فریب رایان ایر

به گزارش جهان صنعت نیوز:  مقام‌های بلاروس یکشنبه هواپیمای مسافربری «رایان‌ایر» را وادار به فرود اضطراری کرده و بعد یک روزنامه‌نگار مخالف را که در پرواز حضور داشت، بازداشت کردند. این اقدام با محکومیت گسترده اروپا و آمریکا روبه‌رو شد.

این هواپیمای مسافربری که از آتن به مقصد لیتوانی پرواز می‌کرد، به طور ناگهانی به سمت مینسک، پایتخت بلاروس تغییر مسیر داد و یک جنگنده میگ-۲۹ دوره شوروی آن را اسکورت می‌کرد. پس از فرود، مقام‌ها رومان پروتاسویچ را بازداشت کردند.

خبرگزاری دلفی لیتوانی به نقل از یک مسافر گزارش داد، زمانی که پروتاسویچ متوجه شد که پرواز به سمت مینسک حرکت می‌کند، سرش را در میان دستانش گرفته بود و می‌لرزید. مقام‌های اروپا این اقدام را به عنوان هواپیماربایی محکوم کردند. این خبرگزاری همچنین گزارش داد: «او گفت که من در اینجا حکم اعدام می‌گیرم.»

این روزنامه‌نگار ۲۶ ساله برای سرویس خبری آنلاین نکستا (NEXTA) مستقر در لهستان کار می‌کند که سال گذشته در زمان اعتراضات گسترده علیه الکساندر لوکاشنکو، رییس‌جمهوری بلاروس تصاویری از این تجمع‌ها منتشر می‌کرد. در آن زمان کار برای رسانه‌های خارجی سخت بود و نکستا از طریق اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام کار می‌کرد.

پروتاسویچ که اکنون برای یک کانال تلگرامی دیگر به نام بلامووا کار می‌کند، در بلاروس به اتهام افراط‌گری تحت پیگرد است و متهم به سازماندهی شورش‌های گسترده و تحریک نفرت اجتماعی است، اتهاماتی که او نمی‌پذیرد. اطلاعات وب‌سایت فلایت‌رادار۲۴ نشان می‌دهد که مسیر این هواپیما تنها دو دقیقه مانده به ورود به حریم هوایی لیتوانی تغییر کرد. این هواپیما پس از هفت ساعت توقف نهایتا پرواز کرد و در نهایت در ویلنیوس به زمین نشست. در آنجا اینگریدا سیمونیت، نخست‌وزیر لیتوانی منتظر بود تا مسافران را ببیند.

در شرایطی که مقام‌های اروپایی بلاروس را با اعمال تحریم‌های جدید تهدید کردند، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا این فرود اجباری و بازداشت آن روزنامه‌نگار را اقدامی شوکه‌کننده دانست و خواستار آزادی فوری پروتاسویچ شد و گفت دولت بایدن برای گام‌های بعدی با متحدانمان هماهنگ می‌شود.

لیتوانی که عضو اتحادیه اروپاست و محل سکونت پروتاسویچ به شمار می‌رود، خواستار واکنش اتحادیه اروپا و ناتو شد. اورزولا فون درلاین، رییس کمیسیون اجرایی اتحادیه اروپا گفت پروتاسویچ باید فوری آزاد شود و کسانی که مسوول هواپیماربایی رایان‌ایر هستند باید تحریم شوند.

واکنش ناتو

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در پیامی توئیتری تاکید کرد که این واقعه جدی و خطرناک بود و نیازمند یک بررسی بین‌المللی است. سیمون کووینی، وزیر خارجه ایرلند که رایان‌ایر هم برای آنجاست، در پیامی توئیتری نوشت: انفعال یا عدم تصمیم‌گیری اتحادیه اروپا از دید بلاروس یک ضعف خواهد بود.

گابریلیوس لندزبرگیس، وزیر خارجه لیتوانی گفت، درباره تغییر مسیر هواپیمای رایان‌ایر با فیلیپ ریکر، معاون وزیر خارجه آمریکا رایزنی کرده و خواستار واکنش قوی از جانب غرب شده است.

واکنش آمریکا

ایالات متحده در حال حاضر در کنار اتحادیه اروپا، بریتانیا و کانادا حدود ۹۰ مقام بلاروسی را با توقیف دارایی و ممنوعیت مسافرتی محدود کرده است و این شامل لوکاشنکو هم می‌شود و این اقدامات به دنبال انتخابات آگوست انجام شد که از دید مخالفان و غرب آلوده به تقلب شده بود.

در همین حال باب مندز، رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا با صدور بیانیه‌ای به همراه سران هفت کمیته روابط خارجی پارلمان اروپایی این فرود اجباری را به عنوان عمل دزدی محکوم کرد. آنها خواستار ممنوعیت تمام پروازهای ورودی و خروجی به بلاروس شدند و از کشورهای ناتو و اتحادیه اروپا خواستند تا تحریم‌هایی اعمال کرده و توانایی بلاروس را در استفاده از اینترپل  تعلیق کنند.

آنتونی بلینکن خواستار تحقیقات کامل درباره عملی شد که به گفته او جان مسافران آن پرواز به ویژه شهروندان آمریکایی را به خطر انداخت. این پرواز مسافربری ایرلند در ابتدا با هشدار وجود بمب مجبور به فرود شد. بلینکن در بیانیه‌ای گفت: با توجه به شواهد که بر پایه بهانه‌های دروغین بود، ما از تشکیل فوری نشست شورای سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) برای بررسی این اتفاقات حمایت می‌کنیم.

از سوی دیگر سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر اپوزیسیون بلاروس که همانند پروتاسویچ اکنون از لیتوانی فعالیت می‌کند، از این آژانس هوانوردی سازمان ملل خواست تا بلاروس را اخراج کند. ایکائو با ابراز نگرانی از این اتفاقات گفته است که شاید کنوانسیون شیکاگو که بر هوانوردی مدنی نظارت دارد، نقض شده باشد.

هواپیمایی رایان‌ایر در بیانیه‌ای گفت که خدمه پرواز از طریق بلاروس متوجه یک تهدید امنیتی بالقوه شدند و به آنها دستور داده شد تا به سمت نزدیک‌ترین فرودگاه در مینسک تغییر مسیر دهند. مقام‌های بلاروسی با سگ چمدان‌های تمام مسافران را مورد بازرسی قرار دادند اما موردی پیدا نکردند. یکی از مسافران این پرواز درباره عملیات جست‌وجوی بمب گفت: ظاهرا ساختگی بود.

پس از آنکه خلبان پرواز اعلام کرد به سمت فرودگاهی در مینسک تغییر مسیر می‌دهد، پروتاسویچ تنها کسی بود که از جایش برخاست، اعتراض کرد و بعد لپ‌تاپ و تلفنش را به زنی که در کنارش بود، تحویل داد. رییس‌جمهوری لیتوانی عصر یکشنبه در کنفرانس خبری گفت که زن همراه پروتاسویچ هم دوباره سوار پرواز مینسک به ویلنیوس نشده است.

پایگاه خبری بلتای بلاروس گزارش داد که لوکاشنکو شخصا دستور داد تا یک جنگنده هواپیمای رایان‌ایر را تا مینسک اسکورت کند. براساس این گزارش هیچ مواد انفجاری کشف نشد. دفتر دادستانی کل لیتوانی در بیانیه‌ای گفت، دادستان‌های لیتوانی خواستار تحقیقات جنایی درباره فرود اجباری این هواپیما شدند. اتهامات مورد بررسی در این تحقیقات شامل هواپیماربایی به قصد تروریسم و رفتار با مسافران بر خلاف پیمان‌های بین‌المللی می‌شوند.

پاول لاتوشکو، عضو شورای هماهنگی اپوزیسیون بلاروس خواستار بسته شدن حریم هوایی بلاروس حین تحقیقات درباره فرود اجباری هواپیمای رایان‌ایر شد. از سوی دیگر سفیر بلاروس در ورشو به وزارت خارجه لهستان احضار شده است. نخست‌وزیر لهستان گفت: به محض اینکه از سرویس‌های ویژه گزارشی درباره هواپیماربایی این هواپیما شنیدم، از وزیر خارجه خواستم تا تدابیر قاطعی درباره این موضوع بیندیشد. سفیر بلاروس در ورشو فورا به وزارت خارجه احضار شد.

بلاروس زیر تیغ اتحادیه اروپا

کلمان بون، معاون وزیر خارجه فرانسه در امور اروپا دیروز تاکید کرد که اتحادیه اروپا احتمالا تحریم‌ها علیه بلاروس را در سایه حادثه پیش آمده برای هواپیمای «رایان‌ایر» گسترش خواهد داد و همچنین ممکن است درباره بستن حریم هوایی بلاروس رایزنی کند.

در واکنش به این تحولات که جنجال به پا کرده است، معاون وزیر خارجه فرانسه در امور اروپا هم گفت: این اقدام دزدی دولتی نمی‌تواند بی‌مجازات بماند… از زمان رویدادهای انتخاباتی، جعل و سرکوب در سال گذشته، ما چندین بار تحریم‌هایی را علیه بلاروس تصویب کرده‌ایم. امروز الکساندر لوکاشنکو، رییس‌جمهوری بلاروس و همچنین حدود صد فرد مسوول در بلاروس تحت تحریم هستند. طبیعتا ما می‌توانیم این مجازات‌ها را برای افراد دیگر هم گسترش دهیم.

به گفته این مقام، حادثه هواپیمای رایان‌ایر در نشست سران اتحادیه اروپا در بروکسل مورد بررسی قرار می‌گیرد. او گفت ممکن است اتحادیه اروپا بستن حریم هوایی بلاروس را هم بررسی کند.

از سوی دیگر اینگریدا سیمونیت، نخست‌وزیر لیتوانی امروز از همکاری با شرکای خارجی کشورش برای عملی کردن بستن حریم هوایی بلاروس به روی پروازهای بین‌المللی بعد از فرود اجباری هواپیمای رایان‌ایر خبر داد. سیمونیت در سخنانی ویدئویی گفت: ما با شرکای بین‌المللی لیتوانی برای بستن حریم هوایی بلاروس به روی پروازهای بین‌المللی همکاری خواهیم کرد. نخست‌وزیر لیتوانی، حادثه پیش‌آمده برای این هواپیمای مسافربری را یک حمله علیه کشورش و سیگنالی به اتحادیه اروپا و سازمان‌های بین‌المللی توصیف کرد.

 

اخبار برگزیده