مناقشه سیاسی زیر سایه طرح فرانسوی
به گزارش جهان صنعت نیوز: دولت لبنان برای مقابله با شیوع گسترده کرونا، تعطیلات را تمدید کرده است. دولت پیشبرد امور در لبنان یکی از سخت‌گیرانه‌ترین قرنطینه‌های جهان را اعمال کرده و از مردم خواسته به مدت ۱۵ روز از خانه خارج نشوند که شامل رفتن به مدرسه یا گردش هم می‌شود. بر اساس آخرین گزارش وزارت بهداشت لبنان، شمار مبتلایان به ویروس کرونا در این کشور به بیش از ۲۹۳ هزار نفر رسیده و دو هزار و ۶۲۱ نفر نیز جان باخته‌اند.
مردم به خصوص در طرابلس نه‌تنها با تمدید قرنطینه مخالفت کردند بلکه با برگزاری تظاهرات و درگیری‌ای که با پلیس داشته‌اند، عملا دولت را به چالش کشیده‌اند. اعتراض مردم طرابلس به این موضوع است که قرنطینه مکرر موجب افزایش فقر و مشکلات اقتصادی آنها شده است.
حدود یک سال است که بحران اقتصادی لبنان تشدید شده و قدرت خرید مردم با افت ارزش پول این کشور در مقابل دلار به شدت کاهش پیدا کرده است. بسیاری از مردم آخرین پس‌اندازهای خود را مصرف کردند و حالا قرنطینه و مقررات منع رفت و آمد زندگی آنها را فلج کرده است. دولت لبنان پس از انفجار مهیب در بندر بیروت که منجر به کشته شدن بیش از ۲۰۰ نفر و ویرانی چندین محله شد استعفا کرد. برای بسیاری از لبنانی‌ها فاجعه انفجار بیروت نمادی از بی‌تفاوتی رهبران سیاسی بوده است.
لبنان از گذشته نیز با مشکلات اقتصادی متعددی مواجه بود به نحوی که اعتراض‌های اکتبر ۲۰۲۰ که به استعفای سعد حریری نیز منجر شده بود، ریشه اقتصادی داشت. انفجار مهیب چهارم آگوست بندر بیروت به همراه شیوع گسترده کرونا بر مشکلات اقتصادی مردم افزوده است.
در این میان اختلاف بین میشل عون رییس‌جمهور و سعد حریری مامور تشکیل کابینه همچنان به قوت خود باقی است و از طریق مقاله‌ها و بیانیه‌ها برای یکدیگر پیام ارسال می‌کنند. میشل عون بر تشکیل کابینه‌ای متشکل از ۲۰ وزیر که شش وزیر از ۱۰ وزیر مسیحی هستند به عنوان سهم خود اصرار می‌کند.
در این میان سعد حریری نیز بر تشکیل کابینه از ۱۸ وزیر تاکید می‌کند که وزرای مسیحی آن را نیز خودش تعیین کند و درباره وزرای مسیحی سهم رییس‌جمهور نیز با میشل عون به توافق برسد. بدین ترتیب هر یک از طرفین سقف برای تشکیل کابینه در نظر گرفته‌اند که با سقف دیگری فاصله زیادی دارد. عوامل محلی طی روزهای گذشته تلاش‌های زیادی برای نزدیک کردن دیدگاه‌های آنها به یکدیگر انجام داده‌اند.
این در حالی است که وضعیت آشفته اقتصادی لبنان، فرانسه را بیش از هر کشور اروپایی دیگر نگران کرده است. امانوئل ماکرون پس از انفجار مهیب بندر بیروت بارها از این شهر دیدن کرده. اما وعده کمک‌های مالی ماکرون هم وضعیت وخیم اقتصادی لبنان را تغییر نداد. حال ماکرون دست به دامان جو بایدن شده است. او در تماس تلفنی خود با همتای آمریکایی‌اش پیرامون اوضاع سیاسی لبنان تبادل‌نظر کرد.
امانوئل ماکرون اعلام کرده قصد دارد برای سومین بار به لبنان سفر کند. ماکرون با اشاره به اینکه طرح پیشنهادی فرانسه برای لبنان هنوز روی میز است، گفت که به جز طرح فرانسه راه‌حل دیگری برای بحران لبنان وجود ندارد و او تمام تلاش خود را برای کمک به تشکیل کابینه‌ای در لبنان انجام خواهد داد.
طرابلس یکی از بزرگ‌ترین شهرهای لبنان است اما بخش عمده جمعیت آن فقیر هستند که با کارهای کوچک و به سختی امرارمعاش می‌کنند. حالا با بحران بهداشتی و اینکه از مردم خواسته می‌شود در خانه‌های خود بمانند، اوضاع اقتصادی بدتر شده است. در این شرایط مردم می‌خواهند حاکمیت را به چالش بکشند. مردم می‌گویند از اینکه از گرسنگی بمیرند بیشتر می‌ترسند تا اینکه به ویروس کرونا آلوده شوند.
موضوع مهم این است که لبنان از آگوست ۲۰۲۰ تاکنون یعنی برای مدت پنج ماه که با دولت پیشبرد امور به ریاست حسان دیاب اداره می‌شود. سعد حریری که ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰ مامور به تشکیل کابینه جدید شد با گذشت بیش از سه ماه هنوز نتوانسته کابینه جدید را تشکیل دهد. همین موضوع نیز سبب شد تظاهرات روزهای اخیر طرابلس با مناقشه‌های سیاسی همراه شود. با توجه به این مناقشه‌های سیاسی نمی‌توان انتظار داشت از حجم مشکلات اقتصادی مردم لبنان دست‌کم در کوتاه‌مدت کاسته شود.
سعد حریری نخست‌وزیر لبنان که قبلا در پی تظاهرات گسترده لبنانی‌ها کناره‌گیری کرده بود اکنون دوباره به صحنه سیاست بازگشته و در پی تاسیس کابینه جدید خود است اما بعید است که حریری نزد معترضان طرابلسی محبوبیت کسب کند. حریری هشدار داده پشت ناآرامی‌های طرابلس ممکن است نیروهای سیاسی باشند که بخواهند از درد و رنج مردم سوءاستفاده کنند.
یکی از عوامل بحران اقتصادی لبنان گسترش فساد مالی در این کشور است. سازمان شفافیت بین‌الملل در تازه‌ترین گزارش خود درباره فساد مالی در کشورهای مختلف جهان اعلام کرد لبنان در رده ۱۴۹ از مجموع ۱۸۰ کشور جزو فاسدترین کشورهاست.
مناقشه سیاسی در لبنان
اختلاف میان عون و حریری از دسامبر به دلیل اختلاف نظر درباره تشکیل کابینه، تشدید شد و طی چند روز اخیر به اوج خود رسید. حریری اکتبر به تشکیل دولت مکلف شد و تعهد داد فورا دولتی تشکیل دهد که قادر به احیای نقشه راه فرانسه باشد اما اختلافات سیاسی قدیمی مذاکرات تشکیل دولت را ناکام گذاشته. این در حالی است که آژانس‌های سازمان ملل نسبت به فاجعه اجتماعی در لبنان به دلیل پیامدهای انفجار بندر بیروت و همچنین بحران اقتصادی و کرونا هشدار می‌دهند.
دفتر رسانه‌ای ریاست‌جمهوری لبنان در بیانیه‌ای اعلام کرد نخست‌وزیر مکلف این کشور بر تشکیل کابینه جدید به شکل یکطرفه و بدون در نظر گرفتن ملاحظات ریاست‌جمهوری اصرار دارد.
در ادامه تشدید تنش میان نخست‌وزیر مکلف و رییس‌جمهور لبنان، دفتر رسانه‌ای ریاست‌جمهوری در بیانیه‌ای نسبت به اظهارات تند سعد حریری نخست‌وزیر مکلف این کشور درباره میشل عون رییس‌جمهوری لبنان واکنش نشان داد. در این بیانیه آمده است: حریری اصرار دارد کابینه جدید را به صورت یکطرفه و بدون در نظر گرفتن ملاحظات میشل عون تاسیس کند که خواستار مشارکت در تشکیل دولت است. دفتر رسانه‌ای ریاست‌جمهوری لبنان تاکید کرد: هیچ دولتی تشکیل نخواهد شد که با توازن ملی و محافظت از بنیان‌های آن، مشارکت، پیمان و همزیستی واقعی مغایرت داشته باشد.
در ادامه این بیانیه آمده است: بیانیه حریری، پر از مغالطه و حاوی اطلاعات غلط است. نخست‌وزیر مکلف لبنان جمعه در سخنانی به شدت از رییس‌جمهوری این کشور انتقاد کرد. حریری گفت که ادارات کاخ بعبدا (ریاست‌جمهوری لبنان) می‌خواهند اختلافات بر سر تشکیل دولت را به سمت اختلافات فرقه‌ای سوق دهند.
از سوی دیگر شبکه اسکای‌نیوز گزارش داد نیروهای امنیتی لبنان در محوطه مقر دولتی در شهر طرابلس واقع در شمال این کشور سه نارنجک را منفجر کردند که طی دو روز گذشته به سمت این نیروها پرتاب شده بود. اداره کل نیروهای امنیت داخلی لبنان اعلام کرد سه نارنجکی که به سمت نیروهای امنیتی در سرای طرابلس (مقر حکومتی) پرتاب شده بود اما منفجر نشده بود توسط کارشناسان بخش حفاظتی در سرویس اطلاعات نیروهای امنیت داخلی منفجر شد. این انفجارهای از قبل برنامه‌ریزی شده صداهایی را به دنبال داشت و اداره کل از شهروندان خواست به منظور حفاظت از خود به محل انفجار نزدیک نشوند.
مداخله پاریس در روند تشکیل کابینه لبنان
همزمان با ادامه اختلاف رویکرد رییس‌جمهور و نخست‌وزیر لبنان در تشکیل کابینه، فرانسه با مداخله در این روند، تشکیل سریع‌تر کابینه را خواستار شد. در حالی که تلاش‌ها برای تشکیل کابینه جدید لبنان به سبب اختلاف رویکرد رییس‌جمهور و مامور تشکیل کابینه همچنان درجا می‌زند، فرانسه مداخله و مشارکت برخی از کشورهای عربی را برای کمک به روند تشکیل کابینه خواستار شده است. فرانسه با ورود به روند تشکیل کابینه جدید لبنان، خواستار دخالت یکی از کشورهای عربی در این موضوع شد.
به گفته منابعی که موضوع تشکیل کابینه را دنبال می‌کنند، نبیه بری رییس پارلمان و حزب‌الله تلاش‌هایی را که باید می‌کردند، انجام دادند. در این میان عباس ابراهیم مدیرکل امنیت عمومی لبنان نیز تلاش‌هایی بین دو طرف انجام داد، اما در نهایت، تلاش‌های داخلی تاکنون نتیجه نداده و طرف‌ها گارد نفوذناپذیری گرفته‌اند. در این میان فرانسه نیز تلاش‌هایی را در این خصوص آغاز کرد. این تلاش‌ها صرفا به تماس‌های مکرر با طرف‌های لبنانی ذیربط در روند تشکیل کابینه محدود نمی‌شود بلکه فرانسه به سراغ یکی از کشورهای عربی رفته که به گفته منابع ممکن است وارد روند تلاش‌ها برای تشکیل کابینه جدید لبنان شود.
فرانسه بر ضرورت تشکیل کابینه لبنان در اسرع وقت تاکید می‌کند به همین سبب از یک کشور عربی خواستند در این مساله ورود کند و وعده‌هایی نیز در این خصوص دریافت کرده است. اکنون این سوال مطرح است که آیا این تلاش‌ها به نتیجه‌ای منتهی خواهد شد. ممکن است برخی طرف‌های ذیربط در تشکیل کابینه به خارج از کشور سفر کنند و شاید این سفر‌ها به آرام شدن اوضاع و نزدیک شدن دیدگاه‌های عون و حریری به یکدیگر کمک کند، اما فعلا هیچ چیز نهایی نیست، ولی منابع می‌گویند زمان به نفع هیچ کس نیست. منافع همه طرف‌ها ایجاب می‌کند کابینه هر چه سریع‌تر تشکیل شود.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :