رهایی از مرگ کرونایی

دکتر بهاران فرخنده مهر *

واکسیناسیون، یکی از راه‌های پیشگیری از مرگ ناشی از کرونا و کنترل همه‌گیری این بیماری است. اومیکرون، سویه جدید کرونا، نوعی سرماخوردگی نیست بلکه نوعی بیماری است که افراد واکسینه‌نشده، ناقل اصلی انتقال آن هستند. هر چند درصد مرگ و میر در مبتلایان به واریانت اومیکرون پایین است اما با افزایش تعداد بیماران مبتلا به اومیکرون میزان بستری شدن و مرگ و میر افزایش می‌یابد.
اومیکرون در سه ویژگی خلاصه می‌شود:
1- افزایش سرعت انتقال
2- عفونت‌زایی بیشتر
3- فرار از سیستم ایمنی
هنوز حدود هشت میلیون نفر از هموطنان عزیز، هیچ‌گونه واکسنی را برای ایمن شدن علیه کرونا دریافت نکرده‌اند! و ناقلین اصلی برای انتقال به دیگران هستند.
سرعت انتشار سویه اومیکرون سه برابر نوع دلتا و ریسک عفونت مجدد با آن، پنج برابر دیگر سویه‌هاست. پژوهشگران با افزودن سرم افراد واکسینه‌شده روی محیط‌ کشف سویه اومیکرون، به نتایج اولیه نگران‌کننده‌ای دست یافتند. سرم افرادی که شش ماه از دریافت سومین دوز واکسن آنها گذشته بود، تقریبا هیچ تاثیری بر ممانعت از رشد اومیکرون نداشت. افراد مسن (بالای ۶۰ سال) یا با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشارخون بالا و بیماری‌های خودایمنی و یا تحت درمان برای بیماری‌های خودایمنی و واکسن نزده، همچنان به نوع شدید بیماری و مرگ مبتلا می‌شوند.
افراد جامعه نه‌تنها باید واکسینه شوند تا گردش ویروس در جامعه کاهش یابد و میزان شیوع و عفونت‌زایی آن کم شود، بلکه باید علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی جامعه مانند ماسک زدن صحیح روی دهان و بینی، رعایت فاصله اجتماعی، پرهیز از حضور در مکان‌های پرجمعیت و شست‌وشوی دست‌ها، دوز بوستر واکسن را نیز دریافت کنند.
ما هر روز در مراکز بزرگ بهداشتی و درمانی کشورمان مانند بیمارستان میلاد، شاهد بستری شدن و گاهی از دست دادن مادران باردار و جوانانی هستیم که هنوز هم دوز اول واکسن خود را دریافت نکرده‌اند!
کودکان و مادران باردار که جزو گروه‌های پرخطر از نظر بهداشتی محسوب می‌شوند را دریابیم که واکسینه شوند. واکسیناسیونی که نه‌تنها باعث جهش در ویروس نمی‌شود بلکه بهترین راه برای عدم ظهور گونه‌ها (واریانت‌ها)ی جدید از ویروس است؛ ویروسی که ذاتا در حال جهش است و انتقال از فردی به فرد دیگر، آن را مستعد جهش‌های تازه نیز می‌کند.
چه افرادی نباید واکسن کرونا را دریافت کنند:
* افرادی که مشکوک یا مبتلا به کووید هستند (منع مصرف نسبی)
* افرادی که به اجزاء واکسن، حساسیت بسیار شدید (شوک آنافیلاکتیک) نشان داده‌اند (منع مصرف مطلق)
* افرادی که به علت سرطان هم‌اکنون در حال شیمی‌درمانی هستند (منع مصرف نسبی)
* افرادی که مبتلا به عفونت‌های فعال مانند سِل و… با تشخیص پزشک هستند (منع مصرف نسبی)
در موارد منع مطلق، واکسن تجویز نمی‌شود و در موارد نسبی، با تغییر شرایط و تجویز پزشک، تزریق واکسن ممکن است صورت بگیرد.
مطالعات انجام‌شده در آفریقای‌جنوبی روی سویه‌ اومیکرون، نشان داده است که با وجود تغییرات شدید ویروس کرونا طی جهش‌های متعدد هنوز ایمنی سلولی (ایمنی ایجاد شده ناشی از واکسن و ابتلا) علیه همه سویه‌های ویروس موثر است.
پرفسور آنتونی فائوچی متخصص بیماری‌های عفونی و محقق واکسن معتقد است که با افزایش میزان واکسیناسیون و تزریق دوز بوستر، در سال ۲۰۲۲ همه‌گیری کرونا، به یک بیماری واگیردار منطقه‌ای (اندمیک) تبدیل می‌شود و مانند آنفلوآنزا در میان مردم خواهد ماند.
همان‌طور که بشر با واکسیناسیون، آبله را به مرحله حذف رساند، می‌تواند به کمک واکسیناسیون نیز، کرونا را به ورطه نابودی بکشاند؛ ویروسی که هر روز حرف تازه‌ای برای گفتن دارد و با ناگفته‌هایش، بشر را ناتوان می‌سازد، پس واکسن بزنیم.
* متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری