مینای صُبی هنری منحصر به فرد
به گزارش جهان صنعت نیوز: خالقان مینای صُبی، پیروان یحیی(ع) -تعمیددهنده مسیح- هستند. صابئی‌ها تنها کسانی هسند که میناکاری روی فلز انجام می‌دهند و حاصل کار پرمشقت آنها آنقدر زیبا و جالب توجه است که حتی گردشگران خارجی را نیز جذب کرده است.
قبل از آنکه با ویژگی‌های جالب توجه مینای صبی آشنا شویم، اجازه بدهید کمی بیشتر در خصوص خالقان این هنر یعنی صابئین توضیح دهیم.
* صابئین اهواز مردمی با فرهنگی دیرین
همانطور که اشاره شد صابئین پیروان حضرت یحیی تعمیددهنده مسیح هستند و یکی از اقلیت‌های مذهبی ایران، عراق، کشورهای اروپایی و آمریکا به شمار می‌روند.
آیین‌های آنها در نوع خود جالب توجه است مثلا آنکه غسل تعمید می‌کنند. اصلی‌ترین رکن دینی آنها غسل تعمید در روزهای یکشنبه در آب روان است. آنها به خدا و قیامت اعتقاد دارند و برای خود زبان و خط دارند. نماز می‌خوانند و روزه می‌گیرند. صابئین روزانه پنج بار نماز می‌خوانند و دارای کتاب هستند و در قرآن نیز به اهل کتاب بودن یحیی اشاره شده است.
در دین آنها آب روان و جاری، قداست و پاکی ویژه‌ای دارد و برای بسیاری از فرایض از آب روان استفاده می‌کنند. از این رو غالبا صابئین در کنار رودخانه‌های پرآب زندگی می‌کنند. شغل اصلی آنها زرگری و طلافروشی و نقره‌کاری ست. در زمان ازدواج برای محرم شدن عروس و داماد باید در آب رفته و غسل کنند. غسل سنت پیغمبرشان یحیی است .
گفته می‌شود صابئین در حمایت اردوان اشکانی به خاطر آزار رومیان یا یهودیان از مسکن اولیه‌شان که حدود پالستین (فلسطین امروزی) بوده به مرزهای ایران آورده شدند و برخی در اطراف تیسفون (در عراق کنونی) و برخی در نواحی کرخه و کارون و در شهرهای ایران مسکن داده شدند.
* میناکاری هنر منحصر به فرد صابئین
میناکاری روی فلز و طلا، منحصر به صابئین است و همواره باید هنر میناکاری روی طلا و صابئین را در کنار یکدیگر دید. قدمت هنر میناکاری صابئین با توجه به ظروف بر جای مانده از قرون گذشته دست کم هزار سال تخمین زده می‌شود. میناکاری بر روی فلزات ابتدا بر روی فلزات کم‌ارزش‌تر و البته کاربردی بوده و به مرور و با توجه به پیشرفت صنعتگران این قوم بر نقره و طلا وارد شده است.
نخل و شتر رایج‌ترین تصاویری هستند که صبی‌ها با میناکاری روی طلا می‌نشانند. گوشواره، دستبند، پلاک و النگو در بازار اهواز به نقوش صبی‌ها مزین می‌شود.
در خصوص نمادشناسی تصاویر حک‌شده بر مینای صبی جالب است بدانید که شتر نماد اعتدال و میانه‌روی است. نخل، مادر تمام روییدنی‌ها و نشانه پایداری و استواری در سرزمین خوزستان است، آهوی مینای صبی نیز نشان عارفی است که گرفتار رنج دنیا و مشتاق مطلوب است.
هوشنگ چحیلی، رییس مجمع میناکاران صابئین مندایی درباره این هنر-صنعت می‌گوید: «نمادها و نقش‌هایی که روی طلاهای ۲۲ عیار کار می‌کنیم همگی الهام گرفته از محیط پیرامونی ما بوده از جمله رودخانه کارون، نخل، شتر و پرندگان که سالیان سال است این نقش‌ها همچنان مشتری‌های خود را دارد. هم‌کیشان من در شوش و شوشتر نقش‌هایی از چغازنبیل و حتی طاق کسری را بر روی دست‌سازه‌‌های قدیمی دیده‌‌اند و بنابر سنت گذشته همچنان این نقش‌ها را روی طلا و نقره حک می‌کنند. اما درباره میناکاری خاص منداییان (صابئین) هم باید بگویم جنس این مینا شیشه نیست بلکه فلزی است از ترکیب طلا، نقره، مس و گوگرد و منحصر به منداییان است و در کشورهای دیگر هم شناخته شده است و باید گفت برند صابئین و شهر اهواز است.
به گفته هوشنگ چحیلی میناکاری بر روی طلا گذشته از اینکه در ایران طرفداران زیادی دارد در کشور‌هایی همچون کویت و عراق و استرالیا و به خصوص لهستان مشتری‌های خاص خود را دارد.
جالب آنکه صنعتگران مندایی، میناکاری را روی طلای با عیار۲۲ انجام می‌دهند چراکه طلای با عیار ۱۸ به گفته آنها خشک است و میناکاری روی آن با کیفیت انجام نمی‌شود و از طرفی طلای با عیار ۲۴ هم بسیار نرم است و احتمال ترکیب مینا و طلا وجود دارد بنابراین بهترین عیار برای میناکاری طلای ۲۲ عیار است.
باتوجه به زیبایی خیره‌کننده مینای صبی به شما توصیه می‌کنیم در صورت سفر به اهواز حتی اگر شده یک یادگاری کوچک از صبی‌ها این هنرمندان ساکن جنوب غرب کشورمان بخرید.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهخواندنی
لینک کوتاه :