نرمش قهرمانانه ترامپ

جهان صنعت نیوز| -نادر کریمی جونی –دونالد ترامپ در این مصاحبه نه فقط تاکید کرد که به دنبال تغییر نظام در ایران نیست بلکه گفت که او با رهبران فعلی و نظام کنونی حاکم بر ایران هم می تواند گفتگو و همکاری کند. بر خلاف بیانیه دوازده ماده ای مایک پمپئو و اظهارات بنیامین نتانیاهو، رئیس جمهور آمریکا گفت که تنها خواسته اش از ایران آن است که رهبران تهران تضمین بدهند که هرگز به دنبال سلاح اتمی نخواهند رفت. این ساده کردن موضوع مناقشه، آن هم به مساله ای که ایران در صورت های گوناگون تصریح کرده و تضمین نموده که به دنبال ساخت و یا دارا بودن سلاح اتمی نیست، باعث شده تا بسیاری از ناظران و ایرانیان موضوع اختلافی میان ایران و ایالات متحده را یک موضوع قابل حل و فصل بدانند. اکنون این سوال مطرح است که اگر به صورتی که ایالات متحده می پذیرد، ایران تضمین دهد که هیچ گاه به دنبال سلاح اتمی نخواهد رفت، آیا از فردای دادن تضمین، روابط ایران و ایالات متحده به سمت بهبودی خواهد رفت؟

پاسخ های مثبت و یا خوشبینانه ای که به این سوال یا سوال های مشابه آن داده می شود، باعث شده تا برخی از تحلیل گران نزدیک به جمهوری اسلامی ایران به رهبران کشورمان برای تامل بیشتر در خصوص ابراز تمایل و یا نشان دادن بی میلی برای مذاکره، توصیه کنند. آنان با تشریح موقعیت فعلی ترامپ و ظرفیت های دولت او به رهبران ایران پیشنهاد می کنند که امکان برقراری گفتگو و تعامل با شخص ترامپ – و نه اطرافیان او – را با دقت بیشتری بررسی و از دادن جواب منفی بلافاصله، پرهیز کنند.

مهمترین مواردی که این تحلیل گران به آن اشاره می کنند به توانایی رئیس جمهوری ایالات متحده برای تغییر اساسی و احتمالا دائمی در رویکرد و رفتار دولت آن کشور با جمهوری اسلامی ایران استوار است. آنان می گویند به لحاظ شخصیتی ترامپ می تواند با ایران ستیزی در درون ساختار دولت آمریکا به گونه ای مقابله کند که اثرات بلند مدت داشته باشد. علاوه براین ترامپ می تواند تمام تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا علیه کشورمان را برطرف و راه بازگشت آن را حتی برای روسای جمهور بعدی مسدود سازد. روحیه معامله گرانه ترامپ باعث شده تا این تحلیل گران اظهار کنند که تنها کسی که میتواند چنین توافقی با تهران بکند و امتیازهای بی نظیری در اختیار کشورمان قرار دهد، رئیس جمهور فعلی آمریکاست.

البته رئیس جمهور فعلی ایالات متحده کارنامه قابل اعتماد در انجام مناسبات بین المللی نداشته و رفتارش به جز برای تل آویو برای سایرین اعتماد برانگیز نبوده است. بزرگترین حرکت دیپلماتیک ترامپ که گمان می رفت موفقیت مهمی برای او باشد اما به ناکامی تبدیل شد، گفتگوی او با رهبر کره شمالی بود که اکنون به نقطه شروع بازگشته است. در ابتدا این دیدارها نقطه شروعی برای پایان تخاصم میان واشنگتن و پیونگ یانگ تلقی شد اما بعد واشنگتن با زیاده خواهی و اصرار بر تقاضا های یک جانبه، رهبر پیونگ یانگ را ناامید ساخت و دوباره سردی و تخاصم بر روابط دو طرف حاکم شد. اگر این الگو باشد آن در مورد کشورمان گمان نمی رود که امتیازاتی که توصیف می شود، به ایران داده شود.

مخالفت با ورود عادل عبدالمهدی و هیات همراه او به خاک آمریکا در حالیکه تمامی هیات عراقی پیش از آین ویزای آمریکا را دریافت و دیدار رسمی این هیات از آمریکا نهایی و اعلام شده بود، قرینه ای است برای آن که ضرورت بی اعتمادی به تصمیم گیران و تصمیم سازان آمریکایی اثبات شود. مقامات کاخ سفید می گویند که به خاظر همراهی عراقی ها با ایران و استقبال از محمدجواد ظریف در جریان سفر اخیرش به عراق، روادید های صادر شده برای هیات عراقی را باطل کرده اند. این نشان می دهد که مقامات آمریکا هیچ حسن نیتی نمی خواهند نشان دهند و تنها به تسلیم ایران می اندیشند. کاهش خواسته های آمریکا از ایران و محدود شدن آن تنها به مساله جنگ افزار هسته ای، نیز بیشتر اقدامی تاکتیکی است چرا که لابی صهیونیست ها در مجالس آمریکا و چهره های تندرویی مانند بولتون هیچگاه به تداوم نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه و بالاخص در مورد همسایگی نیروهای ایرانی با خاک اسرائیل رضایت نخواهند داشت.

علاوه بر این هم اکنون ترامپ در حلقه ای از افراد تندرو تحت محاصره است و در مواردی مانند بحران ونزوئلا، موضوع سوریه و روابط با روسیه، این حلقه تندرو بوده اند که برای ترامپ تصمیم سازی کرده اند. در این صورت چه دلیلی وجود دارد که در مورد کشورمان نیز این گروه تندرو به میدان نیایند و مانع از به نتیجه رسیدن مذاکرات میان آمریکا و ایران نشوند. گاهی به نظر می رسد که ترامپ به تزلزل موقعیتش در میان رای دهندگان آمریکایی پی برده و می خواهد با دست زدن به کارهای بزرگ، زمینه را برای پیروزی مجدد در انتخابات رئیس جمهوری را فراهم کند. اگر چنین باشد آن گاه نخستین پرسش آن است که دونالد ترامپ آیا برای مانور های تبلیغاتی و مانند آن، بر انجام مذاکره میان آمریکا و ایران تاکید کرده است؟ در این صورت همیچ توافقی نمی تواند به سرانجام برسد و در مقابل ترامپ از این گونه مذاکرات ها با ایران و کره شمالی برای جذب هواداران و کسب آراء استفاده می کند. در این صورت روشن است که مذاکرات تنها به نقع هیات حاکمه آمریکاست و هیچ منفعتی عاید ایران نخواهد شد.

  همه این موارد ریسک هایی بر سر روابط ایران و آمریکاست و معلوم نیست روند مناسبات ایران و ایالات متحده به همان صورتی که ناظران پیش بینی کرده بود، پیش برود از این رو گوش دادن و عمل کردن به توصیه های تحلیل گرانی که مترصد آغاز روابط تهران واشنگتن هستد و وارد شدن به گفتگویی که معلوم نیست نتیجه ای در بر داشته شد، شاید چندان واقع بینانه نباشد.