جدل سیاسی با اسم «شیر»
اول: براساس اطلاعات مندرج و نتیجه‌گیری در مقاله عملی- پژوهشی «ارزیابی سیاست‌های حمایت از تولید‌کنندگان شیر ایران:
۱۳۸۷- ۱۳۶۸» مشخص می‌شود که «حمایت از قیمت بازاری روند افزایشی، اما حمایت‌های بودجه‌ای دولت به قیمت ثابت و روند کاهشی داشته است.» به عبارتی دولت همیشه در حوزه سیاستگذاری و ورود به میدان چند گام عقب‌تر از روند رشد طبیعی بازار قرار دارد. در مقاله آمده است: «بیشترین حمایت بودجه‌ای دولت طی سال‌های ۶۸ تا ۸۷ که شامل تهیه و اجرایی شدن چهار برنامه توسعه کشور بوده است، در بخش حمایت از تولیدکننده شیر مربوط به یارانه انرژی بوده است.» نویسندگان این مقاله باور دارند دولت به جای آنکه به انجام سیاستگذاری به حمایت از تولیدکننده بپردازد، بیشتر به فکر مصرف‌کننده بوده است. از همین‌رو پیشنهاد می‌کند که با توجه به حمایت قیمتی منفی از تولید‌کنندگان شیر و اهمیت شیر در رژیم غذایی، به نظر می‌رسد افزایش حمایت از این کالا باید از راه برگزیدن سیاست‌هایی که هزینه تولید را کاهش دهد صورت گیرد. در همین پژوهش ارائه تسهیلات بانکی، افزایش تولید نهاده‌های تولید از جمله ذرت، سویا و مانند آنها نیز پیشنهاد شده است. به عنوان مثال اینکه طی سال‌های گذشته تولید برخی رمزارزها در داخل دامداری‌ها به دلیل قیمت ارزان انرژی صورت می‌گیرد، به دلیل همین سیاستگذاری نادرست حمایت از تولیدکننده توسط دولت است. در واقع دولت فقط در یک بخش، از تولید‌کنندگان شیر حمایت، و رسیدگی به سایر بخش‌ها را به صورت نسبی رها کرده است.
دوم: نقش رسانه‌ها در این میان چیست!؟ اگر خط اعتراض رسانه‌ها به قیمت شیر به صورت خاص و لبنیات به شکل عام را دنبال کنیم نقد و اعتراض، انتخاب تیتر اول و دوم، نوشتن یادداشت و حتی انعکاس دادن صدای شهروندان در برخی ستون نشریات به اسم شیر را از اوایل سال ۹۳ به صورت گسترده شاهد هستیم.حجم زیادی از طرح‌های فکاهی، طنز و انتشار کاریکاتور با محتوای نقد گران شدن شیر و لبنیات نیز در همین دوره اتفاق افتاده است. گویا رسانه‌های منتقد دولت از هر روزنه‌ای سود می‌جستند تا ناکارآمدی دولت اول حسن روحانی را به هر بهانه‌ای فریاد بزنند. در واقع آنان به جای آنکه به ریشه‌یابی مشکلات تولید شیر و شیوه سیاستگذاری و حمایت از تولیدکننده بپردازند و یا حداقل آنکه با گفت‌وگو با کارشناسان این حوزه معضلات را بازخوانی کنند، ساده‌ترین اقدام رسانه‌ای را با ترسیم نمودار قیمت شیر در سال‌های گذشته و تا به امروز انجام می‌دادند. در واقع رسانه‌ها بیش از آنکه دل در گرو درک مشکلات تولیدکننده شیر داشته باشند، بدون در نظر گرفتن سیاست‌های نادرست تنها به فکر مصرف‌کنندگان نهایی بودند، از همین‌رو می‌توان بیان کرد شیوه و رویکرد رسانه‌ها در این حوزه از اساس نادرست بوده است، چرا که آنان باعث شده‌اند نگاه دولت به جای تمرکز یافتن به حل دشواری‌های تولیدکننده، تنها به قیمت نهایی کالا معطوف شود. اینکه دولت به صورت دنباله‌دار و طی تمام این سال‌ها همیشه از رشد قیمت در بازار عقب مانده است، بخش گسترده‌ای از آن به دلیل اطلاعات نادرستی اتفاق افتاده که رسانه‌ها به عنوان مدعیان و حامیان مصرف‌کنندگان به دولت‌های وقت ارائه داده‌اند.
سوم: براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، قیمت شیر از خرداد سال ۹۸ تا به امروز روند صعودی داشته است، خصوصا پس از افزایش قیمت شیر توسط مجلس شورای اسلامی. چنانچه قیمت یک لیتر شیر در سال ۹۸ را ۴۵۰۰ تومان در نظر بگیریم، در حال حاضر ۱۲ الی ۱۴ هزار تومان شده است. مهم‌تر آنکه شیر پایه تولید تمام کالاهای لبنیاتی است، همین افزایش قیمت را در تمام محصولات لبنی در دو سال گذشته نیز شاهد هستیم؛ افزایش قیمتی که باعث شده تاریخ مصرف محصولات لبنی از جمله شیر از سه روز به ۱۰ روز تغییر پیدا کند! واقعیت آنکه چنانچه دولت به فکر سلامت شهروندان در آینده و خواهان حفظ و بهبود سبد کالاهای خانوار ایرانی است، هیچ راهی ندارد مگر آنکه به جای حمایت از مصرف‌کننده و توزیع رانت به شرکت‌های بزرگ خریدار شیر، هدف‌گذاری خود را بر حمایت از تولید‌کنندگان متمرکز کند. تولیدکننده‌ای که به دلیل نادیده گرفته شدن، به حساب نیامدن و تحمل هزاران فشار ریز و درشت بعضا برای رساندن صدای خودش هزاران لیتر شیر را در بیابان‌ها خالی می‌کند ولی در مقابل سیاستگذاری‌های نادرست دولت و رانتخواری کارخانه‌های لبنیات ایستادگی می‌کند.
لینک کوتاه :