فرار بایدن

به گزارش جهان صنعت نیوز:  تصاویر دردناکی از تلاش بی‌واهمه افغان‌ها از کشورشان برای جان سالم به در بردن از دست طالبان هر روز در رسانه‌های بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. در حالی که هزاران شهروند افغان و اتباع خارجی در افغانستان تلاش می‌کنند که از دست طالبان فرار کنند، تصاویری که دست به دست می‌شود، صحنه‌های فاجعه‌باری را نشان می‌دهد. از تلاش نافرجام برای سوار هواپیما شدن و سقوط از هواپیمای در حال پرواز تا دست به دست کردن کودکان و سپردن آنها به ماموران بین‌المللی برای زنده ماندن. حال، فرودگاه کابل برای بسیاری از افراد تنها راه گریز از کشور شده است.

خروج شتابزده و غیرمسوولانه آمریکای بایدن از افغانستان، دولت نوپای او را زیر تیغ انتقادات قرار داده و در عرصه داخلی و خارجی از افتضاح سیاسی بایدن سخن می‌رود؛ افتضاحی که طبق گفته نیکی هیلی یک فاجعه تسکین‌ناپذیر است. از طرفی برخی از قانون‌گذاران که مخالف ادامه برنامه جو بایدن برای خروج از افغانستان هستند، خواستار استیضاح او در صورت بی‌دفاع و بی‌کمک ماندن متحدان شده‌اند. این در حالی است که به باور جو بایدن اعتبار بین‌المللی آمریکا با اوضاعی که در افغانستان پیش‌آمده خدشه‌دار نشده است.

در بحبوحه خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و فرار اشرف غنی از این کشور، حال خبر می‌رسد که حشمت غنی، برادر رییس‌جمهور پیشین افغانستان با جنبش طالبان بیعت کرده است. حشمت غنی پیش‌تر گفته بود که خروج آمریکا از این کشور ناگهانی نبوده و برادرش به افغانستان بازخواهد گشت.

در این میان، نشریه «واشنگتن اگزمینر» با پرداختن به مساله خروج آمریکا از افغانستان تیتر «جو بایدن از افغانستان فرار می‌کند» را انتخاب کرد و بر خودفریبی و توهم آمریکا در افغانستان تاکید کرد. جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا با اعلام ۳۱ آگوست به عنوان پایان حضور نظامیان کشورش در آستانه بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر، تسلط طالبان را بر افغانستان حتمی نمی‌دانست، گمان نمی‌کرد کابل در ۲۴مرداد ماه سایگونی دیگری برای کشورش شود و دولت او را با چالش جدی مواجه کند.

طالبان بسیار سریع‌تر از آنچه مقامات آمریکایی تصور می‌کردند بر افغانستان مسلط شد و این تسلط چنان برای واشنگتن سنگین و گران آمد که وقتی خبرنگار سی‌ان‌ان آن را سایگونی دیگر برای آمریکا دانست، آنتونی بلینکن وزیر خارجه این کشور، مقایسه افغانستان با ویتنام را رد کرد، اما واقعیت این بود که افغانستان حتی بدتر از ویتنام برای واشنگتن شده است.

مقایسه خروج شتابزده آمریکا از کابل و صحنه‌های مشابه ۴۶ سال پیش در سایگون ویتنام اجتناب‌ناپذیر است. تسخیر سایگون مشابه کابل سریع‌تر از زمانی بود که ایالات متحده انتظار داشت. ایالات متحده در واکنش به سقوط شهر سایگون سفارت خود را در این شهر بست و بیش از ۷۰۰۰ شهروند اهل آمریکا، ویتنام جنوبی و دیگر ملیت‌های خارجی را با هلی‌کوپتر از محل سفارت تخلیه کرد. جنگ ویتنام در اذهان مردم آمریکا به شدت منفور است. این جنگ نه تنها میلیارد‌ها دلار هزینه ایجاد کرد بلکه جان ۵۸ هزار آمریکایی را نیز گرفت. سقوط سایگون ضربه‌ای به جایگاه آمریکا در جهان بود.

رییس‌جمهوری آمریکا چهار روز قبل از سقوط دولت اشرف غنی گفته بود که ما بیش از یک تریلیون دلار طی ۲۰ سال گذشته در آنجا هزینه کرده‌ایم. بیش از ۳۰۰ هزار نیروی افغانستانی را آموزش دادیم و به تجهیزات مدرن مجهز کردیم.  آمریکایی‌ها با اقدامات اشتباه و تحریک‌آمیز خود طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان که شامل شکنجه زندانیان، عملیات شبانه، قتل عام در قندهار توسط یک افسر نظامی آمریکایی در یک روستای پنجوایی، افزایش کشت و تولید مواد مخدر و ده‌ها مورد دیگر است، باعث به وجود آمدن وضعیت امروز در افغانستان شده‌اند.

آمریکایی‌ها با ترک افغانستان بیش از ۲۰ گروه تروریستی را از کشورهای مختلف جهان به این کشور آوردند و آنها را به ارث گذاشته و آینده مبهم و تاریکی را برای افغان‌ها به ارمغان آوردند.   بایدن که اکنون از پیشرفت سریع چین و حرکت آن به سوی قله جهان ترسیده است، می‌خواهد درگیری‌ها و ناآرامی‌های منطقه را به محیط جغرافیایی چین منتقل کند و از اسلام سیاسی به عنوان ابزاری بانفوذ و قاطع در این زمینه بهره ببرد. از همین رو باید منتظر بود که میلیاردها دلار از کشورهای حوزه خلیج (فارس) برای حمایت مالی از این طرح جدید تزریق شود، همان طور که جنگ سوریه و پیش از آن جهاد در افغانستان تامین مالی شد.

اکنون این سوالات مطرح است که آیا آمریکا باید در شرایط بهتری از افغانستان خارج می‌شد؟ با روندی آرام‌تر، در شرایطی متفاوت‌تر و بعد از یک مذاکره بهتر با طالبان؟  البته که باید این گونه می‌شد اما اکنون خروج شتابزده و غیرمسوولانه بایدن از افغانستان، نه تنها دولت او را شوکه کرده بلکه دنیا را با یک تراژدی مواجه ساخته است.

نیکی هیلی: تاثیر افتضاح بایدن بر امنیت آمریکا

از طرفی سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل متحد با بیان اینکه از اقدام جو بایدن در ویرانی هر آنچه آمریکا در افغانستان به دست آورده بود، پریشان شده است، گفت که بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان یک فاجعه تسکین‌ناپذیر است.

نیکی هیلی، سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل گفت: این برای مردم افغانستان ویرانگر است. طالبان جزو وحشی‌ترین نیروها در جهان است. نسخه منحرف آن از اسلام رادیکال بار دیگر بر مردم بی‌گناه تحمیل می‌شود و برای مخالفان آن هم اعدام صحرایی در انتظار است. میلیون‌ها انسان در حال حاضر وحشی خواهند شد یا از دست خواهند رفت.

هیلی گفت: بسیار ناراحت‌کننده است که هزاران نظامی زن و مرد آمریکایی که همسرم مایکل هم جزو آنها بود، جانشان را در افغانستان به خطر انداختند تا طالبان به قدرت نرسد. خدا را شاکرم که مایکل سالم به خانه بازگشت اما برای خیلی‌ها این طور نبود. جانفشانی آنها اهمیت دارد اما به نظر می‌رسد اکنون از اهمیت آن جانفشانی کاسته شده است.

