فاجعه پساکرونا

به گزارش جهان صنعت نیوز:  اخیرا بهزیستی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمارهایی درباره ابعاد اجتماعی شیوع کرونا منتشر کرده‌اند. آماری که بیانگر تاثیرات اجتماعی و اقتصادی بلندمدت شیوع کروناست. حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی آماری منتشر کرده که می‌گوید ۶۱۲ هزار خانوار به دلیل هزینه‌های درمان کرونا به زیر خط فقر رفته‌اند.

پیش از این هم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گزارشی منتشر کرده بود که نشان می‌داد سهم هزینه‌های بهداشت و درمان در سبد هزینه‌های خانوار در تیرماه امسال با افزایش مواجه بوده و به یکی از سه عامل اصلی افزایش تورم‌ در تابستان امسال تبدیل شده است.

این اولین‌بار است که هزینه‌های درمان در خانوارها چنین افزایش یافته و در کنار هزینه اجاره خانه و حمل‌و‌نقل قرار گرفته است. چراکه در سال اخیر سهم بیمه‌ها از هزینه درمان کم شده و مردم مجبورند ۴۰ درصد هزینه درمان را از جیب خود بپردازند. آماری که به گفته ایرج حریرچی در سال ۱۴۰۰ بدتر هم شده است و همین عامل افزایش فقر در جامعه است.

اما این همه آماری نیست که منتشر شده. برخی خانوارهایی که کمر آنها زیر هزینه درمان شکسته، سرپرست خود را هم از دست داده‌اند. به گفته معاون اجتماعی بهزیستی در دنیا هر ۱۲ ثانیه یک کودک به علت کرونا یتیم می‌شود. در ایران برآورد می‌شود که ۵۱ هزار کودک به دلیل کرونا،‌ پدر یا مادر خودشان را از دست داده‌اند.

اما آیا این تعداد کودک تحت حمایت بهزیستی قرار گرفته‌اند؟ الزاما نه. معاون اجتماعی سازمان بهزیستی گفته وزارت بهداشت باید لیست زنان و کودکانی را که به حمایت نیاز دارند به بهزیستی بدهد اما لیست جدید به دست ما نرسیده است. این یعنی بخشی از این ۵۱ هزار کودک یتیم شده‌‌اند و احتمالا به کمک و حمایت مالی نیاز دارند اما هنوز این حمایت را دریافت نکرده‌اند و این یعنی چهره دیگری از فقر.

۳۰ هزار زن سرپرست خانوار

همچنین بر اساس آمارها حدود ۳۰ هزار زن سرپرست‌خانوار در نوبت برقراری مستمری سازمان بهزیستی قرار دارند. البته همه این تعداد به مستمری ماهانه نیاز ندارند. اما قطعا تعدادی از آنها به این کمک ماهانه نیازمندند.

براساس آمارها سه میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار زن سرپرست در کشور وجود دارد که حدود یک‌ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از آنها تحت پوشش بهزیستی و کمیته ‌امداد هستند. اما پیش‌بینی‌ها می‌گوید احتمالا به واسطه شرایط اقتصادی کشور، نرخ تورم و وضعیت مسکن، ممکن است گروه‌های دیگری به سه دهک پایین درآمدی سقوط کرده‌ باشند و الان نیازمند مستمری ماهانه بهزیستی شوند.

اما نکته قابل توجه این است که زمان انتظار برای دریافت مستمری ماهانه بهزیستی ممکن است یک سال و حتی بیشتر شود. این یعنی زنانی که سرپرست‌خانوار خود را از دست داده‌اند باید یک تا دو سال در انتظار بمانند تا بودجه مستمری ماهانه تامین شود و آنها مستمری ماهانه ۳۰۰ هزار تومانی تا یک میلیون تومانی را بگیرند.

افزایش ۲۵ درصدی اختلافات خانوادگی

معاون اجتماعی بهزیستی آمار دیگری هم داده است. او گفته بر حسب تماس‌هایی که خانواده‌ها با اورژانس اجتماعی برقرار کرده‌اند، اختلافات حاد خانوادگی ۲۵‌درصد افزایش یافته ولی منجر به خشونت خانگی فیزیکی (زد و خورد) نشده‌است.

مساله مهم این است که اگر بخشی از این تعداد منجر به جدایی والدین از یکدیگر هم شود، احتمالا هم به تعداد فرزندان فاقد سرپرست اضافه شود و هم به تعداد زنان سرپرست خانوار.

آمار یتیمی کودکان بیش از ۵۱ هزار نفر است

در همین رابطه دکتر مصطفی اقلیما رییس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران و پدر مددکاری ایران به «جهان صنعت» گفت: پیش از وقوع فاجعه پساکرونا که امروزه به آن نزدیک شده‌ایم، بارها به دولت درخصوص آسیب‌های اجتماعی هشدار داده بودیم، اما دولت قبلی هشدارهای ما را نادیده گرفت. به عقیده من آماری که اخیرا سازمان بهزیستی درخصوص یتیمی کودکان ناشی از کرونا اعلام کرده، اشتباه است، چرا که آمار فوتی‌های ناشی از کرونا دقیق نیست. بنابراین آمار دقیق یتیم شدن کودکان ناشی از کرونا بسیار بیشتر از آن چیزی است که بیان می‌شود. چه‌بسا ۳۰ هزار زن به عنوان زن سرپرست خانوار به بهزیستی مراجعه کردند، همین ۳۰ هزار زن حداقل یک یا دو تا بچه دارند. این در حالی است که سازمان بهزیستی فقط آمارها را اعلام می‌کند و در اصل هیچ رسیدگی‌ای به این افراد نمی‌کند. ماهی ۳۰۰ هزار تومان برای این زنان سرپرست خانوار در نظر گرفتند. در این شرایط اقتصادی به درد چه کسی می‌خورد!؟ قاعدتا فرزندان این زنان راهی خیابان یا کوره‌های آجرپزی می‌شوند. در حالی این اتفاق‌ها در جامعه رخ می‌دهد که سازمان بهزیستی موظف به حمایت از این کودکان است.

وی افزود: در حال حاضر سازمان بهزیستی در نگهداری همان کودکانی که تحت پوشش دارد، گیر کرده و توانایی پوشش ۱۰۰ کودک جدید را هم ندارد، چرا که برنامه‌های سازمان بهزیستی ایرادات زیادی دارد. جالب است که بدانید بودجه کمیته امداد از بودجه سازمان بهزیستی بیشتر است، چون سازمان بهزیستی برنامه شفافی برای ارائه آن به مجلس ندارد، به همین دلیل بودجه کمتری هم برای آن در نظر گرفته می‌شود. از طرفی موسسه‌های مردم‌نهاد هم توانایی حمایت از این کودکان را ندارند. بنابراین به نظرم هیچ برنامه مدونی برای ساماندهی و حمایت اقشار آسیب پذیر در ایران وجود ندارد.

پدر مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به اینکه دولت‌ها توجهی به کودکان و زنان نمی‌کنند، اظهار کرد: متاسفانه به دلیل بی‌توجهی دولت به کودکانی که قربانی تصمیمات مرگبار وزارت بهداشت سابق درخصوص تعلل در تهیه واکسن کرونا شده‌اند، بخش عمده‌ای از آنها در خیابان به حال خود رها می‌شوند زیرا این کودکان برای گذران زندگی مجبور به کار در مراکز غیرقانونی می‌شوند. اگر خوش‌شانس باشند و در دام این آسیب‌ها نیفتند، احتمالا سارق می‌شوند. چرا که براساس آمارهای رسمی حدود ۵۰ درصد از سارقین بازداشت شده باراولی بودند. در نتیجه آسیب‌های پساکرونا بیش از آن چیزی است که ما هشدار دادیم، با این تفاسیر هنوز هم خبری از پیگیری مسوولان نیست.

وی ادامه داد: حال اگر این کودکان به هر طریقی راهشان به زندان یا کانون اصلاح و تربیت بخورد، اصلی در جامعه‌‌شناسی وجود دارد به نام محکومان مادام‌العمر، یعنی علاوه بر اینکه این کودکان در دوران کودکی یتیم و قربانی تصمیمات دولت شدند، در آینده هم با سابقه کیفری که برایشان به وجود می‌آورد، هیچ شانسی برای زندگی بهتر نخواهند داشت.

دکتر اقلیما با تاکید بر اینکه بیش از نیمی از این کودکان از قشر فقیرند، عنوان کرد: به نظرم با توجه به اینکه کرونا جان فقرای بیشتری را گرفته، بیش از نیمی از ۵۱ هزار کودک یتیم شده، از قشر فقیر جامعه هستند. بنابراین آینده سیاهی را برای جامعه پیش‌بینی می‌کنم زیرا بروز چنین آسیب‌هایی دامان همه افراد جامعه را می‌گیرد. چرا که تنها مشکلات مالی این کودکان نیست بلکه آنها از لحاظ روانی و تربیتی هم به مشکل برمی‌خورند. فقدان یکی از والدین یا هر دو برای یک کودک آسیب روانی ایجاد می‌کند. در نتیجه آن جامعه او را به شدت سرکوب می‌کند. متاسفانه سازمان بهزیستی نه تنها از لحاظ مالی نمی‌تواند از این کودکان حمایت کند بلکه هیچ متخصصی هم در این سازمان وجود ندارد که از لحاظ روانی و تربیتی به این کودکان رسیدگی کنند. این در حالی است که دولت‌ها هیچگاه پاسخگو نبودند. وقتی معاون اجتماعی بهزیستی با صراحت آمارها را اعلام می‌کند ولی در ادامه می‌گوید از دست ما کاری بر نمی‌آید، خنده‌دار است. اگر مسوول قسمت آسیب‌های بهزیستی توانایی معضلات ۵۱ هزار کودک یتیم شده را ندارد، پس از دست چه سازمانی این کار برمی‌آید؟!!

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه