مزه دلار ارزان زیر دهان دولتی‌ها و خصولتی‌ها
محمد بهشتی‌وند *
مجلس انقلابی یازدهم پس از دو سال و نیز دولت انقلابی سیزدهم پس از یک سال فعالیت و پس از بمباران تبلیغاتی علیه دلار ارزان ۴۲۰۰ تومانی و اینکه این باید از سپهر کسب‌وکار ایرانیان با راهبرد مبارزه با رانت و فساد نابود شود حالا می‌گویند این دلار ارزان را برای جلوگیری از فشار به شهروندان نگه می‌دارند. برخی خبرهای منتشر شده نشان می‌دهد دولت برای واردات نهاده‌های دامی قصد دارد بخش خصوصی را حذف کند یا اینکه از تخصیص دلار ارزان به آنها اجتناب کند.
در صورتی که این اراده در دولت و یا بخشی از دولت واقعا وجود داشته باشد باید تاکید کرد این تصمیم روزنه‌های تازه‌ای از احتمال فساد دولتی را باز می‌کند که پیامدهای آن سخت و خطرناک است. با توجه به کارنامه و سابقه دولت و بخش خصوصی در تامین نهاده‌های دامی می‌توان با جرات گفت بخش خصوصی چابک‌تر و کارآمدتر از بخش دولتی است. از سوی دیگر برخی آمارها نشان می‌دهد ارزش واردات چند قلم کالای اساسی برای واردات با این ارز به رقم ۲۶ میلیارد دلار خواهد رسید. در چنین وضعیتی است که مدیران انقلابی مجلس و دولت به این فکر افتاده‌اند که چرا باید این دلار ارزان را به واردکنندگان بخش خصوصی که نهاده‌های دامی وارد می‌کرده‌اند اختصاص داد و بعد دنبال این بود که متخلفان را شناسایی کرد. این البته استدلالی است که بر زبان نیامده و دقت در عمق مساله نشان می‌دهد که همه ماجرا این نیست. به نظر می‌رسد مدیران دولتی مزه دلار ۴۲۰۰ تومانی زیر زبانشان مزه کرده و می‌خواهند همه واردات نهاده‌های دامی با دلار ارزان را با اهرم شرکت‌های دولتی انجام دهند. اما می‌توان احساس کرد پس از مدتی دولت بگوید لجستیک لازم برای واردات این همه نهاده دامی را ندارد و بخواهد برای خود مباشر یا شریک واردات بگیرد. این اتفاق یک بار در بهار ۱۳۹۲ برای واردات شکر اتفاق افتاد و ۲۵۰ میلیون دلار ۱۲۲۶ تومانی در مدت چند روز به مباشران خودی دولت قبلی داده شد. حالا نیز مباشران واردات نهاده‌های دامی می‌توانند شرکت‌های معتمد خصوصی یا کارتل‌های شبه‌دولتی مشهور به خصولتی‌ها باشند. فساد بزرگ این است که دلار ارزان بدون اینکه رقابتی در کار باشد به دست چند شرکت انحصاری می‌افتد و شرایط رانت‌خواری بزرگ و بدون دردسر فراهم می‌شود. از سوی دیگر آیا دولت می‌خواهد بخش خصوصی را از واردات به طور کلی منع کند؟ در صورتی که بخش خصوصی بخواهد با دلار آزاد نهاده دامی وارد کند چه کسی خواهد فهمید که نهاده دامی موجود در بازار با کدام ارز وارد شده است. سرانجام اینکه رانت بزرگ‌تر توزیع ناکارآمد این نهاده‌های ارزان از سوی بخش دولتی میان مصرف‌کنندگان است که باید مراقب آن بود.
لینک کوتاه :