پس‌لرزه‌های دلاری در بورس
علیرضا کدیور * ریزش روز گذشته شاخص کل بورس نگرانی‌هایی را نسبت به تکرار تجربه سال گذشته در میان برخی سهامداران ایجاد کرده است؛ با این حال به باور من شرایط امروز بازار سرمایه ایران از چند جنبه قابل مقایسه با سال گذشته نیست: نخست اینکه در آن مقطع زمانی رقم شاخص کل بورس دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد بود اما امروز رقم شاخص بورس یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد است.
به این معنا که سطح عمومی قیمت‌ها در بازار سهام پایین‌تر از آن روز است. نکته بعدی این است که حجم نقدینگی از آن زمان تاکنون دست‌کم ۴۰ درصد رشد کرده است. نکته سوم نیز این است که از سال گذشته تاکنون شاهد تورم مزمن یک‌ساله بوده‌ایم که قیمت یک سری از کالاها و خدمات را افزایش داده است، در نتیجه حتی اگر امروز شاخص کل بورس دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد هم بود، از نظر من سهام در شرایط کنونی نسبت به سال گذشته ارزنده‌تر بود. این در حالی است که نه تنها شاخص کل اکنون در آن سطح نیست بلکه در فاصله زیادی با آن زمان قرار گرفته است. در نتیجه شرایط کنونی بازار سرمایه قابلیت مقایسه با شرایط سال گذشته را ندارد.
از همین رو شخصا فکر می‌کنم بازار قابلیت برگشت به مسیر رشد را دارد. اما متاسفانه بازار سهام ما به دلیل محدودیت نوسان قیمت، همواره شاهد تشکیل صفوف خرید و فروش و افزایش هیجان است. این هیجان باعث می‌شود صف‌های خرید و فروش از نمادی به نماد دیگر سرایت کنند و در نتیجه کلیت بازار دومینووار مثبت یا منفی شود. با این حال اما شخصا با توجه به متغیرهای کنونی بازار سرمایه، سطح قیمت سهام را قابل قیاس با زمان مشابه سال گذشته نمی‌دانم و از همین رو معتقدم نگرانی از تکرار تجربه سال گذشته موضوعیتی ندارد. عوامل ریزش روز گذشته بازار سرمایه نیز قابل توضیح هستند. بازار سهام بعد از یک افت ۹ماهه از مرداد سال گذشته تا نیمه‌های بهار سال جاری، مدتی بود که روند نسبتا صعودی را در پیش گرفته بود. طی این مدت بسیاری از سهام بازار بین ۳۰ تا ۶۰ درصد رشد را تجربه کردند. این روند صعودی همچنین با رشد نرخ دلار همراه بود. طی این مدت شاهد بودیم که نرخ دلار از ۲۴ هزار تومان به بیش از ۲۸ هزار تومان در روزهای گذشته رسیده بود.
همزمان، شاخص بورس هم رشد نسبتا خوبی را تجربه کرده بود. از روز یکشنبه اما شاهد آغاز روند اصلاحی در نرخ ارز بودیم که در نتیجه آن، نرخ دلار از محدوده ۲۸ هزار تومان به سطوح پایینی کانال ۲۷ هزار تومانی در روز گذشته رسید و ریزش حدود پنج درصدی را ثبت کرد. نکته قابل توجه سهامداران این است که بخش عمده رشد هفته‌های گذشته بازار سرمایه به دلیل رشد شرکت‌های دلارمحور از جمله شرکت‌های نفتی، پتروشیمی‌ها، معدنی‌ها و شرکت‌های فلزی بوده که از لحاظ ارزشی بیش از دوسوم بازار سهام را تشکیل داده‌اند، در نتیجه طبعا افت این نمادها شاخص کل را منفی می‌کند حتی اگر همه سهم‌های دیگر مثبت باشند. نکته دیگر اینکه در حال حاضر متاسفانه هیچ تحلیلی درباره نرخ ارز وجود ندارد، در نتیجه بسته به روند نرخ ارز در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، کلیت بازار نیز مسیر خود را بر اساس آن ترسیم خواهد کرد.
اما به اعتقاد من باید اندک‌اندک شاهد آن باشیم که شرکت‌هایی که افت نرخ ارز در آنها بی‌تاثیر است یا اثر مثبت دارد و اصطلاحا به آنها ریالی گفته می‌شود، راه خود را از شرکت‌های دلاری جدا کنند. شرکت‌هایی مانند بانک‌ها، بیمه‌ها و خودرویی‌ها از این دسته هستند. بر این اساس حتی با فرض افت نرخ ارز شاهد آن خواهیم بود که یک سری از شرکت‌ها صف فروش و منفی باشند اما در مقابل، یک سری از شرکت‌ها مثبت شوند. به هر حال پیش‌بینی من این است که باید ظرف روزهای آینده شاهد جدا شدن مسیر شرکت‌های ریالی از شرکت‌های دلاری در بازار سرمایه باشیم.
البته موکدا باید گفت که روند نرخ ارز بر این موضوع اثرگذار است. در واقع بر این اساس می‌توانیم دو سناریو را بررسی کنیم: در سناریوی نخست نرخ ارز در محدوده فعلی باقی می‌ماند یا پایین‌تر می‌رود که در این حالت شرکت‌های ریالی مسیر خود را از دلاری‌ها جدا خواهند کرد و در سناریوی دوم نرخ ارز افزایشی می‌شود که در این حالت تمامی سهم‌ها اعم از ریالی و دلاری دوباره روند صعودی را در پیش خواهند گرفت.
* تحلیلگر بازار سرمایه
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :