عوامل موثر بر افزایش قیمت در بورس کالا
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: اول اینکه بخشی از رشد قیمت‌ها به دلیل رشد نرخ تورم در طول سال‌های گذشته است؛ نرخ تورم بر قیمت انواع کالا در بورس اثر‌گذار است و نمی‌توان انتظار داشت قیمت کالا از سال ۹۰ تا سال ۱۴۰۰ در بورس کالا ثابت بماند. دهقان‌دهنوی تاکید کرد: باید به عامل نرخ تورم توجه داشت و این نکته مهم را لحاظ کرد که جدا از اینکه کالا در بورس باشد یا نباشد، نرخ تورم تاثیر خود را بر قیمت انواع کالا می‌گذارد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به دیگر عامل موثر در افزایش نرخ انواع کالا در بورس گفت: عامل موثر دیگر، قیمت‌گذاری دستوری است. برخی از کالاهایی که وارد بورس می‌شوند از مکانسیم قیمت‌گذاری دستوری خارج شده‌اند.
وی افزود: اگر یک قیمت ناعادلانه توسط مرجع قیمت‌گذاری تعیین شده باشد، منجر به زیان‌دهی کارخانه تولیدکننده می‌شود و همین موضوع سرمایه‌گذاری در کشور را تهدید می‌کند. ضربه‌ای که این موضوع به اقتصاد وارد می‌آورد، بسیار مهلکی است. دهقان‌دهنوی اضافه کرد: بنابراین اگر کالایی را از مکانسیم قیمت‌گذاری خارج کرده‌ایم و آن کالا وارد بورس شده است، قیمت جدید آن کالا، قیمتی است که در بورس کشف شده و نباید آن را افزایش قیمت تلقی کنیم.
رییس سازمان بورس با عامل سوم در افزایش قیمت کالا را غیرقابل پیش‌بینی عنوان کرد و گفت: عامل سوم، اثرگذاری عوامل پیش‌بینی نشده است. برای مثال وقتی سیمان وارد بورس کالا شد پس از آن قطعی‌های برق اتفاق افتاد و قطعی برق باعث کاهش تولید و افزایش قیمت سیمان در بازار آزاد شد. رییس سازمان بورس تاکید کرد: به جرات می‌توانم بگویم اگر سیمان وارد بورس کالا نشده بود هنوز هم مردم مجبور بودند سیمان ۱۰۰ هزار تومانی خریداری کنند. وی اظهار کرد: این خدمت بورس به صنعت سیمان و رفاه مصرف‌کنندگان بود که توانست این موضوع را ساماندهی کند و به آن نظم ببخشد و آن را وارد مکانیسم درست و روشن کند. دهقان‌دهنوی با انتقاد از جریانی که افزایش قیمت‌های ناگهانی را به سازو کار بورس ارتباط می‌دهند، اظهار داشت: بسیار عجیب است که در شرایطی که بورس چنین خدمتی را به صنعت کشور و به رفاه مردم انجام داده، عده‌ای غیرمنصفانه و بدون اینکه فکر کنند و انصاف داشته باشند، مدعی می‌شوند که افزایش قیمت سیمان ناشی از بورس بوده است. اگر قطعی برق در کشور رح نداده بود، به هیچ وجه شاهد این میزان افزایش قیمت سیمان نبودیم. وی تاکید کرد: هر سه این عواملی که گفته شد هیچ ارتباطی با کارکرد بورس ندارند.
مقصر جلوه دادن بورس برای پوشش کم‌کاری‌ها
رییس سازمان بورس با اشاره به ادعاهایی مبنی بر وجود جریان دلالی و واسطه‌گری در بورس کالا گفت: بورس یک پلتفرم و جایگاهی برای معاملات است. وی افزود: بورس به معاملات شفافیت می‌بخشد و این اطلاعات را ارائه می‌دهد که چه کسی با چه قیمتی فروشنده و چه کسی با چه قیمتی خریدار بوده است. همچنین برای این معاملات چه میزان عرضه و تقاضا وجود داشته است.
دهقان‌دهنوی ادامه داد: بورس کالا یا مجموعه بازار سرمایه دخالتی در تنظیم‌گری بخش‌های تخصصی ندارد؛ اینکه چه کسی از بورس خریداری می‌کند و اینکه چه کسی چه سهمیه‌ای در خرید دارد و محصول خریداری شده را در کجا مصرف می‌کند؛ آیا در داخل به مصرف می‌رساند یا به خارج قاچاق می‌کند، از مسائلی هستند که باید توسط دستگاه‌های متولی مورد بررسی قرار بگیرد. وی افزود: گاهی اوقات متاسفانه این اشکالاتی را که هیچ ارتباطی به بورس ندارد عده‌ای از سر ناآگاهی و اشتباه به گردن بورس می‌اندازند و به بازار سرمایه ارتباط می‌دهند، یا اینکه برای مخفی شدن پشت کم‌کاری‌ها و اهمال خود بورس را مقصر جلوه می‌دهند.
در حالی که در یک پلتفرم میزان عرضه و تقاضا یکدیگر را ملاقات می‌کنند و قیمت کشف و در نهایت معامله انجام می‌شود و در این میان بورس نه چیزی فراتر از این سازوکار است و نه دخالتی دارد. اما متاسفانه این اظهارنظرهای نادرست اتفاق افتاده و باعث ایجاد چنین ذهنیت‌هایی شده است.
گفتنی است دهقان‌دهنوی روز دوشنبه نیز در حاشیه مراسم واکسیناسیون نهادهای مالی در جمع خبرنگاران به تبعات اعمال قیمت‌گذاری دستوری در بورس کالا اشاره و تاکید کرده بود: در ماده ١٨ قانون ابزارها که جزو قوانین مصوب مجلس است، به صراحت اعلام شده که اگر کالایی وارد بورس کالا شد، دیگر در آن کالا نباید اجازه وضع هیچ نوع دخالتی اعم از قیمت‌گذاری، سهمیه‌بندی و منع صادراتی وجود داشته باشد. موضوع کاملا روشن است، کالاهایی که در بورس کالا عرضه می‌شوند، به هیچ عنوان امکان قیمت‌گذاری برای آنها وجود ندارد و ما هم چنین اجازه‌ای به کسی نمی‌دهیم. رییس سازمان بورس همچنین افزوده بود: مسوولان مربوطه از جمله مسوولان وزارت صمت به صراحت در حوزه ستاد تنظیم بازار اعلام کرده‌اند که هدف آنها عرضه محصولات در بورس کالا است و مکانیسم عرضه و تقاضا را برای قیمت‌گذاری قبول دارند؛ تلاش آنها این است تا از بستر موجود برای شفاف‌سازی، روان شدن تجارت و نیز افزایش کارایی معاملات استفاده کنند؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد نگرانی بابت قیمت‌گذاری دستوری در این حوزه وجود داشته باشد.
وی در پاسخ به سوالی مربوط به اینکه سازمان بورس برای ساماندهی به این وضعیت اقدامی را در دستور کار دارد یا خیر بیان کرده بود: زمانی که قیمت سیمان در کشور به دلیل قطعی برق به شدت افزایش پیدا کرد، بورس کالا توانست ساماندهی و نظام‌بخشی این کالا را انجام دهد. بورس کالا محصول سیمان را که در بازار با کمبود مواجه شده بود به نحو درستی در کشور توزیع کرد؛ بنابراین مکانیسم فعالیت این بازار در کشور ثابت شده است. افرادی که بدون غرض عملکرد بورس کالا را مورد ارزیابی قرار می‌دهند، متوجه خواهند شد که بورس کالا بهترین مکانیسم برای عرضه و تقاضاست و راهی جز تعیین قیمت‌ها از طریق این بازار وجود ندارد.
لینک کوتاه :