دومینوی جهانی تورم

به گزارش جهان صنعت نیوز:  کمبود گسترده برق در چین همچنان ادامه دارد و به تدریج بر سایر کشورها نیز تاثیر می‌گذارد. این اتفاق باعث شده روند احیای اقتصاد در دومین اقتصاد بزرگ دنیا دچار مشکل شود و خطر ایجاد اختلال در زنجیره‌های جهانی تولید و عرضه پیش آید. بنا بر برخی تخمین‌ها این مشکل حتی باعث افزایش تورم در بعضی کشورها شده است.

به نوشته گاردین، این در حالی است که به دلیل اختلال در زنجیره تامین، اقتصادهای سراسر جهان با مشکلات تولید دست و پنجه نرم می‌کنند. تولید خودرو در بریتانیا در ماه آگوست به دلیل کمبود نیمه‌رساناها ۲۷ درصد کاهش یافت و داده‌های روز پنجشنبه نشان داد که تولید صنعتی ژاپن برای دومین ماه متوالی در ماه آگوست کاهش یافت. از طرفی بحران اقتصادی در چین به‌خصوص بر آمریکا تاثیر گذاشته است؛ کشوری که مردمش بسیاری از محصولات ساخت چین را مصرف می‌کنند.

دست‌کم ۱۰ سال است که کمبود برق در چین در این سطح سابقه نداشته است. این کمبود از ماه ژوئن آغاز شده بود، اما به تازگی بالا گرفته است. تغییرات سیاست‌های چین از جمله گرایش آن به کاهش تشعشعات کربن نیز از جمله عواملی‌ هستند که تاثیراتی وسیع بر اقتصاد این کشور و جهان گذاشته‌اند.

دفتر ملی آمار چین روز پنجشنبه اعلام کرد قیمت بالای انرژی باعث بروز مشکلاتی برای کارخانه‌ها شده است. در ضمن شاهد قطع برق خانه‌ها و کارخانه‌ها در سراسر کشور بوده‌ایم. در برخی شهرها تعدادی از ساختمان‌ها برای صرفه‌جویی در برق دست به اقداماتی همچون تعطیل کردن آسانسورهای خود زده‌اند. برخی خانواده‌ها برای مقابله با سرمای فصل پاییز در خانه‌های خود زغال‌سنگ یا گاز می‌‌سوزانند؛ اتفاقی که باعث شد به تازگی ۲۳ نفر در شهر جیلین در شمال چین به دلیل مسمومیت با دی‌اکسید‌کربن راهی بیمارستان شوند.

به گزارش رسانه‌های دولتی چین، دولت از شرکت‌های واقع در قلب صنعتی این کشور خواسته است مصرف انرژی خود را کاهش دهند تا تقاضای برق پایین بیاید.

ایندیپندنت در این خصوص می‌نویسد: اقتصاددانان گلدمن ساکس رشد اقتصادی سال ۲۰۲۱ چین را به علت قطعی گسترده برق در این کشور کاهش دادند. به این ترتیب بانک وال‌استریت حالا پیش‌بینی می‌کند اقتصاد چین در سال ۲۰۲۱ به جای ۲/۸ درصدی کاهش که قبلا تخمین زده شده بود، ۸/۷ درصد نسبت به سال گذشته رشد کند.

از طرفی گلدمن ساکس، غول بانکداری و خدمات مالی آمریکا، تخمین می‌زند که ۴۴ درصد از صنایع فعال چین تحت تاثیر کمبود برق قرار گرفته‌اند که ادامه این وضعیت، می‌تواند تولید ناخالص داخلی دومین اقتصاد بزرگ جهان را یک درصد کاهش دهد.

پیش‌بینی کاهش رشد اقتصادی چین توسط گلدمن ساکس به دنبال اقدام مشابهی از سوی موسسات اعتبارسنجی فیتچ و نومورا انجام می‌شود. در بیانیه بانک آمده است: این محدودیت جدید رشد اقتصادی تحت‌تاثیر مقررات جدید دولت و سختگیری‌هایی برای رسیدن به اهداف محیط زیستی، اتفاق افتاده است. هدف جدید دولت چین برای رسیدن به اوج آلایندگی کربنی تا سال ۲۰۳۰ و عاری شدن از آلایندگی کربن تا ۲۰۶۰، باعث شده است تولید زغال‌سنگ و سایر محصولات با کربن بالا کاهش یابد.

مقامات مناطق درگیر با خاموشی می‌گویند به هر قیمتی باید سوخت نیروگاه‌ها تامین شود. قیمت زغال‌سنگ در بازارهای چین از ۲۰۵ دلار به ازای هر تن عبور کرده است.

با این‌حال، چین به تنهایی سهمی ۲۷ درصدی در انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان دارد و شهرهای بزرگ این کشور با آلودگی شدید هوا مواجه هستند. مصرف بالای زغال‌سنگ نه تنها تعهدات این کشور برای کاهش گازهای گلخانه‌ای را زیر سوال می‌برد، بلکه برنامه‌های دولت برای بهبود وضعیت هوای کلانشهرها و سیاست‌های زیست‌محیطی را نیز مختل خواهد کرد. مصرف سالانه انرژی در چین به بالای سه میلیارد تن (معادل بیش از ۱۴۵ اگزاژول) می‌رسد که ۵۶ درصد آن از زغال‌سنگ، ۲۰ درصد از نفت، پنج درصد گاز، هشت درصد انرژی آبی و بقیه انرژی‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای تامین می‌شود.

کمبود زغال‌سنگ

کارشناسان چند عامل مختلف را باعث کمبود برق در چین می‌دانند: کمبود منابع داخلی زغال‌سنگ و بالا رفتن قیمت این ماده به همراه کاهش واردات آن از استرالیا و مغولستان احتمالا مهم‌ترین علت است. قیمت زغال‌سنگ که ۵۷ درصد برق کل چین را تامین می‌کند در برخی از بازارها سه برابر شده است. حدود ۹۰ درصد از زغال‌سنگ مصرفی چین در همین کشور استخراج می‌شود، اما بنا بر آمار مجله معتبر اقتصادی «کایجینگ» در چین برخی معادن شمال این کشور بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش استخراج داشته‌اند.

در بسیاری نقاط افزایش قیمت زغال‌سنگ منجر به افزایش قیمت برق شده است، اما در چین برخلاف سایر کشورها نیروگاه‌های برق اجازه افزایش قیمت برق را تا بیشتر از سقف مشخصی ندارند و به همین دلیل عرضه را کاهش داده‌اند. به تازگی یازده شرکت تولید برق در پکن با نامه‌ای سرگشاده از «کمیسیون ملی توسعه و اصلاحات» خواسته‌اند اجازه افزایش قیمت برق را بدهد. ولی انجام ندادن این کار باعث شده بسیاری از نیروگاه‌ها تعطیل شوند. در جنوب چین نیز بسیاری از کارخانه‌ها بیش از یک هفته است که تعطیل شده‌اند یا تنها هفته‌ای سه روز فعالیت می‌کنند.

از سوی دیگر دولت مرکزی چین در تلاش برای افزایش اقدامات زیست‌محیطی در عرصه انرژی و خواهان کاهش مصرف در برخی صنایع است. در عین حال تقاضای مشتری‌های غربی برای محصولات چینی در زمان همه‌گیری ویروس کرونا افزایش یافته و در نتیجه تقاضای برق در چین نیز بالا رفته است.

لوری میلیوترا تحلیلگر ارشد «مرکز پژوهش درباره انرژی و هوای پاک» در هلسینکیِ فنلاند گفت: «در نیمه اول سال جاری مصرف زغال‌سنگ دیوانه‌وار بالا رفت که به دلیل احیای اقتصادی انرژی‌بر و صنعت‌محوری بود که در پی دوران تعطیلی ویروس کرونا شاهدش بودیم.»

تاثیر بحران اقتصادی چین بر آمریکا

روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» در گزارشی در این مورد شرکت «سیمپل مدرن» در ایالت اوکلاهمای آمریکا را مثال زد؛ شرکتی که بطری آب و کوله‌پشتی تولید می‌کند و بسیاری از محصولاتش یا بخش‌هایی از آنها ساخت چین‌ هستند. یکی از تامین‌کنندگان اصلی مواد مورد نیاز این شرکت، شرکتی در شهر چوژو در شرق چین است و هفته گذشته دولت محلی به آن دستور داد که تنها اجازه چهار روز کار در هفته را خواهد داشت در حالی که پیش از آن کارخانه‌های این شرکت شش روز فعالیت می‌کردند. این شرکت در ضمن به حکم دولت مجبور به کاهش یک‌سوم از مصرف برق خود شد. شرکت «سیمپل مدرن» می‌گوید در نتیجه این کار مصرف‌کنندگان آمریکایی برای خرید محصولات این شرکت تا بهار آینده با افزایش قیمت ۱۵ درصدی مواجه خواهند شد.

کارشناسان اقتصادی اکنون نگران اقتصاد چین در ماه‌های آینده هستند، به خصوص که چند مشکل بزرگ دیگر نیز وجود دارد، از جمله بحران بدهی ابرشرکت «اورگراند» در شهر شنژن که مدتی است تیتر اول رسانه‌های اقتصادی جهان بوده است.

آنچه اوضاع را بدتر می‌کند این است که کمبود برق در چین بخشی از یک موج جهانی است. افزایش تقاضا و تغییرات ناگهانی در آب و هوا باعث بالا رفتن قیمت گاز طبیعی شده و این اتفاق بر قیمتی که کارخانه‌های اروپایی و شهروندان این قاره برای برق پرداخت می‌کنند تاثیری چشمگیر گذاشته است. در آمریکا نیز نگرانی کمبود انرژی در زمستان پیش رو وجود دارد.

افزایش قیمت جهانی مواد غذایی

در همین حال، به گزارش بلومبرگ ممکن است قیمت جهانی مواد غذایی در جهان به دلیل مشکلات چین در برداشت محصولات کشاورزی افزایش یابد.

پیش‌بینی می‌شود که بحران شدید انرژی در چین چشم‌اندازهای رشد تولید را تضعیف کند که می‌تواند باعث افزایش دوباره قیمت‌ها شود. استان‌های شمال شرقی از جمله «جیلین، لیائونینگ و هیلونگ جیانگ» که تقریبا نیمی از ذرت و سویای چین در آن استان‌ها کشت می‌شود، از جمله مناطقی هستند که از کمبود برق در این کشور بیشتر آسیب دیده‌اند.

جمهوری خلق چین پس از درخواست برخی از موسسات زراعی برای توقف یا کاهش تولید به منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی، امسال با مشکل تبدیل برداشت محصولات کشاورزی مواجه خواهد شد.

چندین شرکت به خاطر موارد قطع طولانی برق ژنراتورهای پشتیبان خریداری کرده‌اند. برای خشک کردن محصولات زراعی و فرآیند مهم قبل از ذخیره‌سازی و فروش آنها به برق نیاز است که بلومبرگ خاطرنشان کرد: اگر ذرت و بادام‌زمینی به موقع پردازش نشوند، کیفیت آنها پایین می‌آید.

شرایط نامساعد آب و هوایی، افزایش تقاضا و محدودیت‌های شدید در استفاده از زغال‌سنگ چین را با کمبود فاجعه‌بار برق روبه‌رو کرده است و در این رابطه اختلال در تولید و زنجیره صادرات مواد غذایی می‌تواند اقتصاد جهانی را تهدید کند.

بحران جهانی سوخت

به‌تازگی بحران سوخت در بریتانیا به جایی رسید که دولت این کشور با پرداخت یارانه کمک کرد تا یک کارخانه کود که تعطیل شده بود از نو گشوده شود- کارخانه‌ای که بخش مهمی از دی‌اکسید‌کربن کل کشور را تامین می‌کند و برای روند پردازش غذا مورد نیاز است. کمبود نیروی کار در انگلیس در پی برگزیت و همه‌گیری کووید‌۱۹ باعث به‌هم‌ریختگی برخی از بخش‌های اقتصاد، از جمله تحویل سوخت و دارو شده است.

وضعیت سوخت در انگلیس به حدی بحرانی است که دولت آلمان از اتباع آلمانی ساکن در انگلیس که راننده کامیون هستند، خواسته است تا با کمک به انگلیس در موضوع بحران سوخت، جای خالی رانندگان تانکرها را جبران کنند. این در حالی است که بسیاری از این افراد کامیون‎های مناسب و سنگین برای حمل سوخت ندارند. دولت فرانسه نیز چند روز پیش گفت که برای جلوگیری از افزایش قیمت قبض گاز و برق مردم دست به اقداماتی می‌زند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه