ادامه خاموشی تیر خلاص به تولید
به گزارش جهان صنعت نیوز: از آنجا که موضوع برق علاوه بر زندگی روزمره، تاثیری زیرساختی در اقتصاد و صنایع هر کشوری دارد، هر نوع آسیبی از این رهگذر می‌تواند در کوتاه‌ترین مدت اثرات تخریبی خود را نمایان سازد. به گفته کارشناسان تامین برق و زیرساخت‌های آن برای فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی، جزئی از ۱۰ شاخص مهم و اولیه رشد و توسعه اقتصادی بوده و از آنجا که در اقتصاد دولتی ایران موضوع انرژی در انحصار دولت قرار دارد، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و تقویت توان تولید و عرضه برق در ایران به خصوص در چند سال گذشته تقریبا بلااثر شده است.
اثرات تخریبی قطع برق در کوتاه‌ترین زمان ممکن
هر چند طبق آمارهای ارائه شده ایران اکنون توان تولید ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز در روز را داراست و قرار است که تا پایان سال نیز این ظرفیت به ۱ میلیارد مترمکعب در روز برسد، اما فارغ از دلایل قطعی برق که این روزها توسط مسوولین مطرح می‌شود، نمی‌توان آثار تخریبی آن را در صنایع مختلف کشور نادیده گرفت. تحلیلگران اقتصادی معتقدند با وجود مشکلات عدیده‌ای که این روزها فعالان تولیدی با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنند، ادامه روند قطعی برق می‌تواند تیر خلاصی بر پیکره تولید کشور باشد.
تنها در یک نمونه چند روز قبل محسن نقاشی دبیر فدراسیون تشکل‌های صنایع غدایی کشور در گفت‌و‌گویی که با خبرگزاری ایلنا داشته، گفته است: تاثیر قطعی برق در صنایع غذایی خیلی سریع خود را در بازار نشان می‌دهد و بازار حداکثر تا چند هفته بعد از آن با کمبود و گرانی روبه رو می‌شود. زیرا صنایع غذایی جزو صنایع آسیب‌پذیر هستند که هم در مواد اولیه و هم در محصول با مشکل فسادپذیری بالا مواجه هستند. از این رو یک ساعت قطعی برق می‌تواند به سرعت منجر به حذف بخشی از محصولات تولیدی شود.
در این رابطه و از آنجا که بررسی‌ها نشان می‌دهد واحدهای تولیدی به خصوص در شهرک‌های صنعتی یا تعطیل بوده یا اینکه زیر ظرفیت اسمی خود در حال فعالیت هستند، تداوم شرایط کنونی علاوه بر زمینگیر کردن کامل این واحدهای فعال، تبعاتی همچون ورشکستگی، اخراج کارگران و نیز کمبود محصولات مصرفی را در پی خواهد داشت. کارشناسان معتقدند طبق نرم جهانی اثر قطعی مکرر برق بر صنایع زیانی ۱۰ تا ۱۵ برابری هزینه تولید برق ایجاد می‌کند. به همین دلیل تطبیق یافتن واحدهای تولیدی با این موضوع به علت انباشته شدن سایر چالش‌ها، می‌تواند همزمان با افزایش چشمگیر هزینه‌های تولید به تورم بیشتر نیز دامن بزند.
چرا بهینه‌سازی مصرف جوابگو نیست؟
این موضوع از آنجا قابل اهمیت است که امروز برق به عنوان شریان اصلی تولید در جهان لقب گرفته و هر گونه اختلال در روند توزیع و تامین آن می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن یک واحد یا بنگاه تولیدی را زمینگیر کند. به همین دلیل است که ناظران معتقدند با احتمال پیوند خوردن افت فشار یا قطع گاز به قطع شدن مکرر برق، علاوه بر دو چندان شدن چالش‌های تولیدی، اثرات اقتصادی منفی آن چند برابر بیشتر ظهور و بروز پیدا کند.
طبق پژوهش‌هایی که در خصوص مشکلات اصلی صنعت برق ایران انجام شده است، مهم‌ترین مشکلات این صنعت به نظام قیمت‌گذاری ناکارآمد و غیرشفاف، کاهش سرمایه‌گذاری برای توسعه ظرفیت تولید، تحریم‌ها، فرسودگی تجهیزات و چالش تامین مواد اولیه و خام بازمی‌گردد که بنابر گزارشی که فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی در بررسی اثر خاموشی برق بر صنعت می‌گذارد، هر واحد درصد خاموشی بیشتر برای گارگاه‌های با سهم متوسط انرژی برق به ترتیب موجب کاهش ۱۱/۰ و ۱۰/۰ درصدی تولید و فروش می‌شود که در نوع خود آماری بسیار معنادار است. همچنین این اثر منفی با قدرمطلق کوچک‌تری در فاکتورهای تولید مانند سرمایه، مواد اولیه و بهره‌وری نیز مشاهده می‌شود.
همچنین لازم به ذکر است در ایران همزمان با اعطای مجوز احداث یک کارخانه صنعتی، شرکت برق منطقه‌ای موظف می‌شود تا تولید برق و ظرفیت خطوط انتقال را متناسب با انشعاب جدید افزایش دهد؛ اما برآوردها نشان می‌دهد در عمل این افزایش ظرفیت مدت‌ها طول کشیده یا اساسا عملی نمی‌شود که این امر به معنای اثرگذاری افزایش ظرفیت تولید بر خاموشی در منطقه‌ای است که کارخانه در آنجا احداث شده است.
در این میان از آنجا که راهکارهای ارائه شده از سوی مسوولان بیشتر بر محوریت کاهش مصرف و نیز عواملی همچون کنترل استخراج رمز ارزها طی این روزها متمرکز شده است، نتایج تحقیق دکتر مجید احمدیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در برآورد ارزش برق عرضه نشده در اثر خاموشی در ایران نشان می‌دهد: در بخش تولیدی خاموشی برق سه نوع خسارت را به بنگاه‌ها تحمیل می‌کند. نخست میزان تولید آنها کاهش یافته و برخی تولیدات نیز از دست می‌رود. بنابراین ارزش‌افزوده بنگاه‌ها به دنبال یک خاموشی کاهش می‌یابد. از سوی دیگر همزمان با افزایش هزینه‌های بنگاه تولیدی، برخی نهاده‌های تولید مانند سرد شدن فولاد در صنایع که داغ کردن آن هزینه و زمان زیادی می‌طلبد نیز از بین می‌رود. به همین دلیل ممکن است این شبهه ایجاد شود که در بخش‌های تولیدی می‌توان با اصلاح روش‌های تولید و بهینه‌سازی مصرف، بخشی از کاهش عرضه برق را خنثی کرد؛ اما در عمل لازم به ذکر است که در بخش برق به دلیل ماهیت ذاتی آن، به دنبال خروج غیرمنتظره یک خط یا پست و وقوع یک خاموشی، برق به طور کلی قطع شده و بنابراین جایی برای بهینه‌سازی مصرف باقی نمی‌گذارد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :