بن‌بست ترسناک پس از گفت‌وگوی بدفرجام
محمدصادق جنان‌صفت * حسن روحانی و محمدجواد ظریف شاید خوش‌بین‌ترین سیاستمداران ایرانی وحتی در مقایسه با سیاستمداران آمریکایی بودند که تصور می‌کردند جو بایدن تا قبل از پایان سال ۱۳۹۹، صلح نامه با ایران را امضا می‌کند. البته برخی کارشناسان باور دارند این دو نفر به ویژه حسن روحانی از پیچیدگی رسیدن به صلح‌نامه اطلاع و تحلیل دقیق و عمیق داشت اما احساس می‌کرد حتی خودفریبی شاید بهتر از فرو رفتن در سیاهی باشد.
به هر صورت و با آمادگی نظام سیاسی ایران، شش دور گفت‌وگو با روشی شگفت‌انگیز میان ایران و آمریکا برگزار شده است و دور هفتم اگر باشد باید از سوی گروه دولت تازه ایران انجام شود. این روزها اما درباره آنچه در ۶ دوره گفت‌وگوهای رخ داده بدفرجام خبرهای اندکی می‌رسد و بیشتر خبرها درباره خواسته‌های حداکثری ایران و آمریکا است، مقام‌های ایرانی باور دارند نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد و می‌گویند آمریکایی‌ها یک بار پیمان‌شکنی کرده‌اند و آمادگی دارند باردیگر این پیمان‌شکنی را انجام دهند. بنابر این باید یک نهاد بین‌‌المللی تضمین دهد که اگر برجام زنده شد، بار دیگر ناگهان ریل را تغییر نمی‌دهند و روی عهد خود ایستاده‌اند. از سوی دیگر ایران باور دارد باید برداشتن تحریم‌ها در بوته راستی‌آزمایی قرار گیرد و تا زمانی که این راستی‌آزمایی صورت نپذیرد، ایران گامی به پیش برنمی‌دارد. خواسته سوم و حداکثری ایران اما حذف همه انواع تحریم‌های وضع شده از سوی روسای‌جمهوری آمریکا است. مدیران آمریکایی اما نه‌تنها هرگز زیر بار خواسته‌های حداکثری ایران نمی‌روند بلکه آنها نیز خواست‌های حداکثری دارند. این خواسته‌ها درباره توانایی‌های موشکی و پهپادی ایران و نیز مناسبات عادی و غیرمداخله‌جویانه ایران با کشورهای متحد آمریکا در خاورمیانه است.
واقعیت این است که تا دیروز (جمعه) که نوشته یادشده آماده می‌شد، دو نظام سیاسی ایران و آمریکا با تکیه بر توانایی‌های خود روی خواسته‌های حداکثری پا‌فشاری می‌کنند و البته هرکدام نیز به نقاط ضعف خود و حریف نیز آگاهی دارند.
نقطه ضعف ایران در ادامه بن‌بست ترسناک فعلی این است که بدون صادرات نفت نمی‌تواند بودجه سال ۱۴۰۰ را به تعادل منطقی برساند و اقتصاددانان باور دارند در این وضعیت، روند و شتاب تورم و نرخ آن فزاینده خواهد شد و نیز ایران منابع کافی برای تامین زیرساخت‌های به شدت آسیب‌دیده در بخش‌های گوناگون را نخواهد شد و این اتفاق به معنای پذیرش نارضایتی و اعتراض بیشتر شهروندان است. برخی باوردارند مقام‌های سیاسی ایران بردباری ومدارای ایرانیان را اندازه‌گیری کارشناسانه کرده و نیز منابع مالی و ارزی را برای روز مبادا در جایی دارندکه اینطور دربرابر قدرت نخست جهان ایستادگی می‌کنند. اما نقطه ضعف آمریکایی‌ها نیز این است که نظامی‌های مستقر آنها در عراق و نیز در دیگر کشورهای منطقه آسیب‌پذیرند و این بخت سیاه آنهاست که آسیب‌زنندگان به نظامی‌های آمریکایی در عراق و در کشورهای دیگر، دوستان ایران به حساب می‌آیند که جهاد علیه آنها را تشدید می‌کنند. واقعیت این است که پیچیدگی‌ها و تنگناها و بن‌بست ترسناک فعلی، شهروندان ایرانی را بیشتر از شهروندان آمریکایی در هراس و ابهام فرو می‌برد. به نظر می‌رسد این یک فاکتور مهم است؛ به علاوه اینکه نرخ تورم شتابان همه را عاصی خواهد کرد.
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :