تردیدهای دلاری بورس

به گزارش جهان صنعت نیوز:  سیگنال‌هایی که منجر به ریزش نرخ دلار آزاد در نخستین روز کاری هفته و اصلاح حدود سه درصدی آن تا نیمه‌های روز شنبه شده بود. در این میان اما بازار سرمایه در روندی دوگانه شاهد رشد سهام صادرات‌محور و افت کوچکترها بود؛ به نحوی که شاخص هم‌وزن که طی روزهای اخیر توانسته بود از لحاظ بازدهی هم‌مسیر با شاخص کل رشد کند، در نخستین روز از هفته جاری در محدوده سرخ‌رنگ قرار گرفت. اگرچه کارشناسان بازار سرمایه همواره تاکید کرده‌اند که مخابره هرگونه اخبار مثبت از مذاکرات برجام به نفع کلیت بازار سهام خواهد بود اما به نظر می‌رسد بورس همچنان در تردیدهای دلاری گرفتار و نسبت به ریزش غیرقابل کنترل نرخ ارز نگران است. اما این تردیدها تا چه میزان اصولی و تا چه میزان ناشی از هیجانات و محاسبات غیرمنطقی هستند؟ حمیدرضا کاهدی کارشناس بازارهای مالی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» روند کاهشی نرخ دلار را چندان نگران‌کننده نمی‌بیند و بر این باور است که دلار به طور طبیعی نمی‌تواند در کانال‌های پایین ۲۴ هزار تومانی تثبیت شود. او همچنین عنوان کرده است که بازار سهام از نوسانات مقطعی نرخ دلار زیان نخواهد دید.
روز جمعه دلار در سقف ۲۷ هزار و ۲۶۵ تومانی قرار داشت با این حال اما با آغاز به کار بازارها در روز شنبه،‌ این ارز در مسیر نزولی پرشتابی قرار گرفت که نتیجه آن اصلاح و ریزش دست‌کم ۲/۳ درصدی در بازار آزاد تا نیمه‌های روز بود. این روند پس از آن طی شد که طی روزهای پنجشنبه و جمعه خبرهای مثبتی از وین مخابره شد. روز گذشته نیز وزیر خارجه ایران خبر از پذیرش برخی تضمین‌ها و مطالبات ایران از سوی طرف‌های غربی داد تا روند نزولی دلار شدت گیرد. اکنون فعالان بازار سهام نگران آن هستند که اصلاح نرخ دلار تا کدام محدوده پیش خواهد رفت و آیا ممکن است نرخ دلار به کانال‌های کمتر از ۲۵ هزار تومان برسد؟ و این روند کاهشی چه تاثیری بر سهم‌ها خواهد داشت؟ این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که نرخ این ارز در لایحه بودجه سال آینده کل کشور ۲۳ هزار تومان برآورد شده است. در همین حال دیگر متغیرهای بازار سرمایه از جمله نرخ بهره بین‌بانکی، قیمت‌های جهانی و حمایت‌های قانون بودجه از بازار سرمایه، سیگنال‌های مثبتی را به بازار ارسال می‌کنند. با این حال به نظر می‌رسد روند بازار سرمایه همچنان به شدت تحت تاثیر خبرهای دلاری قرار دارد.
تثبیت نرخ دلار
حمیدرضا کاهدی کارشناس بازارهای مالی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» عنوان می‌کند: «پیش از این برای دلار یک اصلاح کوتاه‌مدت در منطقه ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان دیده می‌شد. نرخ روز گذشته دلار را هم می‌توان یک محدوده حمایتی خوب برای این ارز دانست که احتمال آن می‌رود در همین محدوده به طور موقت متوقف شود. حدس من این است که دلار یک مثبت هم در کوتاه‌مدت پیش‌رو داشته باشد اما دیگر انتظار دلار بالای ۳۰ هزار تومان در کوتاه‌مدت را نداریم. از سمت دیگر هم منتظر آن هستیم تا نتیجه مذاکرات برجام مشخص شود زیرا خبر مثبت درباره برجام یک شوک منفی را به دلار وارد خواهد کرد. اما به طور کلی باید گفت دلار طی یکی دو سال اخیر در نرخ ۲۱ هزار تومان کف‌سازی کرده است. همچنین با توجه به مسائل بودجه و نرخ نیمایی دلار، به نظر نمی‌رسد حتی اگر دلار به نرخ‌های پایین‌تر هم برود بتواند در سطوح کمتر از ۲۳ یا ۲۴ هزار تومان بایستد و تثبیت شود. حتی احتمال قرار گرفتن دلار در چنین روند نزولی هم پایین است و تقریبا کسی در بازار سهام روی چنین روندی حساب نمی‌کند. به اعتقاد من ممکن است شوک خبری دلار را به ۲۲ یا ۲۳ هزار تومان هم برساند اما این کاهش قیمت مقطعی و از جنس یک‌روزه است به نحوی که یک روز این کاهش را تجربه می‌کند خیلی روی آن معامله‌ای نمی‌شود و سپس نرخ به سمت بالا بازمی‌گردد. به طور کلی هم مسائل بودجه‌ای و افعال دولت حاکی از آن است که ما همچنان با تورم مواجهیم زیرا چاپ پول هم هنوز متوقف نشده و به این آسانی هم نخواهد شد.»
دلار ۶۰ هزار تومانی دولت سیزدهم
کارشناس اقتصادی بیان می‌کند: «به احتمال زیاد سال آینده نیز سال تورمی خواهد بود. در ایده‌هایی که از افراد نزدیک به دولت می‌شنویم هم دلار در انتهای چهار ساله اول یعنی پایان دولت سیزدهم ۶۰ هزار تومان برآورد می‌شود که تقریبا تورم حداقل زیر ۲۰ درصدی در سال را نشان می‌دهد. البته بعید است و به نظر می‌رسد سال بعد هم سالی تورمی با نرخ بالای ۲۰ درصد خواهد بود. اما به هر حال اگر همین میزان را هم فرض بگیریم در نتیجه اگر نرخ دلار دستکاری نشود و بی‌دلیل از‌آن حمایت و دلار به بازار تزریق نشود، بتواند با تورم حرکت کند و در پایان چهار ساله دولت فعلی ۶۰ هزار تومان را ببیند. در واقع ما از تورم خلاص نمی‌شویم و بعید هم به نظر می‌رسد سیاست‌های دولت بتواند روند رشد تورم را متوقف کند.»
اثر نرخ دلار بر سهام
کاهدی در ادامه می‌افزاید: «از آنجا که بیشتر شرکت‌های بازار سرمایه ما نرخ دلار نیمایی را در صورت‌های مالی درج و محاسبه می‌کنند و فکر نمی‌کنم نرخ آزاد در صورت‌های آنها نشسته باشد، سودسازی خوبی دارند. در واقع بیش از آنکه نرخ دلار برای سهام این شرکت‌ها ترس‌آور باشد، این نرخ‌های جهانی هستند که ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کنند. اگرچه نفت نشانه‌های منفی ندارد اما ممکن است قیمت فلزات یا کامودیتی‌های دیگر افت داشته باشند که البته این هم هنوز اتفاق نیفتاده و قیمت‌ها رو به بالا هستند. سال آینده هم احتمالا این روند با یک شیب صعودی به سمت بالا ادامه دارد. اما در هر صورت قیمت جهانی کامودیتی‌ها برای ما مهم‌تر است. فعلا بازار ما مشکل خاصی ندارد و در بیشتر سهم‌ها به ویژه بزرگان بازار مانند فولاد و پتروشیمی‌ها وضعیت خوب است و برخی به قیمت هستند و برخی حتی ارزان‌تر‌. اما فعلا این شرکت‌ها مشکل سودسازی ندارند.» وی ادامه می‌دهد: «در کلیت بازار هم صنایع کوچک با توجه به اینکه از خرداد سال گذشته ۷۰ تا ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داده‌اند، خیلی ریسکی نیستند.
به این معنا که در قیمت‌هایی قرار گرفته‌اند که نوسانات اندک دلار تاثیر زیادی روی آنها ندارد.» این کارشناس بازارهای مالی بیان می‌کند: «فکر می‌کنم کف بازار تقریبا ساخته شده است. به همین علت چشم‌انداز بازار سهام را به طور کلی مثبت می‌بینم. اما بازار طی یکی دو هفته آینده احتمالا در همین محدوده‌ها درجا می‌زند و روز گذشته هم کمی کم رمق بود. اگر چه حمایت‌هایی روی فولاد انجام شد اما به طور کلی انتظار آن را ندارم بازار در حال حاضر در روند مثبت عجیبی قرار گیرد. احتمالا در همین محدوده‌ها باقی می‌ماند و طی دو هفته آتی ممکن است پایین‌تر هم بیاید اما شاخص مینیمم جدیدی نخواهد زد و در همین محدوده بازی خواهد کرد.» او می‌افزاید: «در مجموع اما احتمال یک رشد خوب وجود دارد؛ اگر خبر برجامی خوبی مخابره شود بازار به واسطه بحث‌های سیاسی رشد می‌کند. اگر قرار باشد دلار در همین حدود باقی بماند یا اندکی به سمت بالا بازگردد اما تاثیر زیادی روی بازار ندارد. در اقع اگر دلار نوسان عجیبی نداشته باشد، بازار سهام مطلوب‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. ممکن است شاخص کل تا ۵/۱ میلیون واحد را راحت طی کند و یک حرکت مثبت دو ماهه را پشت سر بگذارد و حتی تا بعد از عید هم طول بکشد اما اینکه چه زمانی مساله برجام حل می‌شود و پیشرفت سیاسی حاصل می‌شود مسائلی است که باید منتظر آن باشیم.» کاهدی تاکید می‌کند: «در حال حاضر هم سهام ریسک بالایی ندارند. البته کل سهام بازار مد نظر ما نیست اما در صنایع مختلف می‌توان شرکت‌های خوب زیادی پیدا کرد که برای خرید مناسب باشند. به هر حال بازار می‌تواند با روند تورم مسیر خوبی را طی کند. اگر بتوانند در این میان راهکارهای عملی خوبی هم برای صنایع ایجاد کنند با وجود افت قیمتی فعلی شاید شرایط بهتری را بتوانند در سال‌های آینده تجربه کنند. فعلا اما در کوتاه‌مدت ریسک زیادی برای بازار نمی‌بینیم.»
اثرپذیری سهم‌های کوچک از برجام
کاهدی در توضیح عملکرد روز گذشته بازار سرمایه عنوان می‌کند: «شاخص هم‌وزن چندان دلاری نیست بلکه شاخص کل که به عنوان مثال صنعت پتروشیمی وزن زیادی در آن دارد،‌ دلاری است. اتفاقا هر چه در رابطه با بحث‌های برجامی گره‌گشایی شود باید شاخص هم وزن اصولا بالاتر رود چون صنایع کوچک در این بخش اثر زیادی دارند. خصوصا خودرویی‌ها که در حال حاضر هم خیلی در بازار پررنگ هستند.» او می‌افزاید: «با این حال اما این گروه روز گذشته در بازار منفی بودند. به نحوی که در ابتدای معاملات اندکی در محدوده مثبت بازی کردند و بعد از آن حتی در روند کاهشی قرار گرفتند. باید تاکید کرد که خبرهای خوب از برجام و کاهش نرخ دلار به نفع صنایعی مانند خودرویی‌هاست. اما با توجه به رشدی که بازار طی هفته اخیر داشته و اینکه پول زیادی نیز همزمان وارد نشده است، این روند طبیعی به نظر می‌رسد.» کاهدی تاکید می‌کند: «میانگین پول در گردش در بازار بالا نیست و از همین رو نمی‌تواند حرکت‌هایی با برد بلند را ایجاد نکند. طبیعی است بعد از چند روز مثبت، سودگیری در بازار زیاد می‌شود زیرا مردم توقع رشد بیشتر را ندارند و پول جدیدی هم به عنوان پشتوانه رشدهایی که رخ داده وارد نمی‌شود. در واقع هنوز حجم پول ورودی به بازار و ارزش معاملات خیلی بالا نیست و در نتیجه توقع رشد پایدار را از بازار نداریم، اما امیدوارم خبر خوبی برسد که بتواند حجم پول ورودی به بازار را افزایش دهد. این خبر می‌تواند برجامی باشد که البته نه می‌توان آن را تایید و نه می‌توان تکذیب کرد و در واقع غیرقابل پیش‌بینی است‌. اما اگر حجم معاملات بتواند بالای چهار هزار میلیارد تومان تثبیت شود می‌شود با خیال راحت امیدوار بود و سناریوی مثبتی که برای شاخص کل تا بعد از عید گفته شد اتفاق بیفتد.» او می‌افزاید: «اما اکنون با این حجم پول برد حرکت‌های بازار کم است. مثلا برای دو روز می‌توان سهمی را مثبت کرد اما پس از آن فروخته می‌شود و معامله‌گران به سمت سهم دیگری می‌روند زیرا پول زیادی در بازار نیست. این مشکلی است که هنوز حل نشده است.» کاهدی تصریح می‌کند: «طی روزهای اخیر میانگین بالای سه هزار میلیارد تومان معامله اندکی خوشایند بود اما هنوز عدد بزرگی نیست. به ویژه با توجه به میانگین ۱۵ و ۱۶ هزار میلیارد تومانی معاملات در سال گذشته. از همین رو باید این مساله اصلاح شود. بازار سهام نیازمند یک خبر نیرومند است تا دوباره پول را جذب کند. پول به راحتی وارد بازار نمی‌شود. کمک‌های بیرونی از سمت دولت یا اقدامات سازمان بورس در نهایت روی چند سهم شاخص‌ساز متمرکز می‌شود که می‌تواند عدد شاخص را مثبت نگاه دارد اما کمکی به بازار نخواهد کرد. باید کمی صبر کرد. خبرهایی که طی این دو هفته مخابره می‌شود بسیار مهم است و در همین حال میزان پولی که باید در بازار جذب شود نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.»