این سفیر پیشین آمریکا گفت: ابعاد اخلاقی حماسی از شکست جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، هرگز نباید کوچک شمرده شود. اما ابعاد استراتژیک عظیمی برای امنیت ملی آمریکا وجود دارد که باید توجه ما را به جلو جلب کند. هزینه تحقیر ملی ارزان نیست. اول اینکه، سرنوشت افغان‌های شجاعی را که به آمریکا کمک کردند، در نظر بگیرید. طالبان اول همه آنها را می‌کشد. دیگر خیلی دیر است، هم نمی‌تواند تلاش‌های مذبوحانه بایدن برای نجات آنها از این هرج و مرج را توصیف کند. این شکست مفتضحانه یک پیام خاص به متحدان آتی می‌فرستد مبنی بر اینکه ما از آنها حمایت نمی‌کنیم. وقتی شما با دوستانتان این‌طور رفتار می‌کنید، در آخر هیچ دوستی ندارید.

نیکی هیلی افزود: دوم اینکه، در جایگاه اول به خاطر بیاورید که برای چه به افغانستان رفتید. در میان تمام دولت‌های وحشتناک منطقه، این افغانستان تحت رهبری طالبان بود که مطمئن‌ترین پناهگاه امن را برای برنامه‌ریزی حمله ۱۱ سپتامبر به آمریکا برای القاعده فراهم کرد.

این نماینده سازمان ملل در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ گفت: به دلیل بی‌کفایتی رییس‌جمهور بایدن، در بیستمین سالگرد بدترین حمله به میهن ما، پرچم طالبان بار دیگر بر فراز کرسی دولت افغانستان به اهتزاز درمی‌آید. شکی نیست که دولت طالبان تهدید امنیتی به مراتب بیشتری برای آمریکا به نسبت هر دولت افغان در بیست سال گذشته دارد. آنها در آخرین حمله بزرگ تروریستی به کشور ما کمک کرده و از آن حمایت کردند. آنها در حال حاضر راه روشنی برای انجام مجدد آن دارند. بایدن ادعا می‌کند که ما توانایی حتمی برای توقف فعالیت‌های تروریستی داریم. مطمئنا داریم. اما این ساده‌لوحانه است که باور کنیم به اندازه توانایی‌های هوایی، اطلاعاتی و لجستیکی روی زمین موثر است.

بایدن: عدم تضمین نتیجه نهایی عملیات خروج

این در حالی است که جو در کنفرانس خبری خود بار دیگر از تصمیمش برای خروج از افغانستان دفاع کرد و به ملت آمریکا قول داد که از همه منابعی که در اختیار دارد برای خروج شهروندان آمریکایی و شهروندان کشورهای متحد آمریکا بهره ببرد.

جو بایدن گفت که دولت این کشور، پیش‌بینی نمی‌کرد که نیروهای ارتش افغانستان به این سرعت سلاح را بر زمین بگذارند و به گفته او فرار کنند. به گفته او، دولت آمریکا انتظار داشته که نیروهای نظامی افغان در برابر پیشروی طالبان مقاومت کنند و کابل به این سرعت به کنترل نیروهای طالبان در نیاید.

جو بایدن در پاسخ به انتقادها درباره خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان گفت که وقتی به قدرت رسید، طالبان بسیاری از مناطق روستایی افغانستان را در جنوب و شمال این کشور کنترل می‌کرد. به گفته او، به قدرت رسیدن طالبان نتیجه توافقی است که دولت آمریکا در زمان قدرت دونالد ترامپ با طالبان امضا کرد.

بایدن تایید کرد که گروهی از دیپلمات‌های آمریکایی سقوط سریع دولت افغانستان را پیش‌بینی کرده بودند. وی در عین حال گفت که ارزیابی خود او این بود که این اتفاق ظرف چند ماه آینده رخ خواهد داد. رییس‌جمهوری آمریکا گفت همان طور که به خروج شهروندان کشورش از افغانستان متعهد است، افغان‌هایی که به نیروهای آمریکایی کمک کردند نیز از این کشور خارج خواهند شد.

جو بایدن در پاسخ به سوالی درباره آثار اتفاقات افغانستان بر اعتبار آمریکا گفت که اعتبار کشورش در نگاه متحدانش در ناتو، زیر سوال نرفته است. بایدن که با انتقادهای گسترده‌ای درباره نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان روبه‌روست، در سخنرانی جدیدش مدعی شد که متحدان آمریکا از اقدامات چند روز اخیر این کشور در افغانستان راضی هستند.

بایدن با دفاع از خروج از آمریکا گفت: هدف ما از بین بردن القاعده و کشتن بن‌لادن بود. یک چیزی حدود ۱۵۰ میلیون تا ۳۰۰ میلیون دلار در افغانستان هزینه کردیم و دیگر وقت خروج بود. جو بایدن گفت که در تماس با آنگلا مرکل، بوریس جانسون و امانوئل ماکرون، رهبران کشورهای آلمان، بریتانیا و فرانسه، آنها تصمیم گرفته‌اند که در نشست هفته آینده در جی هفت، استراتژی مشترکی برای برخورد با افغانستان اتخاذ شود. رییس‌جمهور آمریکا در اظهارات خود گفت که ایالات متحده هیچ محدودیتی در خارج از فرودگاه بین‌المللی حامد کرزای در کابل ایجاد نکرده است.

بایدن در پاسخ به این پرسش که آیا ایالات متحده مجبور است پس از ۳۱  آگوست در افغانستان بماند تا همه آمریکایی‌ها را تخلیه کند، به خبرنگاران گفت: من فکر می‌کنم تا آن زمان کار ما تمام شده است، اما ما پس از خروج نتیجه می‌گیریم.  بایدن پیشتر اعلام کرده بود که نیروهای آمریکایی تا زمان تخلیه کامل شهروندان آمریکایی در صورت لزوم حتی پس از ۳۱ آگوست در افغانستان باقی خواهند ماند. وی افزود: امروز جنبش طالبان عملاً تمام سرزمین کشور از جمله پایتخت را تحت کنترل دارد.

او قاطعانه تاکید کرد که خروج از افغانستان یک ضرورت بود زیرا ماندن طولانی مدت یک گزینه معتبر نبود. رییس‌جمهور آمریکا در نهایت اعتراف کرد که نمی‌تواند بگوید نتیجه نهایی در این کشور آسیای مرکزی چگونه خواهد بود. بایدن در کاخ سفید گفت در حالی که ایالات متحده همه تلاش خود را برای تخلیه امن انجام می‌دهد‌، مشکلات در میان تلاش‌های گسترده تخلیه اجتناب‌ناپذیر است.

بایدن گفت: هر آمریکایی که بخواهدبازگردد‌، ما او را بازمی‌گردانیم. من نمی‌توانم قول دهم که نتیجه نهایی چه خواهد بود و یا بدون خطر از دست دادن خواهد بود اما به عنوان فرمانده کل، من تمام منابع لازم را بسیج خواهم کرد. با این حال‌، او همچنین اذعان کرد که اعزام نیروهای اضافی آمریکایی به منظور بازگرداندن نیروهای آمریکایی به ناچار عواقب ناخواسته بسیار وحشتناکی را به دنبال خواهد داشت.

پایان ماموریت ناتو در افغانستان

در این میان ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در پی ویدئوکنفرانس وزرای خارجه ائتلاف ناتو گفت که ناتو ماموریت خود را در افغانستان به پایان رسانده است، متحدان اکنون فقط در فرودگاه کابل هستند. کشورهای مختلف تمام تلاش خود را برای عقب‌نشینی همه نیروها و بازگرداندن همه تجهیزات انجام داده‌اند. استولتنبرگ توضیح داد که هر کشوری مسوول تسلیحات و تجهیزات تحویل داده شده به افغانستان است.

 دبیرکل ناتو در پاسخ به این سوال که پس از اتمام ماموریت در افغانستان چه اتفاقی برای تجهیزات می‌افتد، گفت: چیزهایی از بین رفتند. اما چیزهایی هم باقی ماند. تعدادی از کشورهای متحد در این نشست با پیشنهاد میزبانی از افغان‌ها حاضر شدند. اگر ما بتوانیم آنها را خارج کنیم، کشورهایی هستند که آماده پذیرش موقت یا دائمی آنها هستند. آنها همچنین آمادگی خود را برای ارسال هواپیما برای این امر اعلام کردند.

وی گفت: به رسمیت شناختن دیپلماتیک طالبان بستگی به اقدامات آینده آنها دارد، اما حفظ ارتباطات فعلی در محل مهم است، برخی متحدان ما این کار را انجام می‌دهند. استولتنبرگ توضیح داد که چنین تماس‌هایی برای مثال برای سازماندهی حرکت مردم به فرودگاه کابل و نظارت کلی بر وضعیت مفید است.

برادر غنی: اشرف برمی‌گردد

این در حالی است که خبرها از بیعت برادر اشرف غنی با طالبان حکایت دارد. برادر رییس‌جمهور افغانستان تاکید کرد که خروج آمریکا از این کشور ناگهانی نبود و برادرش به افغانستان بازخواهد گشت. حشمت غنی، برادر اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان گفت: آمریکایی‌ها به صورت ناگهانی از افغانستان خارج نشدند بلکه از زمان دونالد ترامپ، رییس‌جمهور سابق آمریکا دنبال این مساله بودند. آمریکا نمی‌خواست این تصمیم را اعلام کند چون از خطر آن علیه امنیت نیروهای آمریکایی در افغانستان می‌ترسید. تمام شخصیت‌ها می‌دانستند که آنها در این زمان خارج خواهند شد.

غنی گفت: طالبان استراتژی امنیتی خوبی دارد اما باید برای مبارزه با فقر و گرسنگی و برقراری روابط با جهان و همسایگان تلاش کند. اگر در مبارزه با تروریسم و گرسنگی موفق شدند اوضاع بهتر است اما در غیر این صورت جنگ گرسنگی و قحطی رخ خواهد داد که با هیچ سلاحی حل نمی‌شود. وی گفت: مطمئنا برادرم اشرف به افغانستان بازمی‌گردد. او باید بازگردد تا در مقابل مردم افغانستان قرار گیرد و موضعش را نسبت به اتهاماتش که علیه او درباره انتقال پول به خارج مطرح می‌کنند، اعلام کند. من توصیه نمی‌کنم در این روزها بازگردد. از او تشکر می‌کنم که مرتکب حماقتی مثل معاونش امرالله صالح نشد و جنگ را علیه افغان‌ها راه نینداخت.

ورود ملا برادر به کابل

این در حالی است که احمدالله وثیق از سخنگویان طالبان در کابل اعلام کرد که ملا عبدالغنی برادر، معاون گروه طالبان و رئیس دفتر سیاسی این گروه در قطر، به کابل آمده است. ملا عبدالغنی برادر سه‌شنبه گذشته سه روز پس از وارد شدن نیروهای طالبان به کابل وارد قندهار در جنوب این کشور شده بود. برخی گزارش‌ها حاکی بود که برادر با یک هواپیمای نظامی از دوحه به قندهار رفته است.

درحالی که طالبان بر بخش اعظم افغانستان مسلط شده است، هنوز مشخص نیست که از میان اعضای رهبری گروه طالبان مسوولیت به دوش چه کسی‌ خواهد بود. همچنین اعلام نشده که هبت‌الله آخندزاده، رهبر گروه طالبان، چه زمانی به کابل برخواهد گشت. ملا عبدالغنی برادر یکی از چهار بنیان‌گذار گروه طالبان به رهبری ملا عمر است. پیروان گروه طالبان از ملا برادر به عنوان یکی از مغزهای متفکر این گروه یاد می‌کنند. او در مدارس دینی پاکستان مسائل دینی خوانده و مدتی در گروه طالبان جنگیده است.

اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی