نامه‌ی سرگشاده به وزیر امور خارجه
جهان صنعت نیوز| متن نامه ۴ انجمن و نهاد فرهنگی درباره سخنان معاون وزارت خارجه به شرح زیر آمده است:
جناب آقای ظریف
وزیر محترم امور خارجه
با سلام و احترام. همان‌طور که آگاهید آقای عباس عراقچی، از معاونان آن وزارت، در برنامه‌ای تلویزیونی گفتند که «در صورت سخت‌تر شدن شرایط اقتصادی، ممکن است از برادران و خواهران افغانستانی‌مان بخواهیم ایران را ترک کنند». ایشان، در جایی دیگر، در برابر اعتراض‌ها و مخالفت‌های گسترده‌ای که به این سخنان‌شان در فضای مجازی صورت گرفت، همچنان بر حقانیت سخنان‌شان پای فشردند که: «بحث مهاجرین و پناهندگان بحثی بین‌المللی است و مدیریت و تامین هزینه‌های مربوط به آن نیز مسؤولیتی بین‌المللی است»، و افزودند: «ایران چهل سال است که سخاوتمندانه حق میهمان‌نوازی را در مورد مهاجران افغان به‌جا آورده است، اما کشورهای غربی “که مسبب بسیاری از مصیبت‌های مردم افغانستان هستند” هم باید به وظیفه‌ی خود در این زمینه عمل کنند».
جدا از منظر غیرانسانی و حتی غیردینی و غیرفرهنگی این سخنان و یادآوری این نکته که پذیرا شدن ما از این مردمان ــ در حد توان‌مان ــ تاکنون به خاطر الزامات بین‌المللی نبوده است که وی منتقدان سخنان‌شان را به آن ارجاع می‌دهند و ذکر این پرسش که «مگر دولت جمهوری اسلامی به وظایف خود در قبال انبوه مهاجران ایرانی که به کشورهای دیگر می‌روند عمل می‌کند که در مدیریت و تامین هزینه‌های مربوط به بحث این گروه از مهاجرین و پناهندگان دغدغه‌ی مسئولیت‌های بین‌المللی را دارد؟!»، در این‌باره شماری از نهادهای مدنی که به حوزه‌ی فرهنگی ایران اندیشیده و در زمینه‌ی نزدیکی آن کوشش‌هایی داشته‌اند خود را مکلف می‌دانند نکاتی را به آگاهی جنابعالی برسانند، امید که وزارت امورخارجه در این خصوص اعلام نظر کند:
- اکثر خانواده های افغانستانی در ایران از طبقات پایین و محروم جامعه هستند که در همین وضعیت کنونی نیز مدام تحت فشار هستند. این در حالی است که بیشتر آنان ایران و ایرانیان را همچنان دوست دارند، شهروندانی سازنده و درستکار هستند و حتی از دوران دفاع مقدس تاکنون برای ایران جانفشانی کرده و می‌کنند.
آیا تغییری در شعارهای کلان نظام مبنی بر دفاع از اسلام و مستضعفین رخ داده که مقامی از دستگاه روابط خارجی ما چنان سخنانی را بر زبان می‌آورد؟ و مگر جز این است که حضور پرقدرت ما در منطقه، که برای‌مان هزینه‌های بسیاری داشته، به‌واقع در راستای دفاع از امثال چنین مظلومانی است؟!
- هر کسی که اندک آشنایی با تاریخ منطقه داشته باشد می‌داند زمینه‌ی وضعیتی که امروزه کشور همسایه و هم‌فرهنگ، افغانستان، به آن دچار است از هنگام اشغال آن به دست نیروهای شوروی شکل گرفت و با وحشی‌گری نیروهایی که فرزند ارتجاع دینی، به پشتیبانی یکی از قدرت‌های منطقه‌ای رقیب ما، هستند به اوج رسید. برای از میان بردن این دو وضعیت کشورهای غربی نیز مداخلاتی داشتند که در اولی با همسویی کامل جهان اسلام همراه بودند و در دومی با همراهی بخشی از آن، که ایران اسلامی در آن میان نقشی محوری داشت. حال، حتی با وجود دشمنی استعمار غرب با ما، آیا تغییری در دیدگاه نظام یا دولت نسبت به تاریخ این موضوع ایجاد شده و برای ما ادامه یافتن اشغال کمونیست‌های شوروی یا نیروهای مرتجع طالبان مشروع و مطلوب شده است که فقط نقش کشورهای غربی توسط معاون وزیر خارجه عنوان می‌شود؟!
آیا فراموش کرده‌ایم که طالبان به محض قدرت گرفتن به کشتار شیعیان و عناصر فرهنگی ایرانی در آن سامان پرداخت؛ نوروز را برانداخت و چشم‌داشت ارضی به خاک ایران داشت؟!
۳. آشکارا مشکلات اقتصادی ما ناشی از ناکارآمدی سیستم مدیریتی و حضور مدیران ناتوان و برخی عناصر ناسالم است و ربطی به مهاجران زحمتکش و مظلوم و چند صد هزار کودک و دانش‌آموز افغانی ندارد که کوتاه‌مدتی است، آن‌هم به حکم مقام معظم رهبری، امکان تحصیل در ایران را یافته‌اند ــ و نیز اکثر آنان هم مادرانی ایرانی دارند که به‌تازگی مجلس شورای اسلامی حقوق آنان را محترم شمرده است.
اشاره‌ای که آقای عراقچی به هزینه‌ی تحصیل این بندگان خدا داشته است از پایه سخنی غیرعقلانی است، به‌ویژه آن که بر تاکید مقام معظم رهبری بر افزایش جمعیت نظر داشته باشیم. در مورد اشاره ایشان به این‌که آنان را اشغال‌کننده فرصت‌های شغلی می‌داند، فقط می‌توان این نکته‌ی تاسف‌بار اشاره کرد که بسیاری از آنانی که در ایران با کارهایی چون رانندگی امرار معاش می‌کنند، افرادی تحصیل‌کرده هستند و بعید است حاضر به انجام کارهای یدی و دشواری شوند که اکثر مردم سخت‌کوش افغانستانی بر عهده دارند.
در ضمن، فرصت‌های حضور در بازار در حال شکل‌گیری افغانستان در آینده را هم نباید از نظر دور داشت که با چنین سخنانی ــ هم چنان که فرصت‌های اقتصادی در کشورهایی چون سوریه را، که تا این حد برای‌شان توان گذاشتیم، از دست داده‌ایم ــ امکان از دست دادن آن فرصت‌ها بیشتر می‌شود؛ آن‌هم در حالی که چهل سال پذیرای این مهمانان هم‌فرهنگ‌وتاریخ بوده‌ایم.
۴. آقای عراقچی آن هنگامی که چرتکه حضور دانشجویان افغانستانی در دانشگاه‌های ما را می‌اندازد ذره‌ای هم به انبوه سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی‌ای که قدرت‌های رقیب منطقه‌ای، ترکیه و عربستان، در منطقه دارند یا انبوه مدرسه‌های رایگان و بورسیه‌های دانشگاهی که برای تقویت و شناساندن فرهنگ یا دین‌شان ایجاد می‌کنند عنایت دارد؟!
ما در منطقه، با وجود آن که فرهنگ منطقه به گونه‌ای تاریخی و طبیعی مساعد حضور ماست، متاسفانه به دلیل بی‌توجهی وزارت خارجه و مدیران غالبا مصلحت‌اندیش و غافل از تاریخ و فرهنگ کشورمان کمترین حضور فرهنگی نداریم؛ آن‌گاه شایسته است آن هم در وضعیتی که ظرفیت دانشگاه‌های ما روز به روز خالی‌تر می‌شود معاون وزیر خارجه‌مان چشمش به آن باشد که آن معدود دانشجویان افغانستانی، که می‌توانند ضمانت شکل‌گیری دوستی پایدار دو کشور در آینده باشند، کشورمان را ترک کنند؟!
آنچه فهرست‌وار عنوان شد از زاویه منطق و خرد و توجه به الزامات حاکم در ایران بود، و بی‌توجه به احساسات و اشتراکات عمیق فرهنگی و تاریخی ما با سرزمین افغانستان، که کوتاه‌مدتی است دولت‌هایی جداگانه بر پهنه‌های‌مان شکل گرفته‌اند.
از این زاویه، سخنان جناب عراقچی کاملا غیرملی است و مگر ما منافع ملی‌مان را چگونه محاسبه می‌کنیم؟!
ایران کنونی سرزمین همه‌ی آنانی است که روزگاری دور یا نزدیک در چارچوب این قلمروی جغرافیایی زیسته‌اند. تنها نگاهی کوته‌بینانه می‌تواند مشروعیت و رسمیتی به مرزهای استعمارساخته در چنین مسائلی بدهد، که هموطنان افغانستانی به‌واسطه‌ی شرایطی که منفعت‌طلبان، جهل، واپس‌گرایان و بی‌کفایتی بر سرزمین‌شان حاکم و آنها را ناگزیر از کوچ کرده‌اند اکنون باید خاک وطن نیاکانی خود را هم که به آن پناهنده شده‌اند ترک کنند.
وارثان سرزمینی و زادگاه مولانا و خواجه عبدالله انصاری و بسیاری دانشمندان و بزرگان آن دیار همان‌قدر به کشور ایران تعلق دارند که ایرانیان در هر نقطه‌ای از این سرزمین ــ و نیز دیگر ایرانی‌تباران که در این چند سده در پی مرزهای استعمارساخته میان‌مان جدایی افتاده است؛ همچنان که هموطنان عراقی، آن‌هم با وجود چنان جنگ ویرانگری که میان‌مان رخ داد، شامل چنین نگاهی شده‌اند.
به باور ما، بهتر است دولت هر چه سریع‌تر در بیانیه‌ای به شکل شفاف از این سخنان زشت عذرخواهی کند.
با احترام
انجمن فرهنگی افراز
انجمن هم‌اندیشان فرهنگی ایران
دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران
پویش مردمی حمایت از تشکیل اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
عمومیلینک کوتاه :