مزید اطلاع آقای میرکاظمی

احسان شادی * مسعود میرکاظمی پیش از اینکه در دولت‌های اول و دوم محمود احمدی‌نژاد چهار سال وزیر بازرگانی و سال‌هایی را وزیر نفت باشد بیشترین فعالیتش در مقوله لجستیک سپری می‌شد. هنگامی که گمانه‌زنی‌ها برای کابینه سیزدهم شروع شد و نام میرکاظمی هم به میان آمد انتظار می‌رفت او با توجه به سابقه‌اش در امور اجرایی به وزارت صمت برود یا اینکه وزیر نفت یا مدیرعامل شرکت ملی نفت شود که با سابقه اجرایی وی سازگارتر بود اما ناگهان آشکار شد رییس دولت سیزدهم و گروه مشاوران او و نیز نهادهای بالاتر او را برای ریاست بر سازمان برنامه و بودجه منصوب کرده‌اند. این انتصاب با توجه به پیچیدگی دو مقوله بسیار بااهمیت بودجه‌ریزی که نیازمند دانش بودجه‌ریزی و سابقه فعالیت در این بخش است نیازمند دانش و تخصص برنامه‌ریزی کلان اقتصادی و نیز پیوند زدن کارآمد دو نهاد برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی است که متاسفانه مسعود میرکاظمی سابقه فعالیت اجرایی در سطح بالا در هیچ بخش از دو بخش یادشده را ندارد. با این همه اما او حالا سکاندار سازمان بودجه و برنامه‌ریزی است و این روزها درباره کیفیت و اقلام و ارقام لایحه بودجه ۱۴۰۱ روشنگری می‌کند و راهبردها و اهداف اصلی برنامه اقتصاد سال ۱۴۰۱ را اعلام می‌کند. وی گفته است بر اساس ارقام و اقلام لایحه بودجه ۱۴۰۱ باید رشد هشت درصدی در سال ۱۴۰۱ رخ دهد. واقعیت این است که دستیابی به این میزان رشد شاید همانند یک جرقه زودگذر و با استناد به ظرفیت‌های خالی در یک سال اتفاق بیفتد. مزید اطلاع آقای میرکاظمی یاد‌آور می‌شوم؛ میانگین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی نرخ رشد اقتصادی در دهه ۱۳۹۰ نزدیک به صفر بوده است. آمارهای در دسترس نشان می‌دهند میانگین نرخ رشد اقتصادی سالانه ایران در دو سال ۱۳۵۶ و ۱۳۶۷ معادل منفی ۴/۲ درصد و در دهه ۱۳۷۰ برابر با سه درصد و در دهه ۱۳۸۰، ۲/۵ درصد بوده است که بیشترین نرخ‌های رشد به سال‌های نیمه نخست دهه ۱۳۸۰ بر‌می‌گردد و در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ با وجود درآمد رویایی صادرات نفت به طور میانگین ۴/۴ درصد بوده است. در همه سال‌های چهار دهه تازه‌سپری‌شده یک نرخ رشد دورقمی استثنایی پس از برجام داشته‌ایم ولاغیر. بنابراین باید فرضیه‌های رشد هشت درصدی برای ریاست سازمان برنامه و بودجه بسیار روشن باشد که با اطمینان از این رشد هشت درصدی می‌گوید. استدلال ایشان تا جایی که منتشر شده این است که با برطرف شدن کرونا کسب‌وکارها رونق می‌گیرد و با توجه به ظرفیت‌های بسیار خالی مانده می‌توان به رشد هشت درصدی رسید. اما به طور خلاصه و برای مزید اطلاع رییس سازمان برنامه و بودجه یادآور می‌شوم رشد اقتصادی از دو عامل رشد موجودی سرمایه و نیز رشد بهره‌وری سرچشمه می‌گیرد. رییس سازمان برنامه می‌تواند بگوید فرضیه و راهبرد او برای جهش در نرخ رشد بهره‌وری که دهه‌هاست به عدد صفر چسبیده کدام است و نیز برای رشد موجودی سرمایه کدام راه‌ها را باز می‌بیند. آیا قرار است حجم و اندازه مصارف دولت افزایش یابد یا راه ورود سرمایه خارجی باز می‌شود یا بخش خصوصی دست به جیب می‌شود. اگر از جای دیگری قرار است سرمایه تامین شود بهتر است به اطلاع کارشناسان برسد تا درباره درستی یا نادرستی آن جست‌وجو شود.