رهبر ابدی چین

به گزارش جهان صنعت نیوز: طبق این سند، شی جین‌پینگ ، رییس‌جمهوری چین جایگاهی برابر با مائو تسه تونگ، بنیانگذار چین کمونیست خواهد داشت. این سند خلاصه‌ای از تاریخ یک‌صد ساله حزب است و به دستاوردهای کلیدی و جهت‌گیری‌های آینده آن می‌پردازد.

این سومین سند از این نوع از زمان تأسیس حزب است – اولین سند توسط مائو تسه تونگ در سال ۱۹۴۵ و دومین مورد توسط دنگ شیائوپینگ در سال ۱۹۸۱ تصویب شد. هدف از تصویب این سند معرفی شی به عنوان رهبری همتراز با مائو، بنیانگذار حزب و دنگ، جانشین او است.

از تصویب قطعنامه «موفقیت‌های بزرگ» حزب کمونیست چین به عنوان نشانه‌ای از تحکیم موقعیت شی جین پینگ یاد می‌شود. نزدیک به ۴۰۰ عضو کمیته مرکزی حزب کمونیست در حالی به قطعنامه پیشنهادی شی جین پینگ رای مثبت دادند که این حزب تاکنون تنها دو قطعنامه درباره تاریخ خود منتشر کرده بود. هر دو قطعنامه پیشین سرآغاز دوره سیاسی جدیدی در چین بود. حزب کمونیست چین که در سال ۱۹۲۱ میلادی پایه‌گذاری شد از ۷۲ سال پیش تاکنون زمام امور را در دست دارد.

در بخشی از قطعنامه کمیته مرکزی حزب کمونیست که از آن به عنوان «پارلمان» حزب نیز یاد می‌شود، آمده است که سوسیالیسم در چین از سال ۲۰۱۲ «وارد دوره جدیدی شد.» شی جین پینگ در سال ۲۰۱۲ به دبیرکلی حزب کمونیست رسید و از او به عنوان پرقدرت‌ترین رهبر چین پس از مائو تسه‌تونگ، بنیانگذار حکومت کمونیستی چین یاد می‌شود. در بخش دیگری از قطعنامه تصویب شده از تفکر شی جین پینگ به عنوان «جوهر فرهنگ و روح چینی» ستایش شده است. در ادامه نیز آمده است که حضور شی جین پینگ در حزب برای روند پوست‌اندازی بزرگ ملت چین اهمیتی تعیین‌کننده دارد.

کارشناسان امور چین بر این باورند که به این ترتیب حزب کمونیست چین برای شکل دادن به آینده حول رهبری آقای شی گذشته خود را بازنویسی کرده و این تفسیر جدید از تاریخ تابوهایی بزرگ‌تر از آنچه قبلا در تاریخ این کشور شاهد بوده‌ایم خلق خواهد کرد.

ویژگی‌های اصلی دوران رهبری شی جین پینگ علاوه بر تداوم رشد اقتصادی چین، مبارزه گسترده با فساد مالی، تشدید سرکوب در مناطقی نظیر سین کیانگ، تبت و هنگ‌کنگ و یک سیاست خارجی تعرضی بوده است.

علاوه بر این، شی با هدف کنار زدن رقبا و مخالفان در داخل حزب کمونیست، کیش شخصیت خاص خود را خلق کرده و افکار سیاسی او در نظام آموزشی چین تحت عنوان «افکار شی» تدریس می‌شود.

تلویزیون دولتی چین از اجلاس کمیته مرکزی حزب کمونیست چین در ساختمان معروف به تالار خلق گزارش مفصلی پخش کرد و نتایج این اجلاس را «پیروزی‌های بزرگ‌تری در مسیر حرکت پرشکوه به سوی دوران نوین» توصیف کرد.
برخی کارشناسان امور چین بر این باورند با وجود آنکه احتمالا به دلیل پرهیز از بروز مخالفت در داخل حزب کمونیست در این قطعنامه مفهوم «رهبر مادام‌العمر» به کار برده نشده، اما از متن آن می‌توان استنباط کرد که شی جین پینگ چنین طرحی دارد.

بازگشت به دوره «کیش شخصیت»

برخی ناظران این قطعنامه را جدیدترین اقدام شی برای به قهقرا کشاندن دهه‌ها تلاش رهبری چین برای تمرکززدایی می‌دانند. روند تمرکززدایی در دوران دنگ آغاز شد و در زمان زمامداری رهبران بعدی مانند جیانگ زمین ادامه یافت. چنین اقدامی نشانه‌ای از این تلقی شده که چین ممکن است بار دیگر به دوره به اصطلاح «کیش شخصیت» بازگردد.

جلسه چهار روزه حزب پشت درهای بسته بیش از ۳۷۰ عضو اصلی و علی‌البدل نوزدهمین کمیته مرکزی حزب – رهبری عالی کشور – را گرد هم آورد. این آخرین نشست بزرگ کادر رهبری حزب پیش از برگزاری کنگره ملی حزب در سال آینده است و انتظار می‌رود در آن کنگره، شی جین‌پینگ به دنبال سومین دوره ریاست‌جمهوری باشد که به منزله گسستن از سنت رهبران قبلی در محدود کردن دوره ریاست جمهوری خود به دو دوره خواهد بود. در سال ۲۰۱۸، چین محدودیت دو دوره‌ای برای ریاست جمهوری را لغو کرد و عملا به شی جین پینگ اجازه داد تا مادام‌العمر در قدرت بماند. به باور کارشناسان این قطعنامه اساسا قدرت «شی» را تثبیت می‌کند. آدام نی، سردبیر نشریه چینا نیسان، که یک خبرنامه در مورد امور جاری چین است، گفته که او سعی دارد خود را به عنوان قهرمان حماسه پیشرفت ملی چین معرفی کند. او گفت: شی با به تصویب رساندن یک قطعنامه تاریخی که او را در مرکز روایت بزرگ حزب و چین مدرن قرار می‌دهد، قدرت خود را به نمایش می‌گذارد، اما این سند ابزاری برای کمک به او برای حفظ این قدرت هم محسوب می‌شود.

دکتر چونگ ‌جا‌یا، استاد دانشگاه ملی سنگاپور بر این باور است که اقدام اخیر شی، او را از رهبران قبلی چین متمایز می‌کند. دکتر چونگ گفته است: هو جینتائو و جیانگ زمین (رهبران سابق) هرگز به اندازه شی اقتدار همه‌جانبه نداشتند. با این حال، مشخص نیست که آیا آنها در صورت داشتن فرصت‌های مشابه، تمایلی به انجام این کار داشتند یا نه. او اضافه می‌کند: مطمئنا در حال حاضر تاکید زیادی روی شی به عنوان یک شخص وجود دارد و ناظران این روند را زیر نظر دارند که چه اندازه نهادینه خواهد شد.

هم دنگ و هم مائو که عامل تصویب قطعنامه‌های قبلی بودند، از آن به عنوان وسیله‌ای برای گسستن از گذشته و گام گذاشتن در مسیری جدید استفاده کردند. اولین مصوبه از این دست که در نشست عمومی حزب در سال ۱۹۴۵ به تصویب رسید، به مائو کمک کرد تا رهبری خود را تحکیم بخشد و زمانی که در سال ۱۹۴۹ ایجاد جمهوری خلق چین را اعلام کرد، از اختیارات کامل برخوردار بود.

هنگامی که دنگ در سال ۱۹۷۸ رهبری را به دست گرفت، مصوبه دوم را در سال ۱۹۸۱ به تصویب رساند که در آن از اشتباهات صورت گرفته در طول انقلاب فرهنگی مائو بین سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ انتقاد شده بود. در جریان انقلاب فرهنگی، میلیون‌ها نفر جان خود را از دست دادند. دنگ همچنین با این مصوبه، چارچوب اصلاحات اقتصادی چین را تعیین کرد.
به گفته نی، برخلاف قطعنامه‌های قبلی، شی با این مصوبه در پی ادامه زمامداری خود است. به هر حال، سند مربوط به موقعیت شی جین پینگ در زمانی منتشر می‌شود که چین به یک قدرت جهانی تبدیل شده است؛ وضعیتی که حتی چند دهه پیش هم قابل تصور نبود.

به گفته دکتر چونگ، کشور چین در نقطه‌ای قرار گرفته که اکنون می‌تواند به رشد چشمگیر در اقتصاد، ارتش و به رسمیت شناختن موقعیت خود به عنوان یک قدرت بزرگ نگاه کند، در حالی که موقعیت حزب کمونیست چین و تشکیلات رهبری ظاهرا با مخالفتی مواجه نیست. او اضافه می‌کند: از برخی جهات می‌توان گفت که حزب کمونیست همراه با شی در راس آن به اوج موفقیت برای حزب و چین دست یافته است.

با این حال، نباید این واقعیت را نادیده گرفت که تحولات سیاسی می‌تواند غافلگیرکننده باشد و باوجود همه شواهد حاکی از استحکام رهبری شی در آینده قابل پیش‌بینی، هر اتفاقی ممکن است روی دهد. وی اضافه می‌کند: سیاست نخبگان چین مبهم است، بنابراین چیزهای فراوانی در این زمینه وجود دارد که برای ما شناخته شده نیست.