واکاوی فرصت‌ها و تهدیدهای ممنوعیت واردات لوازم خانگی
به گزارش جهان صنعت نیوز: غلامحسین اسماعیلی رییس دفتر رییس‌جمهوری هم این دستور را به وزیر اقتصاد، ابلاغ کرده است؛ موضوعی که برخی از سودجویان بازار لوازم‌خانگی به بهانه حمایت از تولید داخلی، به دنبال تفسیر اشتباه از نامه رهبری هستند تا به این وسیله به بازار پرسود خود در زمینه واردات کالاهای خارجی به کشور رونق بخشند. این در حالی است که در این نامه به صراحت ورود کالاهای ساخته شده کره‌ای ممنوع شده و تولید مشارکتی و یا ورود قطعات خارجی برای تولید لوازم‌خانگی مورد محدودیت قرار نگرفته است.
نکته جالب توجه در این خصوص آن است که عده‌ای به عنوان نماینده ۱۵۰۰ تولیدکننده لوازم‌خانگی در کشور به رهبری نامه زده‌اند که از مدت‌ها پیش در راستای در اختیار گرفتن انحصار بازار لوازم‌خانگی وارد عمل شده‌اند و حتی طرحی را با عنوان سند راهبردی صنعت لوازم‌خانگی جلو بردند که این طرح نیز به دلیل نواقصی که داشت مورد انتقاد بسیاری از اهالی صنعت و حتی فعالان بازار لوازم‌خانگی قرار گرفت. در این راستا شاهد این هستیم که در نامه ارسال‌شده به مقام معظم رهبری، تنها مهر پنج شرکت تولیدکننده لوازم‌خانگی و دو شرکت دیگر که آنها نیز در وابستگی شرکت اسنوا و اطرافیان این تولیدکننده قرار دارند دیده می‌شوند که به طور حتم نمی‌توان آنها را نماینده تمامی تولیدکنندگان صنعت لوازم‌خانگی در کشور معرفی کرد.
نکته قابل تامل دیگر اینکه در این نامه اطلاعات درستی به رهبری داده نشده به طوری که حتی این شائبه ایجاد شده که همچون داستان واکسن برکت و اطلاعات نادرستی که بنیاد برکت به مقام معظم رهبری داد، این بار نیز اطلاعات غلطی ارسال شده باشد که در نهایت به ضرر مصرف‌کننده و تولیدکننده تمام شود. آنچه در این نامه عنوان شده این است که تولیدکنندگان لوازم‌خانگی خودکفا شده‌اند و پتانسیل و ظرفیت این را دارند که در هر شرایطی تمامی نیاز کشور را با تمام توان تولید تامین کنند. این در حالی است که همین حالا بخش اصلی قطعات مورد نیاز تولید در بسیاری از کارخانه‌های لوازم‌خانگی نظیر اسنوا از کشور چین تامین می‌شود و حتی می‌توان از شرکت‌هایی که ادعای خودکفایی کرده‌اند درخواست کرد که میزان قطعات وارداتی مورد استفاده خود از برخی کشورها همچون چین را اعلام کنند تا به همگان ثابت شود صنعت لوازم‌خانگی با تمام پیشرفتی که داشته همچنان برای تولید به قطعات خارجی وابسته است که این موضوع قطع به یقین ادعای خودکفایی را زیر سوال خواهد برد.
نکته مهم‌تر اینکه از زمان اعلام ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی کره‌ای، جو جدیدی در بازار لوازم‌خانگی ایجاد شده و بازار به هم ریخته است. به این ترتیب تمام شرکت‌هایی که لوازم‌خانگی خارجی داشتند و یا اینکه لوازم‌خانگی خارجی را به صورت قاچاق وارد می‌کردند، در یک سکوت مطلق برای فروش فرو رفته‌اند و فروش انواع لوازم‌خانگی را متوقف کردند تا در نهایت در هفته پیش رو عرضه لوازم‌خانگی خارجی را با یک جهش قیمتی عجیب آغاز کنند. در واقع هیجانی که در بازار لوازم‌خانگی ایجاد شده، این فضا را فراهم کرده است که دارندگان لوازم‌خانگی خارجی بتوانند کالاهای خود را با قیمت‌های چندبرابری به فروش برسانند.
در این راستا برخی تحلیلگران با بیان سناریوهای مختلف از نامه‌ای که به رهبری ارسال شده است، اعلام می‌کنند این قضیه به تولیدکننده واقعی هیچ کمکی نکرده و تنها منجر به اعتراض مردم شده است، به طوری که آنها با بیان این اتهام که تولیدکنندگان لوازم‌خانگی نیز قصد دارند همچون خودروسازان داخلی کالاهای بی‌کیفیت خود را با قیمت‌های بالا به آنها بفروشند، از این پس از خرید لوازم‌خانگی خارجی امتناع می‌کنند و آن را مورد تحریم قرار می‌دهند. بنابراین این احتمال پررنگ شده که کسانی به مقام معظم رهبری نامه ارسال کرده‌اند که از ایجاد چنین جوی برای رونق بازار کالاهای خارجی قاچاق سود می‌بردند. به طور خوشبینانه البته می‌توان تصور کرد که چنین اتفاقاتی با ساده‌لوحی برخی از تولیدکنندگانی لوازم‌خانگی رقم خورده است که اگر چنین باشد نمی‌توان بازاری با این عظمت را به چنین تولیدکنندگان واگذار کرد و توقع داشت که تمام نیاز مردم تامین شود و اگر چنین نباشد نیز می‌توان اعلام کرد که این اتفاقات از قبل برنامه‌ریزی شده بوده و حالا نیز بیشترین نفع را برای قاچاقچی‌ها به دنبال خواهد داشت.
تبلیغات مصنوعی برای موجه نمایاندن اعمال انحصار
در این راستا سیدمصطفی تاج‌زاده سیاستمدار اصلاح‌طلب در توئیتی اعلام کرد: در پاسخ به نامه جمعی از تولیدکنندگان لوازم‌خانگی، رهبر انقلاب دستور جلوگیری از واردات لوازم‌خانگی کره‌ای را صادر کردند. انتظار می‌رفت بعد از ممنوعیت واردات واکسن، هر موضوعی را به مرجع تخصصی خود ارجاع شود تا براساس نظر کارشناسان تصمیم بگیرند.
در این خصوص همچنین حسین سلاح‌ورزی نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران در توئیتی اعلام کرده است: بیایید برای یک لحظه فرض کنیم حمایت دستوری از صنایع داخلی واقعا لازم است. اگر هم چنین باشد، این حمایت وامی است که ملت به آن صنعت می‌دهد و باید مانند هر وام دیگری معلوم شود مبلغ آن چقدر است، ذی‌نفعان ریسک و بهره‌اش چه کسانی هستند و چطور و تحت چه ضمانتی بازپرداخت خواهد شد؟
سلاح‌ورزی همچنین در روزهای اخیر اعلام کرده بود: تبلیغات مصنوعی برای موجه نمایاندن اعمال انحصار در بازار لوازم‌خانگی، آن هم به نام بخش خصوصی، حقیقتا زیبنده نیست. بخش خصوصی واقعی به خوبی می‌داند منافع درازمدت و پایدارش در آزادی اقتصادی است و هرگز بر سر سفره رانت و انحصار دولتی نمی‌نشیند.
از نامه رهبری تفسیر اشتباه نشود
قائم‌مقام مدیرعامل شرکت صنایع الکتریکی ناسیونال ایران نیز با اشاره به دستور مقام معظم رهبری به رییس‌جمهوری مبنی بر ممنوعیت واردات کالای نهایی لوازم‌خانگی گفت: نامه فصل‌الخطاب است و به صراحت به ورود کالاهای ساخته‌شده کره‌ای اشاره دارد. ولی مشکلی که همواره در کشور داریم، تفسیرهای اشتباه مسوولان از بیانات ایشان است.
عباس ابهری در رابطه با ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی کره‌ای ادامه داد: این نگرانی وجود دارد محصولاتی که واردات آنها به دلیل عدم تولید در داخل آزاد بوده هم ممنوع شود و یا قطعاتی که وارد می‌شده هم در زمره این نامه، ممیزی شده و برای مدتی واردات‌شان دستخوش تغییراتی شود.
قائم‌مقام مدیرعامل شرکت صنایع الکتریکی ناسیونال ایران درباره ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی کره‌ای و بخش دیگری از نامه که در آن قید شده «در شرایطی که از نظر کمی و کیفی تولید این گونه محصولات در کشور پاسخگوی نیاز داخلی است»، اظهار کرد: به این موضوع باید از این جهت هم نگاه کرد، کمیت و کیفیت کالاهای تولیدی و در کنار آن ادعای تولیدکنندگان و نیاز مصرف‌کنندگان.
باید بسیار هوشمندانه رفتار و عمل کرد، اگر قرار باشد فقط به نیاز کمیتی نگاه کرد، جدای از بخشی از کالای قاچاقی که در بازار در حال ورود است، به نظرم می‌رسد هنوز تولید داخل در بخشی از محصولات از نیاز مصرف بازار عقب است و تامین این گپ باید به نحوی برنامه‌ریزی و تامین شود.
ابهری اضافه کرد: مهم‌تر از این قسمت ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی کره‌ای نگاه کیفی به محصولات تولیدی داخل است. قصد ندارم کیفیت محصولات حال حاضر تولید شده در کشور را زیر سوال ببرم ولی واقعیت این است که متاسفانه کالاهایی در کشور در حال تولید و عرضه هستند که به دلیل نداشتن رقیب تجاری منصفانه، برای خود جایی در بازار مصرف دست و پا کرده‌اند و دلیل این امر اجبار مصرف‌کننده به خرید این محصولات بی‌کیفیت و نداشتن حق انتخاب دیگر است. به همین دلایل است که همواره معتقدم، دنیای صنعت دنیای تعامل، همکاری و تبادل دانش است با حفظ جایگاه درست تجاری و اقتصادی طرفین.
قائم‌مقام مدیرعامل شرکت صنایع الکتریکی ناسیونال ایران خاطرنشان کرد: اینکه ما جامعه‌ای مصرف‌گرا بشویم و فقط بازار مصرف محصولات تولیدکنندگان خارجی، موجب خروج بی‌رویه ارز مملکت شده از اساس غلط است؛ همینطور که اگر قرار باشد فقط محصولات کم‌کیفیت خودمان را مصرف کنیم که باز هم منجر به از بین رفتن سرمایه داخلی خودمان می‌شود.
ابهری در نهایت گفت: به هرحال تعامل سازنده و الگو گرفتن از نسخه‌های موفق در دنیا کار پیچیده‌ای نیست. قرار نیست همه در هر نسل و دوره‌ای، چرخ را از نو اختراع کنند.
صنعت لوازم‌خانگی متولی ندارد
دبیر انجمن صنفی توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی تهران نیز با تاکید بر اینکه صنعت لوازم‌خانگی متولی ندارد و این صنعت فاقد استراتژی است، گفت: تولیدکنندگان لوازم‌خانگی نباید قیمت‌گذار و بازاریاب باشند.
اکبر پازوکی در پاسخ به این سوال که آیا در شرایط فعلی و با توجه به وضعیت تولید داخلی لوازم‌خانگی، امکان تامین لوازم‌خانگی مورد نیاز کشور از تولیدات داخلی وجود دارد، گفت: در حال حاضر بازار لوازم‌خانگی دچار رکود است و دلیل این رکود نیز قیمت‌های بالای لوازم‌خانگی است لذا با توجه به قیمت‌های بالا مردم قدرت خرید لوازم‌خانگی را ندارند و همین موضوع بازار لوازم‌خانگی را دچار رکود کرده است.
دبیر انجمن صنفی توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی تهران افزود: با توجه به شرایط رکود در بازار لوازم‌خانگی تقاضا نیز پایین است لذا فعلا تولیدات داخلی جوابگوی تقاضاست اما در صورتی که بازار از رکود خارج شود دقیقا نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه شرایطی به وجود آید.
افزایش خرید لوازم‌خانگی دست دوم
پازوکی اظهار کرد: در شرایط فعلی و با توجه به قیمت‌های بالا، مردم به جای خرید لوازم‌خانگی نو بیشتر اقدام به تعمیر لوازم‌خانگی قبلی و همچنین خرید اجناس دست دوم می‌کنند.
وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی کره‌ای، بیان کرد: من نیز دقیقا موافق فرمایش ایشان هستم و به نظرم واردات لوازم‌خانگی به صورت کالای کامل مطلقا نباید به کشور انجام شود، زیرا باید به تولید‌کننده‌ای که سرمایه، وقت و انرژی خود را برای تولید و ایجاد اشتغال داخلی صرف می‌کند ارزش داد.
پازوکی گفت: اما نکته حائز اهمیت در صنعت لوازم‌خانگی آن است که باید در این صنعت یک استراتژی خاص اجرا شود. صنعت لوازم‌خانگی در ایران کمتر از صنعت نفت نیست اما متاسفانه این صنعت در ۴۰ سال گذشته متولی نداشته است و هیچگاه نقشه راهبردی برای صنعت لوازم‌خانگی و خودکفایی آن در کشور وجود نداشته است.
تولیدکننده نباید قیمت‌گذار و بازاریاب باشد
وی با تاکید بر اینکه در صنعت لوازم‌خانگی نباید انحصار باشد، گفت: انحصار به آن معنا که تولیدکننده قیمت‌گذار و بازاریاب نباشد. تولیدکننده باید تولید و سپس صادرات کند.
دبیر انجمن صنفی توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی تهران با انتقاد از اینکه در صنعت لوازم‌خانگی بخش توزیع کنندگان و به عبارتی فروشندگان از جایگاهی برخوردار نیست، گفت: انجمن‌هایی که در حوزه لوازم‌خانگی وجود دارد و به طور موازی نیز در حال تشکیل است، هیچگاه از کف بازار خبر ندارند و تمامی متولیان این انجمن‌ها پشت میزنشین هستند.
وی با تاکید بر اینکه دولت باید به تولیدکنندگان لوازم‌خانگی کمک کند، اظهار کرد: دولت باید هزینه‌های سربار تولید مانند مالیات، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های بیمه تامین اجتماعی را کاهش دهد.
پازوکی بیان کرد: نباید به تولیدکننده اجازه داد که با افزایش قیمت بازار را حفظ کند بلکه باید به تولیدکننده بها داد و به وی کمک کرد و در مقابل از تولیدکننده ضمانت اجرایی اخذ شود که نیاز بازار را تامین کند.
وی افزود: تولیدکننده لوازم‌خانگی تعیین‌کننده قیمت آن نیز است و این مساله جای بحث فراوان دارد.
دبیر انجمن صنفی توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی تهران اظهار کرد: نباید تولیدکننده را به حال خود رها کرد زیرا اگر زنجیره بین تامین مواد اولیه، تولید، توزیع و خدمات پس از فروش در چرخه لوازم‌خانگی دچار اختلال شود در درجه اول مصرف‌کننده متضرر می‌شود.
هیچگاه تولیدکنندگان جوابگو نبوده‌اند
وی در مورد مشکلات فروشندگان لوازم‌خانگی بیان کرد: اگرچه توزیع‌کنندگان در نوک پیکان قرار دارند و به گران‌فروشی، احتکار و فروش اجناس تقلبی متهم می‌شوند اما هیچگاه در تصمیم‌گیری تشکل‌ها و انجمن‌ها دخیل نیستند.
وی افزود: با بروز مشکلات در بازار لوازم‌خانگی همواره فروشندگان باید جوابگو باشند در حالی که هیچ گاه تولیدکنندگان جوابگو نبوده‌اند.
پازوکی در پاسخ به این سوال که ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی چه تاثیری در افزایش کالای قاچاق خواهد داشت، گفت: دغدغه در بخش لوازم‌خانگی زیاد است، اما در مورد قاچاق نمی‌توانم پاسخی بدهم زیرا متولی امر بخش دیگری است.
دبیر انجمن صنفی توزیع‌کنندگان لوازم‌خانگی تهران افزود: زمانی که واردات لوازم‌خانگی انجام می‌شد ما به عنوان بخش توزیع می‌گفتیم که نباید به واردکنندگان اجازه واردات هرگونه کالایی را داد اما آن زمان نیز کسی به حرف ما گوش نمی‌داد.
وی افزود: در حال حاضر نیز تولید نباید رها شود و باید از آن پشتیبانی شود اما تولید باید براساس نیاز بازار انجام شود و از آن حمایت شود و در مقابل باید از تولیدکنندگان نیز ضمانت اجرایی اخذ شود.
«سال حمایت از مصرف‌کننده» داشته باشیم!
در این رابطه احسان فدایی کارشناس بازار لوازم‌خانگی نیز در توئیتی با عنوان چند نکته پیرامون دستور رهبری، اعلام کرد: این ابلاغیه مربوط به بیست روز پیش و در جریان انتشار خبر مجوز آمریکا به سامسونگ و ال‌جی برای تهاتر با مطالبات مسدود شده ایران در کره‌جنوبی است که خوشبختانه صدور چنین مجوزی توسط مقامات کره رسما تکذیب شد. نکته دیگر اینکه لوازم‌خانگی از سال ۹۷ در گروه چهار کالایی و مشمول ممنوعیت واردات است. همچنین طبق دستور هوشمندانه مقام معظم رهبری، ممنوعیت واردات مشمول کالای ساخته شده است، نه تولید مشارکتی در خطوط شرکت‌های ایرانی چرا که برای معظم له تداوم اشتغال و چرخش چرخ کارخانه‌های ایرانی در اولویت است.
فدایی همچنین اظهار کرد: در سه سال اخیر که ممنوعیت واردات وضع شده، میزان و حجم کالای قاچاق این برندها چندین برابر شده که در نتیجه دولت، تولید، توزیع و مصرفه‌کننده متضرر شده‌اند چون کالا بدون گمرکی، پایین‌تر از قیمت برند ایرانی و بعضا تقلبی و قطعا بدون خدمات و گارانتی به فروش می‌رسد. نکته پایانی اینکه مشکل صنعت ما بیش از ممنوعیت واردات، قاچاق سازمان‌یافته و رسمی است که شواهد نشان می‌دهد، هیچ عزمی برای مقابله با آن در لایه‌های مدیریتی نیست. چرا که منشاء ایجاد پول‌های خاکستری و غیرقابل ردگیری است. از این رو منتظر یک حکم حکومتی قاطع در این زمینه هستیم.
در این باره همچنین سیامک قاسمی دکترای مدیریت کسب و کار در توئیتی اعلام کرده است: مشکلات اقتصاد ایران آن روزی حل می‌شود که به جای سال‌ها «سال حمایت از تولیدکننده» داشتن، فقط یک سال «سال حمایت از مصرف‌کننده» داشته باشیم!
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :