مرکز آمار تحولات قیمتی کالاهای مصرفی خانوار در ماه دوم سال را اعلام کرد/ تب تورم خوراکی‌ها در اردیبهشت
به گزارش جهان صنعت نیوز: براساس گزارشی که مرکز آمار منتشر کرده، تورم نقطه‌ای ماه قبل با رشد ۷/۳ درصدی نسبت به فروردین به ۳/۳۹ درصد رسیده، حال آنکه تب تورم نقطه‌ای کالاهای خوراکی در اردیبهشت ۶/۴۹ درصد بوده است. بررسی‌های این مرکز از وضعیت تورمی ۵۳ کالای خوراکی اما نشان می‌دهد که تعداد ۳۰ کالا افزایش قیمتی بالاتر از تورم نقطه به نقطه اعلامی را به ثبت رسانده‌اند. ماکارونی جزو کالاهایی است که تورم نقطه‌ای بالایی را در ماه اخیر داشته است. اما بررسی ماهانه تورم خوراکی‌ها دلالت بر تزریق گرانی‌های جدید به بازار کالاهای مصرفی دارد. در حالی که تورم ماه اردیبهشت ۵/۳ درصد اعلام شده اما این نرخ برای اصلی‌ترین کالاهای سبد مصرفی خانوار، یعنی ماکارونی ۴۹ درصد، روغن مایع ۳/۲۲ درصد، شکر ۳/۱۰ درصد و مرغ ماشینی ۴/۷ درصد بوده است. نکته قابل توجه آنکه کالاهای یاد شده جزو اقلامی هستند که زودتر از سایر خوراکی‌ها در معرض سیاست حذف دلار ترجیحی قرار گرفته‌اند. پیش‌بینی می‌شود با پدیدار شدن آثار تورمی سیاست اخیر دولت در خرداد، خوراکی‌ها جایگاه فعلی خود را به عنوان پرتورم‌ترین کالاهای مصرفی خانوار حفظ کنند.
مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی وضعیت تورم کالاهای خوراکی در اردیبهشت پرداخته است. این گزارش نشان از تب تورمی کالاهای خوراکی در ماه گذشته دارد، به ویژه آنکه در ۱۰ روز باقی مانده از اردیبهشت‌ماه و با دستور دولت، قیمت چهار قلم کالای اساسی رسما افزایش یافت. بنابراین می‌توان گفت که اثرات حذف دلار ترجیحی و پالس دولت به گرانی کالاها اندکی در تورم کالاهای خوراکی اثرگذار بوده است. بررسی جزئیات آمارهای ارائه شده حاکی از آن است که از ۵۳ کالای خوراکی مورد بررسی، ۴۵ قلم با رشد قیمتی مواجه شده‌اند. در عین حال ۱۷ کالا تورمی بالاتر از تورم ماهانه و ۳۰ کالا نیز افزایش قیمتی بیشتر از تورم نقطه‌به‌نقطه داشته‌اند. نکته مهم و اساسی اما این است که کالاهای اساسی و پرمصرف خانوار در صدر پرتورم‌ترین کالاهای اردیبهشت قرار داشته‌اند.
رشد قیمتی ۳۰ کالا بالاتر از تورم نقطه‌ای
آنطور که جداول آماری ارائه‌شده نشان می‌دهد، در اردیبهشت‌ماه تورم نقطه به نقطه با رشد قابل توجه ۷/۳ درصدی نسبت به فروردین، به ۳/۳۹ درصد رسیده است. از بین ۱۲ گروه اصلی کالاها، سه گروه هتل و رستوران، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و همچنین پوشاک و کفش به ترتیب با ثبت نرخ تورم‌های نقطه‌ای ۵۷، ۲/۴۸ و ۸/۴۷ درصدی در صدر قرار گرفته‌اند. اما در میان کالاهای خوراکی، بررسی‌ها حاکی از تورم نقطه‌ای قابل توجه بخش زیادی از این اقلام است، به طوری که از ۵۳ کالایی که مرکز آمار بررسی کرده ۳۰ قلم افزایش قیمت بالاتر از تورم نقطه‌ای که ۳/۳۹ درصد بوده، را به ثبت رسانده‌اند. دسته‌بندی انجام شده از سوی مرکز آمار نشان می‌دهد که سیب‌زمینی، برنج ایرانی درجه یک و رب‌گوجه‌فرنگی سه کالایی هستند که بیشترین تورم نقطه‌ای را در اردیبهشت‌ماه داشته‌اند. تورم هریک از این سه کالا نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱/۱۷۵، ۸/۱۲۶ و ۸/۱۰۸ درصد بوده است. اما از آنجا که دولت در اواخر ماه قبل سیاست حذف دلار ترجیحی را به مرحله اجرا رساند و دستور افزایش قیمت چهار قلم کالای اساسی یعنی مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات و روغن را به طور رسمی صادر کرد، بررسی وضعیت تورمی این کالاها جالب توجه است.
بر همین اساس و با توجه به جداول آماری منتشرشده، مشخص می‌شود که ماکارونی، تخم‌مرغ، ماست و پنیر با درصد رشد ۶/۷۴، ۸/۶۱، ۹/۵۰ و ۷/۴۵ درصد افزایش قیمتی بالاتر از تورم نقطه‌ای اردیبهشت داشته‌اند. در عین حال مرغ ماشینی، روغن مایع و شیرپاستوریزه نیز تورم نقطه‌ای ۲/۳۳، ۳۲ و ۷/۳۰ درصدی داشته‌اند. شیرینی خشک نیز به دلیل تبعات افزایش قیمت شکر تورم نقطه‌ای قابل توجه ۸/۵۶ درصدی داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پیش از اعلام رسمی دولت، ماکارونی به استقبال افزایش قیمت‌ها رفت و آماده عرضه با نرخ جدید شد. بر همین اساس نیز توزیع این کالای مصرفی برای مدتی در فروشگاه‌ها محدود شد تا با نرخ‌های جدیدی روانه بازار شود. دلیل افزایش قیمت این کالا نیز افزایش بیش از چهار برابری قیمت آرد صنف و صنعت بوده که دستور افزایش قیمت آن از سوی دولت صادر شده است. تخم‌مرغ، مرغ، لبنیات و روغن اما جزو کالاهایی هستند که با دستور مستقیم دولت با افزایش قیمت همراه شدند. بررسی وضعیت این کالاها از نظر قیمتی نیز حاکی از آن است که هر بسته ماکارونی ۵۰۰ گرمی از قیمت حدودی ۶۴۰۰ تومان در اردیبهشت سال قبل به بسته‌ای ۱۱ هزار تومان در اردیبهشت امسال رسیده است. قیمت یک کیلو تخم‌مرغ نیز در این بازه زمانی از ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان به حدود ۳۰ هزار تومان رسیده است.
پیشتازی تورم ماهانه ۱۷ کالا
بررسی تورم ماهانه کالاهای خوراکی اطلاعات جالبی در خصوص میزان رشد قیمتی آنها به دست می‌دهد. طبق اعلام مرکز آمار، نرخ تورم ماهانه اردیبهشت‌ماه ۵/۳ درصد بوده که بالاترین میزان در هفت ماه قبل از آن است. بر اساس بررسی‌ها، از بین ۵۳ قلم کالا، ۴۵ کالا در ماه قبل با افزایش قیمت مواجه شده‌اند و رشد قیمتی ۱۷ کالا نیز بالاتر از تورم ماهانه بوده است. نکته مهم آنکه سه کالای ماکارونی، روغن مایع و روغن نباتی جامد که رشد قیمتی آنها در روزهای اخیر بسیار خبرساز شده، پرتورم‌ترین کالاهای مصرفی ماه گذشته بوده‌اند. بر این اساس کالای ماکارونی (بسته ۵۰۰ گرمی) تورم ماهانه ۴۹ درصدی و روغن مایع (۹۰۰ گرمی) و روغن نباتی جامد (۱۰۰۰ گرمی)، تورم ماهانه ۳/۲۲ و ۱۹ درصدی داشته‌اند. در عین حال دو کالای شکر و مرغ ماشینی نیز تورم ماهانه ۳/۱۰ و ۴/۷ درصدی داشته‌اند. همان‌طور که مشخص است تورم اردیبهشت این کالاها بالاتر از تورم ماهانه ۵/۳ درصدی بوده است. اما شیر پاستوریزه، ماست (هرکدام به میزان ۱۰۰۰ گرم) و پنیر (بسته ۵۰۰ گرمی) به ترتیب تورم ماهانه ۱/۳، ۵/۲ و ۹/۲ درصدی و پایین‌تر از تورم ماهانه داشته‌اند. اما بررسی تورم سایر اقلام مصرفی نشان می‌دهد که رشته آش تورم ماهانه ۸/۱۵ درصدی در اردیبهشت داشته و دومین کالای پرتورم بوده است. در گروه میوه و خشکبار و طبق اعلام مرکز آمار، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه فروردین مربوط به انار با ۹/۶۲ درصد و لیموترش با ۱/۱۱ درصد بوده است. همچنین در این گروه بیشترین کاهش قیمت نسبت به ماه فروردین مربوط به هندوانه با ۸/۱۲- درصد بوده است. در گروه سبزیجات و حبوبات نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه فروردین مربوط به عدس و نخود با ۴/۵ درصد، کدو سبز با ۶/۴ درصد و لوبیا قرمز با ۵/۳ درصد بوده است. همچنین در این گروه گوجه‌فرنگی با ۶/۱۶- درصد و خیار با ۲/۹-درصد و هویج فرنگی با ۶/۲- درصد بیشترین کاهش قیمت را نسبت به ماه فروردین داشته‌اند. قند نیز در این میان تورم ۴/۹ درصدی داشته است.
اما بررسی ضریب اهمیت هر یک از کالاهای یاد شده در سبد معیشتی دهک‌های مختلف درآمدی می‌تواند گویای این حقیقت باشد که کم‌برخوردارها فشار تورمی بالاتری را نسبت به سایر گروه‌ها تحمل می‌کنند. بررسی مرکز آمار از وضعیت تورمی دهک‌های درآمدی نشان می‌دهد که ضریب اهمیت کالاهای خوراکی برای دهک اول تا سوم بین ۳۴/۴۲ تا ۱۸/۳۷ است، حال آنکه این مهم برای دو دهک نهم و دهم درآمدی ۹۴/۲۳ و ۰۱/۱۷ است. این مساله نشان می‌دهد که گروه‌های کم‌درآمد بخش بیشتری از درآمد ماهانه خود را صرف خرید کالاهای خوراکی می‌کنند. به این ترتیب گرانی کالاهای خوراکی می‌تواند منجر به حذف این اقلام از سبد مصرفی کم‌درآمدها شود. نگاهی به تورم ماهانه دهک‌های درآمدی نیز نشان می‌دهد که دهک‌های پایینی افزایش قیمت بیشتری را تجربه کرده‌اند چه آنکه تورم اردیبهشت برای دهک اول تا سوم به ترتیب ۷/۳، ۸/۳ و ۷/۳ درصد بوده حال آنکه این نرخ برای دو دهک نهم و دهم ۳/۳ و ۳ درصد بوده است. به این ترتیب نقطه اصابت تورم خوراکی‌ها در ماه قبل دهک‌های پایین درآمدی بوده است. با این حال این مساله در خصوص کالاهای غیرخوراکی برعکس است به‌طوری که تورم ماهانه این اقلام برای دهک دهم برابر با ۳/۴ درصد و برای دهک اول و دوم ۳ و ۲/۳ درصد است.
سهم دهک‌های درآمدی از تورم اردیبهشت
اما کم‌درآمدها در تورم سالانه نیز صدرنشین بوده‌اند به طوری که متوسط نرخ تورم برای دهک اول در ماه قبل ۲/۴۱ و برای دهک دهم ۹/۳۷ درصد بوده است. طبق اعلام مرکز آمار، نرخ تورم کل کشور در اردیبهشت برابر با ۷/۳۸ درصد بوده که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۷/۳۷ درصد برای دهک نهم تا ۲/۴۰ درصد برای دهک اول نوسان دارد. محدوده تغییرات تورم دوازده ماهه در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بین ۶/۴۸ درصد برای دهک سوم تا ۵۰ درصد برای دهک دهم است. همچنین این مهم در مورد گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» بین ۷/۳۰ درصد برای دهک ششم تا ۳۵ درصد برای دهک دهم است. بر اساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌ای، فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۴/۳ واحد درصد رسید که نسبت به ماه فروردین یعنی ۶/۳ درصد، با کاهش ۲/۰ واحد درصدی همراه بوده است. فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به فروردین ۵/۰ درصد افزایش داشته و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه فروردین ۲/۰ واحد درصد بیشتر شده است. با توجه به تحولات قیمتی در اردیبهشت‌ماه می‌توان استدلال کرد که انتظارات تورمی مانع از عقبگرد شاخص قیمت مصرف‌کننده شده است؛ انتظاراتی که برخاسته از سیاست‌های اخیر دولت در زمینه حذف ارز ترجیحی و صدور سیگنال گرانی به بازار کالاهای مصرفی بوده است. هرچند به نظر نمی‌رسد همه اثرات این سیاست در شاخص تورمی اردیبهشت منعکس شده باشد، اما به نظر می‌رسد در گزارش تورمی خردادماه باید منتظر ارائه آمارهای نگران‌کننده‌ای از میزان افزایش قیمت کالاها به ویژه کالاهای اساسی و پرمصرف خانوارها باشیم. هرچند سیاستگذار با اعطای یارانه نقدی و کالابرگ اعلام کرده که جلوی تبعات تورمی این سیاست را می‌گیرد اما به نظر می‌رسد که میزان افزایش قیمت‌ها بسیار بیشتر از رقم‌های اعطایی به خانوارها در قالب یارانه نقدی و کالابرگ است. از همین‌رو است که کارشناسان از سقوط بیشتر افت رفاهی خانوارها به ویژه قشر ضعیف جامعه خبر می‌دهند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :