وعده‌های وزیر نفت محقق می‌شود؟
جهان صنعت نیوز| براساس گفته های وزیر نفت، سال جاری می‌تواند شروع یک تحول عظیم در صنعت پتروشیمی باشد؛ تا جایی که پیش‌بینی شده بیش از نیاز ایران خوراک تولید شود.
بر اساس برآوردهای صورت گرفته، تولید محصولات پتروشیمی تا سال ۱۴۰۰ حدود ۷۰ درصد افزایش خواهد یافت؛ به‌گونه‌ای که ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی در حال حاضر معادل ۶۴ میلیون تن است که تا سال ۱۴۰۰ به ۹۴ میلیون تن خواهد رسید. همچنین طبق گفته‌های بهزاد محمدی – مدیر عامل شرکت ملی پتروشیمی ایران – ظرف دو سال آینده ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی از ۳۱ به ۵۱ میلیون تن و درآمد ارزی این صنعت نیز از ۱۷.۱ به ۲۵ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
وی، با اشاره به تولید ۵۵ میلیون تن محصول پتروشیمی در کشور اظهار کرده که بخشی از این محصول در داخل همین صنعت مصرف می‌شود و ۳۱ میلیون تن در سه شکل پلیمری، شیمیایی و غیر شیمیایی به ارزش ۱۷.۱ میلیارد دلار قابل فروش هستند که ۸.۵ میلیون تن از آن در داخل کشور عرضه می‌شود.
در مجموع از ۳۱ میلیون تن محصول قابل فروش و ۲۲.۵ میلیون تن محصول پتروشیمی به ارزش ۱۲.۱ میلیارد دلار صادر می‌شود؛ ۱۰۸ هزار نفر در صنعت پتروشیمی اشتغال مستقیم دارند و تقریباً معادل همین عدد اشتغال غیر مستقیم در صنعت پتروشیمی وجود دارد.
تحول عظیم در صنعت پتروشیمی
اما این موضوع که چرا وزیر نفت از تحول عظیم در صنعت پتروشیمی خبر داده، موضوعی قابل بحث است که در این راستا، علی محمد بساق زاده – مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان این‌که چند سال پیش پتروشیمی‌ها به بخش خصوصی واگذار شده و بعد از خصوصی شدن به هلدینگ‌های مختلف تبدیل شدند، اظهار کرد: یکی از هلدینگ‌ها، هلدینگ باختر است که تعداد زیادی از واحدهای پتروشیمی همچون پلیمر کرمانشاه، پتروشیمی مهاباد، پتروشیمی کردستان در زیرمجموعه این هلدینگ هستند و اخیراً در حال اجرای یک زنجیره پترو پالایشی در جاسک است.
وی افزود: تعداد زیادی از مجتمع‌های تولیدی همچون نوری، بوعلی، بندرامام، فجر و مبین زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس قرار دارند و از سوی دیگر این هلدینگ تعدادی پروژه همچون بیدبلند، لردگان و پتروشیمی ایلام را تعریف کرده است که سعی می‌شود در سال جاری به تولید برسند. پتروشیمی اندیمشک هم در اواخر سال گذشته کلنگ‌زنی شد. هلدینگ گسترش نفت و گاز پارسیان نیز حدود ۶۰ درصد تولید اوره کل کشور را در اختیار دارد.
مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر این‌که رقابت سالمی بین هلدینگ‌های پتروشیمی ایجاد شده است، افزود: هلدینگ‌های پتروشیمی علاوه بر این‌که مجتمع‌های تولیدی و درآمد ارزی دارند، پروژه اجرا می‌کنند و یکی از امتیازات خوبی که پتروشیمی‌ها دارند، این است که وارد بورس اوراق بهادار شده‌اند.
بساق زاده ادامه داد: از سوی دیگر وزارت نفت قبول کرده است که پتروشیمی‌ها در پروژه‌های بالادستی هم همکاری کنند؛ قبلاً NGLها یا واحدهایی که تفکیک گاز می‌کردند، زیر نظر وزارت نفت یا شرکت ملی نفت بودند که خوشبختانه پتروشیمی‌ها اعلام آمادگی کردند که در بالادستی هم سرمایه‌گذاری کنند. در این راستا هلدینگ خلیج فارس، پروژه بیدبلند دو که یک واحد بزرگ NGL است را برعهده گرفت و انتظار می‌رود در سال جاری به تولید برسد. همچنین انتظار می‌رود ۳۲۰۰ NGL که گازهای منطقه اروندان، هورالعظیم و آزادگان را جمع‌آوری می‌کند، به تولید برسد. NGL۳۱۰۰ که گازهای اطراف دهلران را جمع‌آوری می‌کند نیز توسط صندوق‌های بازنشستگی نفت اجرا می‌شود.
مشارکت پتروشیمی‌ها در تأمین خوراک
وی در ادامه با اشاره به مشارکت پتروشیمی‌ها در سرمایه‌گذاری برای تأمین خوراک گفت: این اتفاق یک تحول بزرگ است که پتروشیمی‌ها در تأمین خوراک سرمایه گذاری و خوراک را تأمین کنند. این موضوع هم برای شرکت ملی نفت و هم برای صنعت پتروشیمی مزیت مناسبی است که با اطمینان بیش‌تری خوراک مورد نیاز خود را داشته باشد.
مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: یکی از خوراک‌های پتروشیمی، متان است. از دو سال گذشته که فازهای مختلف میدان گازی پارس جنوبی وارد سرویس شده‌اند مشکلی در تأمین گاز و در نتیجه کمبود متان نداریم زیرا صنعت پتروشیمی برای استفاده از گاز محدودیت خاصی ندارد. یکی دیگر از خوراک‌ها اتان است که می‌تواند زنجیره مناسب اتیلن و اتیلن اکساید باشد و زنجیره مختلف پلیمرها را تولید کند. با افتتاح سایر فازهای پارس جنوبی مازاد اتان در کشور وجود دارد اما برنامه‌ریزی شده است که پتروشیمی‌ها صد در صد اتان را دریافت کنند.
بساق‌زاده افزود: یکی دیگر از خوراک‌ها، پروپان و بوتان است که در حال حاضر صادرات این خوراک‌ها صورت می‌گیرد. البته در صنعت پتروشیمی برای پروپان پروژه‌های مختلفی تعریف شده است که پروپان را تبدیل به پروپیلن می‌کند. پروپیلن یکی از نیازهای موادی است که در مواد پلیمری همچون بدنه خودرو و تلویزیون استفاده می‌شود.
متانول کاوه در پله‌های آخر افتتاح
بنا بر اعلام وزارت نفت، بررسی پروژه‌های صنعت پتروشیمی نشان می‌دهد، قول گشایش رسمی طرح متانول کاوه که هم‌اکنون با ۹۹ درصد پیشرفت در پله‌های آخر افتتاح است، برای امسال داده شده است. در واقع طرح متانول کاوه اواخر سال ۱۳۹۷ تولید آزمایشی خود را آغاز کرده است و به‌تدریج امسال با افزایش تولید و عادی شدن واحد، شاهد تولید هر چه بیشتر این طرح خواهیم بود. طرح متانول کاوه، یکی از پروژه‌های پیش‌راه‌اندازی‌شده پتروشیمی است که سهمی قابل توجه در افزایش تولیدات سال آینده دارد. این پروژه با تولید روزانه ۷۰۰۰ تن، یکی از بزرگ‌ترین واحدهای متانول جهان است که به دلیل نزدیکی به دریا و داشتن اسکله اختصاصی، امتیاز خوبی برای صادرات دارد.
پتروشیمی بوشهر در نوبت بهره‌برداری
همچنین فاز نخست پتروشیمی بوشهر نیز که این روزها به پیشرفت ۹۶ درصدی رسیده است، در نوبت افتتاح قرار دارد. طبق اعلام شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سه واحد از فاز نخست پتروشیمی بوشهر امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. واحد شیرین‌سازی و اتان ریکاوری تولید این مجموعه نیز چندی پیش به‌طور آزمایشی آغاز به کار کرده‌اند و واحد متانول نیز در مرحله پیش‌راه‌اندازی است.
گازهای دریافتی از فازهای ۶ و ۷ و ۸ پارس جنوبی در این فاز شیرین‌سازی و گاز غنی به واحد بازیافت اتان ارسال می‌شود. متان هم برای سوخت و هم برای خوراک واحد متانول است و سال ۹۸ شاهد راه‌اندازی واحد متانول پتروشیمی بوشهر خواهیم بود.
فاز نخست مجتمع متانول بوشهر شامل واحدهای متانول، استحصال اتان و شیرین‌سازی گاز به مرحله پیش راه‌اندازی رسیده است. این مجتمع با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۶۵٠ هزار تن متانول، یک میلیون تن الفین، ۵۵۰ هزار تن اتیلن گلایکول، ٣٠٠ هزار تن پلیمر سنگین و سبک و ۳۰۰ هزار تن اسید استیک اجرا می‌شود. پتروشیمی بوشهر در فاز ۲ عسلویه در زمینی به مساحت ۶۲ هکتار اجرا می‌شود.
پیشرفت لردگان به بیش از ۹۶ درصد رسید
طرح پتروشیمی لردگان نیز یکی دیگر از برنامه‌های افتتاح در سال ۱۳۹۸ است که پیشرفت فیزیکی آن به بیش از ۹۶ درصد رسیده است و پیش‌تر از آماده بودن این مجموعه برای افتتاح خبر داده‌اند. مجتمع پتروشیمی لردگان با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۷۵۵ هزار تن محصول در استان چهارمحال و بختیاری، منطقه فلارد در ۵۵ کیلومتری شهرستان لردگان در حال ساخت است.
محصولات تولیدی مجتمع پتروشیمی لردگان، اوره و آمونیاک است که بخش عمده‌ای از آمونیاک برای تولید اوره در داخل مجتمع مصرف می‌شود و بقیه برای عرضه مستقیم به بازار در نظر گرفته شده است. عمده‌ترین کاربرد آمونیاک در تولید انواع کودهای شیمیایی است.
درآمد سالانه ۷۰۰ میلیون دلاری بیدبلند
بنا بر اعلام، طرح پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس به بیش از ۹۲ درصد پیشرفت رسیده است. برای این پروژه ۳.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شده و پیش‌بینی می‌شود درآمد سالانه آن ۷۰۰ میلیون دلار باشد. ۱.۵ تن محصول اتان این پروژه به وسیله خط لوله ۹۵ کیلومتری به پتروشیمی گچساران ارسال و با تولید اتیلن در این مجتمع، خوراک طرح‌های خط لوله اتیلن غرب شاخه دنا تأمین می‌شود.
بید بلند، یکی از پروژه‌های مهم صنعت نفت و گاز کشور به شمار می‌رود که در حوزه بالادست از چهار NGL خوراک دریافت خواهد کرد و این وجه تمایز با پالایشگاه‌های پارس‌جنوبی است. این طرح دارای ظرفیت ۲ میلیارد فوت مکعب گاز در روز است و این موضوع برای کل منطقه خوزستان و استان‌های جنوبی کشور دارای اهمیت است.
افتتاح بزرگ‌ترین پتروشیمی غرب کشور
فاز دوم پتروشیمی ایلام شامل پروژه‌های گوگردزدایی خوراک (SRU) و الفین است که واحد گوگردزدایی هم‌اکنون پیشرفت فیزیکی ۹۷ درصدی دارد. در فاز دوم، محصولاتی نظیر اتیلن، بنزین پیرولیز، پروپیلن در گریدهای شیمیایی و پلیمری و سوخت مایع نیز به سبد محصولات پتروشیمی ایلام اضافه خواهد شد. پتروشیمی ایلام از لحاظ وسعت، ظرفیت تولید و تعداد واحدها فرآیندی، بزرگ‌ترین پتروشیمی غرب کشور است. پتروشیمی ایلام می‌تواند ۱۵۰ هزار تن اتیلن مازاد بر مصرف واحد پلی‌اتیلن خود را به خط لوله اتیلن غرب سالانه تزریق کند. این پتروشیمی هم نیمه دوم سال ۱۳۹۸ به بهره‌برداری خواهد رسید.
پتروشیمی میاندوآب در مراحل پایانی
یکی دیگر از برنامه‌های پتروشیمی در سال ۱۳۹۸ افتتاح مجتمع پتروشیمی میاندوآب معروف به واحد پلی‌اتیلن سنگین با تولید ۱۷۵ هزار تن در سال است. طرح اولیه این پروژه تولید ۳۰۰ هزار تن محصول پی‌وی‌سی بود که بعد از مطالعات و بررسی اقتصادی به تولید پلی‌اتیلن تغییر یافت. این پتروشیمی مراحل پایانی ساخت را می‌گذراند و به گفته وزیر نفت در سال ۱۳۹۸ آماده بهره‌برداری خواهد بود.
بخش دیگری از پتروشیمی دماوند به عنوان تأمین‌کننده یوتیلیتی مجتمع‌های پتروشمیی در فاز ۲ پتروشیمی عسلویه امسال تولیدی می‌شود. امسال با تکمیل فاز نخست دماوند به غیر از واحد پساب صنعتی، واحدهای دیگر این فاز وارد مدار تولید می‌شوند.
به نظر می‌رسد امسال با توجه به شرایط اقتصادی و فشارهای تحریمی صنعت پتروشیمی با اهتمام به واحدهای در حال فعالیت و واحدهای در آستانه بهره‌برداری می‌تواند در رونق دادن تولید، به‌ویژه تولیدات صنایع مرتبط با پتروشیمی نقشی حائز اهمیت داشته باشد و حمایت از تولید داخل را محقق کند. صنعت پتروشیمی جایگاهی ویژه در ظرفیت‌های توسعه‌ای کشور و همچنین جلوگیری از خام‌فروشی دارد و می‌توان به دامنه صادراتی این محصولات امیدوار بود. صنعت پتروشیمی، صنعتی پرسود و درآمدزا برای کشور است و در سال‌های اخیر توانسته بازارهای منطقه‌ای و جهانی را به دست آورد و در شرایط سخت به کمک کشور بیاید.
اقتصاد کلانلینک کوتاه :