عصر جدید تسلیحات هسته‌ای
به گزارش جهان صنعت نیوز: براساس تازه‌ترین گزارش سیپری، ۹ کشور مجهز به سلاح هسته‌ای، از جمله آمریکا و روسیه، احتمالا با تقویت زرادخانه کلاهک‌های اتمی خود، به مدرن‌سازی آن می‌پردازند. «سیپری» در جدیدترین گزارش سالانه خود تاکید کرده است که با وجود کاهش ناچیز تعداد کلاهک‌های هسته‌ای در سال گذشته میلادی، انتظار می‌رود زرادخانه‌های هسته‌ای در ۱۰ سال آینده در روندی نگران‌کننده رشد کنند. ۹ کشور مجهز به سلاح هسته‌ای که سیپری اقدامات آنها در مدرن‌سازی زرادخانه اتمی‌شان را نگران‌کننده خوانده، شامل ایالات‌متحده، روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین، هند، پاکستان، رژیم صهیونیستی و کره‌شمالی می‌شوند.
بر اساس برآورد سیپری، کشورهای هسته‌ای در ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی در مجموع دارای ۱۲ هزار و ۷۰۵ کلاهک اتمی بودند که از این تعداد حدود ۹ هزار و ۴۴۰ کلاهک، برای استفاده بالقوه در انبارهای نظامی نگهداری می‌شوند. همچنین از حدود سه هزار و ۷۳۲ کلاهکی که روی موشک‌ها و هواپیماها مستقر شده، حدود دو هزار کلاهک در حالت «آماده‌باش عملیاتی بالا» نگه داشته شده که تقریبا همه این تعداد متعلق به روسیه یا ایالات‌متحده است.
مجموع موجودی کلاهک‌های ایالات‌متحده و روسیه در سال ۲۰۲۱ کاهش یافت، اما سیپری می‌گوید که این امر عمدتا به دلیل از بین بردن کلاهک‌هایی است که در سال‌های گذشته بازنشسته شده بودند. تعداد کلاهک‌های موجود در انبارهای نظامی قابل استفاده دو کشور در سال ۲۰۲۱ نسبتا ثابت باقی ماند. نیروهای هسته‌ای راهبردی مستقرشده هر دو کشور در محدوده تعیین‌شده توسط یک معاهده کاهش تسلیحات هسته‌ای دوجانبه بودند. (۲۰۱۰ معاهده اقداماتی برای کاهش و محدودیت بیشتر تسلیحات تهاجمی استراتژیک، استارت جدید).
هانس کریستنسن، همکار ارشد برنامه تسلیحات کشتارجمعی «سیپری» و مدیر پروژه اطلاعات هسته‌ای در این سازمان گفت: «نشانه‌های واضحی وجود دارد که نشان می‌دهد کاهش‌هایی که از زمان پایان جنگ سرد مشخصه زرادخانه‌های هسته‌ای جهانی بوده است، پایان یافته است.»
بر اساس برآورد سیپری، این دو قدرت هسته‌ای در مجموع ۹۰ درصد از تسلیحات هسته‌ای جهان را در اختیار دارند. این گزارش می‌گوید که تا ژانویه ۲۰۲۲، آمریکا از مجموع پنج هزار و ۴۲۸ کلاهک هسته‌ای خود، یک هزار و ۷۴۴ کلاهک را بر موشک‌ها یا هواپیماهای خود مستقر کرده و روسیه نیز در مجموع پنج هزار و ۹۷۷ کلاهک اتمی‌اش، هزار و ۵۸۸ کلاهک مستقر دارد.
هفت کشور دیگر مجهز به سلاح هسته‌ای هم، یا در حال توسعه و استقرار سیستم‌های تسلیحاتی جدید هستند و یا اعلام کرده‌اند که قصد انجام این کار را دارند، به‌ویژه چین در حال گسترش قابل توجه زرادخانه هسته‌ای خود و با بیش از ۳۰۰ سیلو موشک جدید در میانه توسعه قرار دارد. این گزارش حاکی که دو همسایه رقیب هسته‌ای در منطقه جنوب آسیا، یعنی پاکستان و هند هم زرادخانه‌هایی به نسبت مشابه دارند که به ترتیب ۱۶۵ و ۱۶۰ کلاهک هسته‌ای را شامل می‌شود.
این در حالی است که در سال ۲۰۲۱، بریتانیا اعلام کرد که دیگر تعداد کلاهک‌های عملیاتی موجود، کلاهک‌های مستقر شده یا موشک‌های مستقر را به‌صورت عمومی فاش نخواهد کرد. دولت بریتانیا در سال ۲۰۱۰ اعلام کرد که ذخایر تسلیحات هسته‌ای آن از ۲۲۵ کلاهک تجاوز نخواهد کرد. «سیپری» تخمین می‌زند که کل موجودی در ژانویه ۲۰۲۲ در ۲۲۵ کلاهک باقی مانده است. یک بررسی دولتی که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، سقف ذخیره آتی را از ۲۲۵ به ۲۶۰ افزایش داد. تعداد کلاهک‌های انباشته‌شده که بالقوه برای استفاده در دسترس هستند، تغییر کرده است زیرا پرتابگرهای جدید در طول سال ۲۰۲۱ عملیاتی شدند. امسال تخمین زده می‌شود تعداد کلاهک‌های مونتاژشده واقعی کره‌شمالی در اختیار دارد. گمان می‌رود موجودی مواد شکافت‌پذیر این کشور در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته باشد و شاید برای تولید ۴۵ تا ۵۵ کلاهک کافی باشد. هیچ مدرکی در دسترس عموم وجود ندارد که کره‌شمالی یک کلاهک هسته‌ای عملیاتی برای تحویل توسط یک موشک بالستیک بین قاره‌ای تولید کرده باشد، اما ممکن است تعداد کمی کلاهک برای موشک‌های بالستیک میان‌برد داشته باشد. ارقام کره‌شمالی برای اولین‌بار در مجموع جهانی گنجانده شده است.
ویلفرد وان، یکی از مدیران «سیپری» در تحقیقات ۲۰۲۲ خود گفت: «همه کشورهای مجهز به تسلیحات هسته‌ای در حال افزایش یا ارتقای زرادخانه‌های خود هستند و بیشتر آنها در لفاظی‌ها و استراتژی‌های نظامی خود بحث هسته‌ای را برجسته می‌کنند.» وی افزود: این آمار بسیار نگران‌کننده است.
استفان لوفون، رییس هیات‌مدیره SIPRI و نخست‌وزیر سابق سوئد، گفت: «بشریت و کره زمین با مجموعه‌ای از چالش‌های عمیق و مشترک روبه‌رو هستند؛ چالش‌هایی که با همکاری‌های بین‌المللی قابل است اما این مشکلات، روابط بین قدرت‌های بزرگ جهان را بدتر کرده است.»
بریتانیا در سال ۲۰۲۱ تصمیم خود را برای افزایش سقف ذخیره کل کلاهک‌های خود، با تغییر دهه‌ها سیاست‌های خلع سلاح تدریجی اعلام کرد. بریتانیا ضمن انتقاد از چین و روسیه به دلیل عدم شفافیت هسته‌ای، اعلام کرد که دیگر ارقام ذخایر تسلیحات هسته‌ای عملیاتی، کلاهک‌های مستقر یا موشک‌های مستقر این کشور را به صورت علنی اعلام نخواهد کرد.
در اوایل سال ۲۰۲۱ فرانسه به طور رسمی برنامه‌ای را برای توسعه نسل سوم زیردریایی موشک بالستیک هسته‌ای (SSBN) راه‌اندازی کرد. به نظر می‌رسد هند و پاکستان در حال گسترش زرادخانه‌های هسته‌ای خود هستند و هر دو کشور انواع جدیدی از سیستم‌های ارسال هسته‌ای را در سال ۲۰۲۱ معرفی کردند و به توسعه آن ادامه دادند. گمان می‌رود که رژیم صهیونیستی -که علنا به داشتن سلاح‌های هسته‌ای اذعان نمی‌کند- در حال مدرن‌سازی زرادخانه هسته‌ای خود است.
کره‌شمالی همچنان به اولویت برنامه هسته‌ای نظامی خود به عنوان عنصر اصلی استراتژی امنیت ملی خود ادامه می‌دهد. در حالی که کره‌شمالی در سال ۲۰۲۱ هیچ انفجار آزمایشی هسته‌ای یا آزمایش موشک بالستیک دوربرد انجام نداد. «سیپری» تخمین می‌زند که این کشور در حال حاضر حداکثر ۲۰ کلاهک جمع‌آوری کرده و دارای مواد شکافت‌پذیر کافی برای مجموع ۴۵ تا ۵۵ کلاهک است.
سیگنال‌های متفاوت از دیپلماسی هسته‌ای
در طول سال گذشته چندین نقطه عطف در دیپلماسی هسته‌ای وجود داشت. این‌ها شامل لازم‌الاجراشدن معاهده منع تسلیحات هسته‌ای (TPNW) در ژانویه ۲۰۲۱، با دریافت ۵۰ تاییدیه مورد نیاز دولت بود؛ تمدید پنج ساله استارت جدید، آخرین توافق دوجانبه باقیمانده کنترل تسلیحات بین دو قدرت هسته‌ای پیشرو جهان و آغاز گفت‌وگوها در مورد پیوستن مجدد ایالات‌متحده و بازگشت ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای ایران، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام).
در طول سال ۲۰۲۱، اعضای دائمی دارای سلاح هسته‌ای (P5) شورای امنیت سازمان ملل متحد (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات‌متحده آمریکا) روی بیانیه مشترکی کار کردند که در ۳ ژانویه ۲۰۲۲ صادر شد و تاکید کردند که جنگ هسته‌ای برنده‌ای ندارد و هرگز نباید جنگید. آنها همچنین تعهد خود را به تبعیت از توافقنامه‌ها و تعهدات عدم اشاعه، خلع سلاح و کنترل تسلیحات و همچنین تعهدات خود تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در سال ۱۹۶۸ و پیگیری هدف جهانی بدون سلاح‌های هسته‌ای مورد تاکید قرار دادند.
با وجود این، همه اعضای P5 به گسترش یا مدرنیزه کردن زرادخانه‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهند و به نظر می‌رسد برجستگی سلاح‌های هسته‌ای را در استراتژی‌های نظامی خود افزایش می‌دهند. روسیه حتی تهدیدهای آشکاری در مورد استفاده احتمالی از سلاح هسته‌ای در چارچوب جنگ در اوکراین کرده است. مذاکرات دوجانبه ثبات راهبردی روسیه و ایالات‌متحده به دلیل جنگ متوقف شده است و هیچ یک از کشورهای دارای سلاح هسته‌ای دیگر مذاکرات کنترل تسلیحات را دنبال نمی‌کنند. علاوه بر این، اعضای P5 مخالفت خود را با معاهده منع تسلیحات هسته‌ایTPNW) ) اعلام کرده‌اند و مذاکرات برجام هنوز به راه حلی نرسیده است.
دان اسمیت، مدیر «سیپری» گفت: «اگرچه در سال گذشته دستاوردهای قابل توجهی هم در کنترل تسلیحات هسته‌ای و هم در خلع سلاح هسته‌ای حاصل شد، خطر استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در حال حاضر بیشتر از هر زمان دیگری از زمان اوج جنگ سرد به نظر می‌رسد.»
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :