دور جدید مذاکرات و انتظارات افکار عمومی

دکتر صلاح‌الدین هرسنی * دور هشتم مذاکرات وین از روز دوشنبه آغاز شده است. البته در دور هفتم مذاکرات خبرها حول محور نتیجه‌مند شدن مذاکرات نه‌تنها ضد و نقیض بوده، بلکه به دلیل واکنش کشور اروپایی بابت ارائه دو سند پیشنهادی از سوی ایران در عمل پیشرفتی به همراه نداشت و همین سبب شد که هیات‌های دیپلماتیک برای مشورت به پایتخت‌های خود بازگردند. حالا طبیعی است که طرفین با در نظر گرفتن منطق مذاکره، گفت‌وگو‌های وین را معطوف به نتیجه نمایند؛ نتیجه‌ای که بتواند شرایط را برای طرفین واجد بیشترین مطلوبیت‌های راهبردی بسازد.در این ارتباط، نتیجه‌مند شدن دور جدید مذاکرات وین بیش از همه مساله‌ای است که مردم ایران و افکار عمومی انتظار آن را خواهان و خواستارند، چراکه واقعیت‌های آشکار کشوری چون ایران نشان می‌دهد که در شرایط وخامت اوضاع اقتصادی، این مردم و طبقات آسیب‌پذیر و ضعیف آن بوده‌اند که متحمل بیشترین فشار‌ها و تنگنا‌ها شده‌اند، به‌گونه‌ای که این فشار‌ها و تنگناها هیچ‌گاه نتوانست گروه‌ها، الیت‌های ابزاری و نزدیکان به مناصب قدرت و ثروت را مبتلابه آسیب‌ها و مصائب، تنگناها و تحریم‌های ظالمانه کند. در واقع نزدیکان به مناصب قدرت و ثروت و یا همان نخبگان ابزاری به جهت طبیعت و سرشت سیاست در ایران دارای مصونیت ذاتی از فشار‌ها و تنگنا‌های حاصل از اوضاع وخیم اقتصادی بوده و هستند و حتی نمی‌توان تصور کرد که امواج این وخامت بتواند از چند صد کلیومتری آنها عبور کند. در شرایط حاضر هم حاصل همه فشار‌های اقتصادی و پیامد‌های کارافزایانه واشنگتن یا همان کارزار فشار حداکثری در قالب ایران‌آزاری و بدعملی تروئیکای اروپایی برجام، زندگی و حیات همین طبقات زیرین جامعه را متاثر کرده و به نظر می‌رسد که در صورت تداوم وضعیت، اتفاقات غیرمنتظره و بی‌دلیلی رخ دهد. تحت این شرایط اگر دست‌اندرکاران و همه خادمان نظام می‌دانند که وامدار مردم و بقای خود را مرهون حضور آحاد ملت در صحنه هستند، پس باید برای مردم و البته به کام آنها، با اتخاذ تدابیر مناسب همه تنگناها و مصائب موجود بر سر راه مردم را با یک مذاکره دقیق و حساب‌شده با هدف گشایش اقتصادی مرتفع کنند. فراموش هم نشود که هر گونه گشایش اقتصادی نیز باید بتواند پول نفت را بر سر سفره مردم بیاورد، قدرت خرید را بالا ببرد و مشکلات ناشی از بیکاری، تورم، گرانی و رکود را به پایین‌ترین حد ممکن خود برساند. برای ایجاد این اقدام حاجت هیچ استخاره هم نیست و نباید این گونه تفسیر شود که مذاکره آن هم برای گشایش اقتصادی به معنای عقب‌نشینی از آرمان انقلاب و نظام است. منطق واقع‌گرایی حکم می‌کند که برای منافع ملی از مجاری گفت‌وگو‌ها تلاش‌های سازنده‌ای به عمل آید. حال اگر حاکمیت و دولت و دستگاه دیپلماسی بتوانند برای ملت این مذاکره را با هدف گشایش اقتصادی و رفاه و آن را برای تامین منافع ملی به انجام رسانند، شکاف حاصل از بی‌اعتمادی میان مردم و دولت پر خواهد شد. به نظر می‌رسد که شرایط ادراکی برای تحقق این هدف فراهم شده است و آن‌گونه که برخی مقامات نیز گفته‌اند، خبر‌های خوبی نیز در دور جدید مذاکرات در راه است و آن‌گونه که از مظاهر آن پیداست شاید احیای برجام بتواند با وظیفه‌شناسی دست‌اندرکاران، ممدحیات اقتصاد کشور شود.
* کارشناس مسائل بین‌الملل