خروج میلیمتری از حبس دامنه نوسان
به گزارش جهان صنعت نیوز: برخی افزایش یک درصدی دامنه را قطره چکانی توصیف و اثرگذاری آن بر روند بازار را کند می‌دانند و برخی همچنان خواستار حذف کلی محدودیت دامنه نوسان هستند. با این حال اما به نظر می‌رسد برداشتن گام نخست برای افزایش این محدودیت چالش برانگیز، به خودی خود از سوی کارشناسان بازار سرمایه مثبت ارزیابی شده و مورد استقبال قرار گرفته است. حالا اما مشخص نیست واکنش بازار به ایجاد این تغییر چگونه خواهد بود. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با کارشناسان بازار سرمایه به بررسی اثر افزایش یک درصدی دامنه نوسان بر معاملات بازار پرداخته است.
بورس تهران و فرابورس ایران هفته گذشته با انتشار اطلاعیه‌های جداگانه از تغییر دامنه نوسان روزانه قیمت برای تمامی نمادهای معاملاتی حاضر در بازار اول خود خبر دادند. بر این اساس این تغییر از فردا اجرایی خواهد شد. به این ترتیب دامنه نوسان قیمت در بازارهای اول فرابورس و بورس تهران برای تمامی نمادهای معاملاتی، اعم از تابلوی بازار فرعی و اصلی در بالاترین و پایین‌ترین حد به منفی و مثبت ۶ درصد تغییر خواهد کرد. هدف از این تغییر افزایش کارایی و نقدشوندگی در بازار سرمایه عنوان شده است. این خواسته‌ای بود که طی سال‌های اخیر به طور مداوم از سوی اهالی بازار سرمایه مطرح شده بود. در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های بورسی در محدوده مثبت و منفی دو درصد قرار داشت اما در سال ۸۴ این رقم به سه درصد افزایش یافت. طی سال‌های بعد تا پایان دهه ۸۰ نیز دامنه نوسان قیمت سهام به ترتیب به ۵/۳، ۴، ۵/۴ و ۵ درصد افزایش یافت. طی سال‌های اخیر هم این دامنه دستخوش تغییرات مقطعی شده اما مجددا به همان منفی و مثبت پنج درصد بازگشته است. عددی که به گفته اهالی بازار سرمایه با توجه به افزایش تعداد شرکت‌ها، معامله‌گران، رشد تورم و تلاطم نرخ‌های جهانی که اثر قابل ملاحظه‌ای بر شرکت‌های بازار سرمایه ایران دارند، بسیار اندک است. از همین رو بسیاری از اهالی بازار خواستار ایجاد تغییر در راستای افزایش محدودیت دامنه یا حذف آن بودند. طی دو سال گذشته و از زمان فرو ریزش بازار سرمایه نیز گفته می‌شد یکی از دلایل طولانی شدن روند اصلاح بازار و عدم خروج از رکود معاملات، محدودیت بیش از اندازه دامنه نوسان بوده است. حالا اما سازمان بورس تصمیم گرفته است در راستای وضعیت بازار و روند معاملات، تغییراتی ایجاد و به تدریج دامنه نوسان را افزایش دهد.
انعکاس خردجمعی
علیرضا تاجبر کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه محدودیت دامنه نوسان یکی از مواردی است که طی دو دهه اخیر مورد انتقاد فعالان بازار قرار داشته است، به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «این محدودیت همواره طی سال‌های اخیر جاری بوده و می‌توان گفت تصمیم‌گیری درباره ایجاد تغییر در آن تقریبا یکی از سخت‌ترین تصمیمات در بازار سرمایه است.» او می‌افزاید: «مشاهده می‌کنید که تمامی متولیان بورس و سازمان بورس طی دوره‌های اخیر در این مورد با احتیاط کار کرده‌اند.» این کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: «بهترین اقدامی که می‌شد در این مورد انجام داد،گردآوری آرا و نظرات فعالان بازار در این مورد بود؛ زیرا نظرات اختلاف فاحشی با یکدیگر دارند. یک عده اعتقاد دارند از آنجا که مدت زیادی محدودیت دامنه به همین منوال برقرار بوده و فعالان بازار به این روند عادت کرده‌اند، نمی‌توان به یکباره دامنه را حذف کرد. عده‌ای هم معتقدند که اصلا این توجیه وارد نیست و دامنه باید کاملا حذف شود. از همین رو به نظر می‌رسد نمی‌توان تصمیمی گرفت که اجماع تمامی کارشناسان بازار را داشته باشد.» تاجبر می‌افزاید: «بهترین کاری که می‌شد انجام داد همین بود که نظر تمامی فعالان از جمله کانون‌ها و سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری کنند. فکر می‌کنم این نظر گردآوری شده منتج به این شده است که تصمیم بگیرند فعلا دامنه نوسان حذف نشود اما در وضعیت موجود هم باقی نماند؛ بلکه در مقاطع ماهانه یا سالانه آرام آرام به دامنه نوسان افزوده شود تا این دامنه بازتر شود.» این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: «من فکر می‌کنم این تصمیم درستی است. زیرا هنوز بازار و سرمایه‌گذاران به مرحله‌ای نرسیده‌اند که بتوانند با برداشتن دامنه نوسان ارتباط درستی برقرار کنند. در واقع افزایش تدریجی دامنه نوسان روش درستی است.»
گام نخست به سوی حذف دامنه نوسان
حمید میرمعینی دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز در این باره به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «دامنه نوسان به طور کلی نقص بزرگی است که در بازار ما نقش بازی می‌کند و سالیان سال است که گریبان گیر بازار شده است؛ متاسفانه تصمیم جدی و کارشناسی هم در خصوص رفع این نقص گرفته نمی‌شود.» او می‌افزاید: « با این حال هر عمل و روشی که بتواند این نقص را به مرور زمان کاهش دهد و برطرف کند تا به سمتی پیش برویم که دامنه نوسان و حجم مبنا حذف شود بسیار خوب است.» این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «همین اقدام شاید گامی موثر در جهت تشویق مسوولان تصمیم‌گیر شرکت‌های بورس و فرابورس باشد تا بتوانند با جسارت بیشتری در جهت رفع کامل و برداشتن دامنه نوسان گام بردارند.»
اثر اندک در معاملات بازار
میرمعینی تصریح می‌کند: «با این حال اما به نظر نمی‌رسد یک درصد گفته شده بتواند تفاوت مشهود و معناداری در اصل قضیه ایجاد کند. در واقع نمی‌تواند ایراد اساسی که همیشه حاکم بر ریزساختار بوده را رفع کند. وی عنوان می‌کند: «واقعیتی که باید به آن توجه داشت این است که با این یک درصد مذکور تغییرات محسوسی در تغییر عمق بازار، افزایش گردش معاملات، افزایش عمق تحلیل بازار و کاهش جریان صف‌نشینی نخواهیم داشت.» میرمعینی تاکید می‌کند: « با یک درصد کم و زیاد کردن خیلی اتفاق محسوس و مشهودی نخواهیم داشت و فقط در جهت آمادگی بیشتر بازار و فعالان بازار سرمایه گام برداشته می‌شود؛ چراکه این جریان گامی به سمت رفع کامل این نقص است. در نتیجه می‌توان آن را دستاوردی جزئی و ناچیز دانست.» او تصریح می‌کند: «در مجموع این یک درصد نمی‌تواند نواقص مشهودی که همیشه حاکم بوده از جمله محدودیت در رسیدن به قیمت‌های کارشناسی، اخلال در مکانیسم عرضه و تقاضا، سطح پایین تحلیل، جریان‌های صف‌نشینی و رفتار‌های توده وار را تغییر دهد.»
لینک کوتاه :