شورای رقابت هیچ اقدامی برای رقابتی کردن صنعت خودرو انجام نداده است

دکتر امیرحسن کاکایی * معتقدم که استدلال‌های صورت گرفته در لایحه شکات از شورای رقابت کاملا دقیق بوده و ‌ای‌کاش این موضوع سه سال پیش مطرح می‌شد. در واقع متن لایحه نشان می‌دهد که با همت وکیل شاکیان، واقعیت‌ها به دقت بیان شده و حرف اصلی آنها کاملا درست است.

طبق ماده ۹۰ اصل ۴۴ قانون اساسی، دولت موظف است خسارت خودروسازان را پرداخت کند؛ چرا که شورای رقابت از طرف دولت بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان زیان به صنعت خودرو وارد کرده است. البته نباید فراموش کرد که شورای رقابت یک شورای بالادستی است و به همین دلیل نباید بار تمامی تصمیم‌گیری‌ها و مشکلات را بر دوش آن بیندازیم. در واقع وضعیت کنونی محصول آن چیزی است که از شورای رقابت خواسته شده است.

لازم به توضیح است شورای رقابت در دنیا مانند آمریکا قوانین و قواعدی را تعیین، اجرا و نظارت می‌کند که اولا جلوی تبانی‌ها را بگیرد و ثانیا تضمین‌کننده رقابت باشد. در همین رابطه است که در بسیاری از کشورهای دنیا یک قطعه‌ساز اجازه ندارد سهامدار مهم و عمده خودروسازی باشد؛ حال آنکه بر عکس این ماجرا ممکن است صادق باشد.

به همین دلیل با بررسی عملکرد شورای رقابت در ایران ملاحظه می‌کنیم که این شورا در طول سال‌های گذشته هیچ قدمی برای توسعه رقابت در صنعت خودرو بر نداشته است. در واقع مشکل بزرگی که من از آن به عنوان لج‌بازی یاد می‌کنم این است که در طول سال‌های قبل به خصوص سه سال گذشته با این استدلال که به منظور کنترل قیمت‌ها در بازار باید قیمت خودروسازان نیز کنترل شود، علاوه بر آشفتگی در بازار به نابسامانی در صنعت خودرو نیز دامن زده شده است. نکته جالب اینجاست که از شهریور ماه سال گذشته دولت و مجلس هم به نوعی متوجه غلط بودن چنین روشی شده‌اند؛ اما گویا همچنان کسی جرات اصلاح یا لغو روش قیمت‌گذاری کنونی را ندارد. به همین دلیل هر چند که به نظر می‌رسد اندکی دیر شده باشد، اما به نظر می‌رسد اقدام مذکور در جهت تنظیم چنین لایحه‌ای در خور تقدیر باشد.

* عضو هیات عملی دانشگاه علم و صنعت ایران