ضعف ماشین‌آلات مانع توسعه تجارت طلا
به گزارش جهان صنعت نیوز: در بررسی دغدغه‌های این عرصه علاوه بر مشکل تحریم‌ها، ورود ماشین‌آلات جدید و سرمایه‌گذار خارجی به کشور باید بر سیاست‌های دولت هم تمرکز کرد. درواقع باوجود اینکه برنامه‌ریزی‌هایی در این زمینه صورت گرفته و به طور مثال از طرح جامع طلا سخن به میان آمده است اما به باور کارشناسان برنامه‌ریزی‌ها چندان متمرکز نبوده و سیاست‌ها در حد حرف باقی مانده است.
در واقع با انجام یک برنامه‌ریزی بلندمدت و سیاست‌های هماهنگ می‌توان زمینه تولید و فرآوری این فلز را در کشور فراهم کرد. با توجه به تقاضای بازار جهانی و منطقه با تمرکز بر نقاط ضعف در عرصه طلا از جمله اکتشاف، استخراج، فرآوری، خلوص و کاربرد طلا در صنایع مختلف، می‌توان همچون ترکیه به وضعیت بهتری رسید.
با اینکه در دولت گذشته از طرح جامع طلای ایران سخن به میان آمد اما به باور کارشناسان هنوز کار چندانی صورت نگرفته است. این طرح حاصل جمع‌آوری اطلاعات جهانی این صنعت و بررسی حوزه‌های تولید، اکتشاف، تقاضا، مصرف و شرایط تولید پایدار بود. بنا به باور دولتمردان چنین طرحی بانک اطلاعاتی کاملی در مورد این کانی است که سعی داشت با تعیین استراتژی مشخص و تعریف شده در یک برنامه‌ریزی بلندمدت به ذخایر و محدوده‌های معدنی دسترسی پیدا کرده و زمینه سرمایه‌گذاری را در این حوزه فراهم کند.
این طرح در چارچوب کلی در دولت دوازدهم با تعیین استراتژی برای طلا در زمینه‌های مختلفی همچون بازار و بررسی میزان ذخایر طلای کشور، تعریف شد و قصد بر این بود که میزان و نوع سرمایه‌گذاری در این حوزه برای کسب سود و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را بررسی کند. اما مساله مهم به باور کارشناسان این است که این طرح باید هر چه زودتر به‌طور کامل عملیاتی و برای توسعه آن استراتژی کوتاه‌مدت، بلندمدت و میان‌مدت تهیه، تنظیم و اجرایی می‌شد.
حالا گفته می‌شود که جای یک انجمن طلا با همکاری معدنکاران خالی است. انجمنی که می‌تواند مشکلات این عرصه را بررسی کند و با رفتن و آمدن دولت‌ها کارش به وقفه نیفتد.
هنوز جایگاه واقعی طلا در ایران مشخص نشده
در این خصوص سید احمد مشکانی مدیر ارشد گروه معدنی زرمش درباره وضعیت طلا در کشور به «جهان صنعت» گفت: متاسفانه هنوز جایگاه واقعی طلا در ایران مشخص نشده است. به همین دلیل ما نه تنها در آسیا بلکه در جهان هم جایگاه خود را پیدا نکرده‌ایم. این در حالی است که اگر ذخایر طلا به درستی کشف بشوند جایگاه خوبی را در آسیا و سپس جهان پیدا خواهیم کرد.
این فعال معدنی تصریح کرد: هرچند در حال حاضر یک سری از محدوده‌های طلا در کشور در حال کشف هستند اما هنوز باید مراحل مختلفی را سپری کرد تا ذخایر قطعی ایران به اثبات برسند. به طور مثال ذخایر شادان در حال اکتشاف هستند و همچنین در مناطقی با اینکه پروانه بهره‌برداری دریافت کرده‌اند، دست به اکتشاف تکمیلی زده‌اند. اما در کل باید بدانیم که اکتشاف طلا زمان‌بر و هزینه‌بر است. اگر معدن طلایی بخواهد در کشور به اثبات برسد، به طور حتم به دقت بالایی نیاز دارد و شورای عالی اکتشاف هم باید آن را تایید کند و استان نمی‌تواند تایید نهایی روی آن بدهد که این مساله خود زمان‌بر است.
او در پاسخ به این سوال که کل زنجیره طلا در کشور چه شرایطی دارد، گفت: ما در اکتشاف، استخراج، فرآوری، خلوص و کاربرد طلا در صنایع مختلف ضعیف هستیم. این در حالی است که دیگر کشورهای منطقه از جمله ترکیه وضعیت بهتری دارند.
ذخایر طلای کشور
در گذشته تصور نمی‌شد که ذخایر طلای آنچنانی در کشور داشته باشیم، به این ترتیب تنها چند معدن طلا فعال بودند و بیشتر تمرکز روی معادن دیگر از جمله مس، آهن و سرب و روی بود. به تدریج با توجه به افزایش دانش، مطالعات و رشد تعداد دانش‌آموختگان و افرادی که در این حوزه فعالیت داشتند، ذخایر متعددی از طلا در کشور مورد توجه قرار گرفت.
مناطقی که به تدریج مورد مطالعه قرار گرفتند بر اساس عملیات اکتشافی مقدماتی از جمله ژئوفیزیک هوا برد، ژئوشیمی رسوبات آبراهه‌ای و تصاویر ماهواره‌ای به نام مناطق امیدبخش معرفی شدند. وقتی این مناطق معرفی و پی‌جویی روی آنها صورت گرفت، مناطق مستعد مشخص و مطرح شد که از این پس باید طرح و استراتژی مدونی برای طلا در کشور تهیه شود.
با توجه به زون‌های ساختاری که در ایران وجود دارد، نوع ذخایر طلا را می‌توان به دسته‌های مختلف از جمله ذخایر طلای تیپ کارلین، اپی ترمال از نوع کم سولفید و پرسولفید، رگه‌ای پلی متال، پورفیری مس و طلا، اسکارنی، طلای وابسته به توده‌ای نفوذی تقسیم کرد. به این ترتیب می‌توان در ایران تنوع گسترده‌ای از ذخایر طلا را ملاحظه کرد. طلای پلاسری هم از موارد دیگر است که در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به این ترتیب انباشت و ذخایر طلا در کشور گسترده است که باید روی آن با دقت بیشتری کار شود.
با توجه به اینکه حدود ۱۰ تن طلا در کل کشور تولید می‌شود، بنابراین می‌توان گفت که رتبه چندان مناسبی در بین کشورهای مطرح نداریم. باید ذخایر کشور را از حالت اکتشاف به بهره‌برداری رسانده و با کمک فناوری ارزش‌افزوده ایجاد کنیم. در این رابطه باید استراتژی و طرحی داشته باشیم که با کمک بخش دولتی و خصوصی پیش برود. درواقع گفته می‌شود اگر بخش‌خصوصی مورد حمایت قرار گرفته و بیشترین کمک‌ها به آن شود به طور حتم در آینده نزدیک می‌توان شاهد افزایش تولید شمش طلا در کشور بود.
ترکیه چندگام جلوتر از ایران
ترکیه کشوری است که در زون آلپ هیمالیا قرار دارد و سمت شمال غربی آن ذخایر زیادی واقع شده است. با اینکه همچون ایران ذخایر خوبی در این کشور وجود دارد اما مساله مهمی که کارشناسان بر آن باور دارند سیاست‌های اتخاذی دولت رجب طیب اردوغان در حوزه طلاست. خیز برداشتن ترکیه برای توسعه صنعت طلا در آینده نزدیک باعث می‌شود اوضاع اقتصادی این کشور نیز بهبود پیدا کرده و در این عرصه موفق‌تر از ایران گام بردارد.
عضو هیات‌مدیره انجمن مس ایران در پاسخ به این سوال که ترکیه در مقایسه با ایران چه وضعیتی دارد، گفت: دولت ترکیه خیلی خوب در افزایش ذخایر طلا کار کرده است. آنها برنامه‌ریزی مناسبی برای توسعه صنعت طلا داشته‌اند.
او با اشاره به اهمیت برنامه‌ریزی در رونق طلا در این کشور گفت: یکی از اهداف ترکیه این است که روی طلا سرمایه‌گذاری خوبی داشته باشد. از آنجا که حدود ۳۰۰ اندیس طلا دارند که چند مورد از آنها فعال است در نتیجه اهمیت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بیشتر هم می‌شود. همچنین سیاستگذاران این کشور برای توسعه معادن خود از سرمایه‌گذاران خارجی بهره برده‌اند. در این عرصه از کارشناسان استرالیا و آمریکا برای سرمایه‌گذاری روی این ذخایر استفاده می‌کنند.
مشکانی در مقایسه وضعیت ترکیه با ایران گفت: با اینکه ترکیه از نظر ذخایر طلا و زمین‌شناسی خیلی شبیه ایران است اما وضعیت ما در برنامه‌ریزی چندان خوشایند نیست. البته در دولت سیزدهم باید صبر کرد و دید که سیاستگذاران آیا برنامه مدون و تنظیم شده‌ای را اجرایی می‌کنند یا خیر؟
او تاکید کرد: اگر فقط همه چیز در حد حرف باشد که همه حرف را بلد هستند و باید گفت که هیچ‌کاری پیش نمی‌رود. مساله مهم این است که سیاست‌های توسعه صنعت طلا در کشور اجرایی شوند. در صورت اجرایی شدن آن فعالان طلا قطعا می‌توانند ذخایر خوبی را کشف کنند و میزان ذخیره طلا را در کل دنیا افزایش دهند.
عضو هیات‌مدیره انجمن مس ایران با اشاره به اهمیت ورود سرمایه‌گذاران ایرانی به ترکیه ادامه داد: ما می‌توانیم در ترکیه ورود کرد و در حوزه طلا سرمایه‌گذاری کنیم. البته به دلیل نپذیرفتن اف‌ای‌تی‌اف و وجود تحریم‌ها با اینکه با این کشور مشکلی نداریم اما نتوانسته‌ایم همکاری‌های خوبی داشته باشیم.
اهمیت تامین ماشین‌آلات نو
یکی از مواردی که ترکیه را از ایران متمامیز کرده بهره از ماشین‌آلات نو و صنعتی است. مشکانی در این رابطه گفت: وضعیت ترکیه در حوزه فرآورده و منسوجات طلا از ما بهتر است چراکه ماشین‌آلاتی که آنها در ارتباط با ساخت جواهرات و طلا در اختیار دارند کمتر در ایران پیدا می‌شود. وسایلی که یا خیلی گران هستند و یا شرایط خریدش به گونه‌ای است که هر کسی نمی‌تواند در آن ورود کند. به این ترتیب ترکیه با ابزارآلاتی که در اختیار دارد از ما بسیار جلوتر است. او تصریح کرد: مساله ضعف ماشین‌آلات در ایران باعث شده که ما خیلی سنتی روی منسوجات طلا کار کنیم و اغلب تولیداتمان هم به سبک قدیمی باشند.
مدیر ارشد گروه معدنی زرمش با اشاره به اینکه ایران در حوزه تجارت بسیار ضعیف است، گفت: می‌توان با تمهیداتی دست به اقداماتی زد که منسوجات طلا را به انواع مختلفی در بازارهای جهانی عرضه کنیم و ما هم در حوزه تجارت حرفی برای گفتن داشته باشیم. با این روند اتحادیه طلا قدرتمندتر و صنوف طلا هم کارآمدتر می‌شوند.
او با اشاره به اهمیت ورود ماشین‌آلات جدید به کشور گفت: امروز تکنولوژی‌هایی آمده که طلا را رنگی کرده و با ضخامت و وزن کمتر اشکالی را درست می‌کنند که در بازار تقاضا دارد. ما هم همچون ترکیه باید ماشین‌آلات را وارد کشور کنیم. با توجه به اینکه در بازارهای جهانی و کشورهایی از جمله چین و هند طلا پشتوانه دارد، می‌توانیم در آنها ورود کرده و مزایای زیادی ببریم.
بازار داخلی از تب و تاب نیفتاده است
یکی از مسائل دیگری که در ایران با آن روبه‌رو هستیم روند افزایشی قیمت طلاست طوری که باعث شده قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند. مشکانی با اشاره به تفاوت خرید شمش و سکه در بازار داخلی گفت: باید بین سکه و شمش طلا تفاوت گذاشت. شمش طلا دست بازاری‌هاست و همیشه خرید و فروش خود را دارد. به این معنی که هر موقع شمش طلا داشته باشید به قیمت روز خریداری می‌شود. اما در مورد سکه وضعیت متفاوت است. به دلیل اینکه سکه عمومی است، به عنوان نقدینگی محسوب می‌شود و درنتیجه هر زمان تورم افزایش پیدا می‌کند، بازار سکه هم تغییر می‌کند. البته امروز به دلیل اینکه دلار به ۲۷ هزار تومان و انس به ۱۸۰۰ تومان رسیده، دیگر هر کسی نمی‌تواند سکه بخرد. او تاکید کرد: به هر حال مردم همچنان برای اینکه سرمایه خود را حفظ کنند به خرید سکه روی می‌آورند. به این ترتیب ممکن است که تقاضای بازار کم شده باشد اما همچنان تجارت جریان دارد و بازار از تب و تاب نیفتاده است و ضعف آنچنانی ندارد.
جای خالی انجمن طلا
مشکانی در ادامه به اهمیت تشکیل انجمن طلا در کشور اشاره و گفت: اتحادیه طلا و جواهر در کشور داریم که از قدیم هم بوده اما انجمن طلا و معدنکاران را در کنار هم نداریم. با توجه به اینکه انجمن سنگ‌آهن، مس و سرب و روی در کشور داریم بنابراین جای خالی انجمن طلا و معدن در کشور احساس می‌شود. در این رابطه با چند نفر از معدن‌داران طلا صحبت کرده‌ایم که انجمن طلا تشکیل دهیم تا مسائل مختلف اکتشاف و فرآوری و فروش را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.
او با اشاره به اینکه این موضوع باید در اتاق بازرگانی مطرح شود، ادامه داد: باید حداقل ۲۰ معدنکار در آن عضو شده تا انجمن طلا به شکل واقعی شکل گیرد. تشکیل این انجمن باعث می‌شود که شاهد رونق طلا در کشور باشیم. با توجه به اینکه مذاکراتی صورت گرفته امیدوارم تا دو سال آینده بتوانیم انجمن طلا را توسعه دهیم چراکه نیاز اصلی کشور است.
آینده طلا
بسیاری از کارشناسان باور دارند که آینده طلا در ایران مثبت است و انتظار است که شرایط بهتری پیدا کند. مشکانی در این رابطه گفت: آینده طلا در ایران خوب است و محدوده‌های زیادی وجود دارد که باید روی آنها کار بشود.
مشکانی درباره این سوال که چه پیش‌بینی از وضعیت قیمت طلا در کشور دارید، گفت: به دلیل اینکه اقتصاد ما ضعیف است دلار همچنان افزایش پیدا می‌کند قیمت طلا حدود شش ماه است که روی ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ در نوسان مانده است اما پیش‌بینی می‌شود که در چند ماه آینده نزدیک به دو هزار هم برسد. مگر اینکه تحولات سیاسی شکل گیرد و توافق برجام به نتیجه برسد.
مدیر ارشد گروه معدنی زرمش با اشاره به تمایل سرمایه‌گذاری برای ورود به بازار طلا در کشور گفت: این مساله بسیار تخصصی است و دانش خاص خود را می‌خواهد. کسانی که می‌خواهند در حوزه طلا ورود پیدا کنند باید سرمایه مناسبی داشته و روی آنالیز‌ها دقت کنند تا بتوانند ذخیره را دقیق و صحیح برآورد کنند.
او با اشاره به اهمیت نقش دولت در این حوزه گفت: امیدوارم دولتمردان سرمایه‌گذاری خوبی روی طلا کنند و از این عرصه حمایت کنند. بخش خصوصی خیلی وقت است که علاقه‌مندی خود را نشان داده است. خصولتی‌ها همه به جد در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
استقبال ترکیه از سرمایه‌گذاران خارجی
در ادامه علی بخشی فعال حوزه طلا با بیان اینکه ترکیه از نظر طلا و ذخایر نسبت به ایران برتری ندارد به «جهان صنعت» گفت: مساله مهم این است که این کشور مشکلات اقتصادی ایران همچون تحریم‌ها را ندارد و امروز ترکیه از تکنولوژی بهینه‌ای برخوردار است. او تصریح کرد: سیاستگذاران این کشور اجازه داده‌اند تا سرمایه‌گذاران خارجی از کشورهایی همچون ایتالیا و آمریکا در ترکیه ورود کنند.
این فعال حوزه طلا با اشاره به اینکه صنعت طلا در این کشور قوی بوده و با مدیریت بهینه همراه است، ادامه داد: کارگران و کارفرما در این کشور از ارزش کار کم نمی‌کنند و درنتیجه محصول تولیدی با بهترین کیفیت ارائه می‌شود. این در حالی است که در ایران همیشه کارگاه‌های طلا از یک جای کار می‌زنند که شامل رنگ و کیفیت کار می‌شود. این مساله‌ای است که باعث شده با اینکه برای فعالان این عرصه گران‌تر تمام می‌شود اما طلای فروشی خود را از ترکیه تامین کنند تا خریدار بیشتری به دست آورند.
بخشی همچنین با اشاره به مشکلات کارگاه‌های طلا در کشور گفت: به دلیل بالا بودن هزینه‌ها و نرخ بالای تورم گاهی کارگاه‌ها هم حق دارند که از کیفیت کار خود بزنند. از طرف دیگر قیمت دستگاه‌های نو به شدت بالاست و گاهی تا پنج میلیارد تومان هم می‌رسد که برای فعالان این عرصه مقرون به صرفه نیست. از طرف دیگر باید گفت که دولت هم هیچ حمایتی از کارگاه‌ها نمی‌کند. به این ترتیب هر پشتوانه‌ای هم که صورت می‌گیرد از طرف خود بازار است.
او با اشاره به ضعف سیاستگذاری در حمایت از صنعت طلا گفت: متاسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران طلا علاقه‌مند شده‌اند که سرمایه خود به بازارهای منطقه از جمله ترکیه و دوبی ببرند و بعد محصول نهایی را وارد ایران کنند. این در حالی است که اگر مورد حمایت قرار می‌گرفتند به طور حتم محصول نهایی هم برای فعال این عرصه و هم مردم ارزان‌تر تمام می‌شد.
بخشی با اشاره به وضعیت تقاضا در بازار طلای ترکیه گفت: در این کشور مصرف طلا کم است و به عبارتی بازار طلا ضعیف است. به این ترتیب آنها اکثر درآمدشان را از طریق کشورهای منطقه از جمله ایران، سوریه و عراق تامین می‌کنند. با توجه به این مهم اگر ایران بتواند در این عرصه برنامه‌ریزی بهتری داشته باشد به طور حتم می‌تواند به رقیب ترکیه در منطقه تبدیل شود.
طلای جهانی یک شبه ۳۰ دلار گران شد
گفتنی است قیمت طلا در معاملات روز جمعه بازار جهانی تحت‌تاثیر تصمیم بانک مرکزی آمریکا برای عدم شتاب در افزایش نرخ‌های بهره، در مسیر ثبت رشد هفتگی قرار گرفت. به این ترتیب بهای هر اونس طلا برای تحویل فوری با ۱/۰ درصد افزایش، به ۱۷۹۳ دلار و ۶۳ سنت رسید و از ابتدای هفته جاری تاکنون ۷/۰ درصد رشد داشته است. در بازار معاملات آتی آمریکا، هر اونس طلا با ۱/۰ درصد افزایش، به ۱۷۹۴ دلار و ۴۰ سنت رسید. بهای معاملات این بازار شب گذشته با ۳۰ دلار و ۶۰ سنت معادل ۷/۱ درصد افزایش، در ۱۷۹۳ دلار و ۵۰ سنت بسته شد. بانک مرکزی آمریکا روز چهارشنبه در پایان نشست سیاست پولی دو روزه خود اعلام کرد تعدیل برنامه ماهانه خرید اوراق قرضه را آغاز خواهد کرد و قصد دارد آن را در سال ۲۰۲۲ خاتمه دهد اما همچنان بر این دیدگاه که تورم بالا موقتی خواهد بود و نیازی به افزایش سریع نرخ‌های بهره ندارد، پا بر جا ماند. اعلام این خبر باعث شد بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله آمریکا از رکورد بالای اخیر ۶/۱ درصد عقب‌نشینی کند.
تحلیلگران گروه بانکی ANZ در یادداشتی نوشتند: با توجه به این دیدگاه بانک مرکزی آمریکا و فشارهای تورمی ادامه‌دار، طلا در سطوح فعلی حمایت خواهد یافت. با این حال انتظار می‌رود قیمت‌ها در سال ۲۰۲۲ با ادامه احیای اقتصادی عقب‌نشینی کنند.
بانک مرکزی انگلیس در نشست روز پنجشنبه خود خلاف تصور سرمایه‌گذاران که پیش‌بینی می‌کردند هزینه استقراض را افزایش می‌دهد، نرخ‌های بهره را ثابت نگه داشت. طلا که دارایی بدون بازدهی است، از پایین ماندن نرخ‌های بهره سود می‌برد زیرا هزینه نگهداری این فلز ارزشمند کاهش پیدا کرده و جذابیت سرمایه‌گذاری در آن بیشتر می‌شود.
نیکلاس فراپل، مدیرکل جهانی شرکت «ای‌بی‌سی بولیون» گفت: سرمایه‌گذاران زیادی همچنان به بازارهای سهام علاقه دارند و تا زمانی که طلا بالای سطح ۱۸۳۵ دلار را نشکند، ممکن است نیروی کافی برای جذب علاقه خرید پیدا نکند. سرمایه‌گذاران اکنون منتظر انتشار گزارش اشتغال ماهانه آمریکا برای ارزیابی سلامت بازار کار و تاثیر آن بر دورنمای نرخ‌های بهره بانک مرکزی آمریکا هستند. همچنین در بازار سایر فلزات ارزشمند، بهای هر اونس نقره برای تحویل فوری با ۲/۰ درصد افزایش، به ۲۳ دلار و ۸۲ سنت رسید. بهای هر اونس پلاتین برای تحویل فوری با ۴/۰ درصد افزایش، به ۱۰۲۹ دلار و ۷۰ سنت رسید. بهای هر اونس پالادیوم برای تحویل فوری ۵/۱ درصد صعود کرد و ۲۰۳۰ دلار و ۶۵ سنت معامله شد و در مسیر نخستین رشد هفتگی در چهار هفته اخیر قرار گرفت.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :