شده است. ضمن آنکه طبق گفته‌های مقامات دولتی به دلیل فشار تحریم‌ها و بحران کرونا خواسته دولت در فروش این میزان نفت در بودجه ۹۹ محقق نشده و فروش بسیار کمتر از پیش‌بینی‌ها بوده است. با این حال دولت در سال آینده همه احتمالات منفی را کنار گذاشته و با خوش‌بینی نسبت به آینده سیاسی کشور درصدد افزایش سهم نفت در بودجه ۱۴۰۰ برآمده است.
تعبیر رویای دولت در افزایش فروش نفت در دو حالت ممکن می‌شود؛ نخست آنکه آمریکا از فشارهای وارده بر اقتصاد ایران بکاهد و امکان صادرات نفت به متقاضیان نفتی ایران را فراهم کند. این مهم در خوش‌بینانه‌ترین حالت ماه‌ها زمان می‌برد و به نظر نمی‌رسد در دوره زمانی کوتاهی بتوان به گشایشی در این زمینه دست یافت. دوم آنکه در صورت خاتمه یافتن بحران کرونا و عبور از عصر یخبندان اقتصادی به واسطه آن می‌توان نسبت به افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی امیدوار بود. در این شرایط می‌توان نسبت به افزایش درآمدهای حاصل از فروش نفت امیدوار بود. اما در کنار این دو نباید از نقش دور زدن تحریم‌ها در صادرات نفت غافل ماند. در ماه‌های گذشته رویترز گزارش داده بود میزان فروش نفت ایران در روز به یک میلیون بشکه افزایش یافته است. بدیهی است این موضوع تنها در سایه دور زدن تحریم‌ها اتفاق افتاده است. بنابراین اگر دولت قادر باشد رویه خود را تداوم بخشد می‌تواند به درآمدزایی بیشتر از این مسیر امیدوار باشد ولو با صرف هزینه‌های بیشتر.
در هر صورت با تصویب کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مجلس به نظر می‌رسد بحث و جدل‌ها در مورد نقش پررنگ نفت در بودجه و خوش‌بینی نفتی دولت نیز خاتمه یابد اما روشن است که دولت در پیش‌بینی فروش ۳/۲ میلیون بشکه نفت در روز بر جنبه‌های سیاسی تاکید و از مسائل اقتصادی و واقعیت‌های موجود تا اندازه‌ای غفلت کرده است.
باید سهم خود را از بازار جهانی نفت بگیریم
در همین حال علی ربیعی سخنگوی دولت در خصوص تغییرات بودجه و کارشناسی بودن یا نبودن آن می‌گوید: من قضاوتی در مورد اینکه این اظهارات به چه میزان کارشناسی یا سیاسی است، ندارم و نمی‌خواهم هم داشته باشم. قطعا عده‌ای دلسوزانه بنا بر نظر کارشناسی اظهارات خود را بیان می‌کنند. به هر حال ما برای نظرات همه احترام قائلیم و ارائه پاسخ و مفاهمه را برای همگان لازم می‌دانیم.
وی افزود: دولت همواره به دنبال تعامل و همفکری با سایر ارکان و قوای کشور است. اما به نظر می‌رسد که منتقدان و مخالفان تلاش می‌کنند نقاط قوت دولت در بودجه را به عنوان نقطه ضعف ارائه کنند. بودجه ۱۴۰۰ واقع‌بینانه و دقیق تدوین شده است؛ واقعیت امروز و تصویری قابل دسترس از فردا برخلاف برخی اظهارنظرهایی که در خصوص پیش‌بینی میزان فروش نفت در بودجه ۱۴۰۰مطرح می‌شود. اولا این حق ایران است که با توجه به جایگاهی که در اوپک دارد، حداقل ۳۰۰/۲ میلیون بشکه نفت به فروش برساند. طبیعی است که این حق باید در بودجه منعکس شود و دولت به عنوان حافظ منافع ملی باید زمینه تحقق آن را فراهم کند.
ربیعی تاکید کرد: ما از جنگ اقتصادی سرافراز بیرون آمدیم و اولین دستاورد ما از پایان این نبرد، این است که سهم خود را از بازار جهانی نفت بگیریم. برخی از منتقدان دولت به توانایی استخراج و فروش میزان نفت پیش‌بینی‌شده تردید دارند. ما همین حالا هم می‌توانیم ۳/۲ میلیون بشکه تولید کنیم. ما به توانایی وزارت نفت و وزیر مطمئنیم.
سخنگوی دولت با بیان اینکه بودجه جاری ما هم در سال ۱۴۰۰ به هیچ عنوان متکی به افزایش فروش نفت نیست، تصریح کرد: آنچه از طریق فروش بیشتر نفت به دست آید، صرف بنیه دفاعی و عمرانی و حمایت معیشتی خواهد شد اما نباید در مورد رابطه نفت و بودجه دچار اشتباه شویم. اساسا یکسری براساس یک نظر برای کم کردن رابطه بودجه و نفت معتقدند ما اساسا نباید نفت را بیش از مصرف‌مان تولید و استخراج کنیم، این دیدگاه نادرستی است.
وی ادامه داد: اعتقاد ما این است که فقط امروز کشور و تداوم وضع موجود را می‌بینند. در حالی که ما باید نفت را یار رشد و توسعه کشور کنیم و آنچنان اقتصادی را بسازیم که نقش نفت در آن ناچیز شود. ما باید رابطه نفت و بودجه جاری را قطع کنیم و همه تلاش ما بر این باشد که بودجه جاری از محل پویایی اقتصاد به دست بیاید نه نفت.
سخنگوی دولت یادآور شد: اصلاح ساختار بودجه هم یعنی ما درآمدهای نفت و فرآورده‌ها و مشتقات آن را برای افزایش قدرت ملی، ایجاد نیاز جهان به تولیدات صنعتی و مشتقات نفتی ایران و بر افزایش امنیت ملی و نیز سرمایه‌گذاری برای رشد و توسعه کشور جهت نسل‌های آینده و کمک به معیشت مردم برای گذر از شرایط سخت ایجاد کنیم. نظریه دولت مبتنی بر دیدگاه دوم است. البته ما به دغدغه‌های نمایندگان محترم و منتقدان احترام می‌گذاریم اما معتقدیم که بودجه نه‌تنها غیرواقعی نیست بلکه کاملا مستند تدوین شده است. امیدواریم در نهایت بهترین تصمیم در راستای منافع ملی کشور اتخاذ شود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :