برای فولاد جایگزینی نداریم
به گزارش جهان صنعت نیوز: این در حالی است که فولاد ۵ هزار سال سابقه دارد و هنوز جایگزینی برای آن پیدا نشده است. نکته مهمتر اینکه صنعت فولاد یکی از صنایع اشتغالزا معرفی می‌شود، به نحوی که در جهان اشتغال بیش از ۶ میلیون نفر به صورت مستقیم و بیش از ۴۰ میلیون نفر به صورت غیرمستقیم و ۴۹ میلیون نفر در صنایع مصرف‌کننده به این صنعت مربوط است. تا جایی که گفته می‌شود فولاد سبب اشتغال ۹۶ میلیون نفر در جهان و تولید حدود ۸/۳ درصد از درآمد جهان شده است. با توجه به این موارد ایران باید سهم خود را در تولید فولادهای پیشرفته با ارزش‌افزوده بالا افزایش دهد و به سمت کیفی‌سازی محصولات فولادی برود. در این بین باید تولید فولاد پیشرفته با ارزش‌افزوده بالاتر را به عنوان یک پارادایم جداگانه در نظر بگیریم.
هر هفته یک نوع فولاد جدید در دنیا ساخته می‌شود
به گفته کارشناسان، برای حرکت به سمت کیفی‌سازی محصولات فولادی نیازمند سیاستگذاری مناسب دولت هستیم. همچنین انتظار می‌رود در حوزه‌های مختلف از جمله اکتشاف، استخراج و تامین مواد اولیه گام‌های اساسی برداشته شود. در این رابطه رییس انجمن مهندسی مواد و متالورژی ایران با بیان اینکه سرانه مصرف فولاد در چین و ژاپن حدود ۵۰۰ کیلوگرم است، گفت: هر هفته یک نوع فولاد جدید در دنیا در حال شکل‌گیری است و پیش‌بینی می‌شود در سال آینده وارد فضای جدیدی شویم که دسترسی به خواص جدید را امکان‌پذیر کند. محمد نیلی اظهار کرد: نسل ما نماد صنعت را وجود فولاد می‌دانست، اما در حال حاضر شاید کسی فولاد را نماد توسعه نداند و نسل جدید بیشتر به سمت حوزه‌هایی نظیر هوش مصنوعی متمایل شده باشند. با این حال باید توجه داشت که همین موارد باز هم به صنعت فولاد برمی‌گردد.
نیلی ادامه داد: می‌توان از نظر اقتصادی، خواص مکانیکی، فیزیکی و خردگی، کاربرد، فرآیند تولید شیمیایی و متالورژی فیزیکی فولادها را بررسی کرد. با اینکه فولاد ۵ هزار سال سابقه دارد اما هنوز جایگزینی برای آن پیدا نشده است. این در حالی است که تیمی که فولاد آلیاژی را تولید می‌کند باید نگاه متفاوتی نسبت به کسی که نوع دیگری از فولاد را تولید می‌کند، داشته باشد.
رییس انجمن مهندسی مواد و متالورژی ایران با اشاره به کاربردهای فولاد در صنایع از جمله خودرو، افزود: فولادهای پیشرفته ویژگی‌های مختلفی مثل وزن کمتر و استحکام بیشتر دارند که باعث می‌شود شکل قطعات ساده‌تر شود. برخی مواقع شکل قطعات برای استحکام به شکل پیچیده طراحی می‌شود، در صورتی که اگر ورق ابتدایی خود از استحکام بیشتری برخوردار باشد دیگر نیازی به این مساله نیست.
وی با انتقاد از فاصله میان دانشگاه و صنایع گفت: مسیر دانشگاه‌ها و صنایع در عرصه فولاد همراستا نیست. این در حالی است که برای توسعه تکنولوژی نیازمند استفاده از دانش فولادهای پیشرفته هستیم. او تاکید کرد: این همراستا نبودن برای صنعت فولاد یک چالش مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد.
نیلی سپس ادامه داد: متاسفانه فعالیت‌های تکنولوژیک و دانش‌بنیان در کشور تقاضا ندارد. در این بین شرط ارتقای تکنولوژی این است که فرآیند فعلی بازار تغییر کند.
تولید ۸/۳ درصد از درآمد جهان توسط فولاد
مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی ایران نیز با بیان اینکه فولادهای آلیاژی دارای ارزش‌افزوده بالاتر، مشتریان بسیاری دارند، اظهار کرد: ارتقای فرهنگ صنعتی از زیرساخت‌های صنعتی الهام می‌گیرد که یکی از مهم‌ترین‌های آن زیرشاخه فولاد آلیاژی است.
علیرضا چایچی ادامه داد: صنعت فولاد در جهان اشتغال بیش از ۶ میلیون نفر به صورت مستقیم و بیش از ۴۰ میلیون نفر به صورت غیرمستقیم و ۴۹ میلیون نفر در صنایع مصرف‌کننده را فراهم کرده است. در این روند شاهد تولید حدود ۵/۰ تریلیون دلار به صورت مستقیم و بیش از ۲/۱ میلیون تریلیون دلار به صورت غیرمستقیم و ۲/۱ میلیون تریلیون دلار در بخش مصرف در صنعت جهان فولاد شاهد بودیم. او تاکید کرد: به طورکلی جریان فولاد سبب اشتغال ۹۶ میلیون نفر در جهان و تولید حدود ۸/۳ درصد از درآمد جهان شده است.
چایچی سرانه مصرف ظاهری فولاد ایران را ۲۱۷ کیلوگرم و میزان مصرف ظاهری فولاد ایران را ۲/۱۸ میلیون تن اعلام کرد و گفت: سرانه مصرف ظاهری فولاد جهان ۲۳۲ کیلوگرم است. تولید فولاد آلیاژی جهان در ۲۰۲۱، ۲۳۴ میلیون تن و سرانه تولید ۳۰ کیلوگرم بوده است. این در حالی است که تولید فولاد آلیاژی ایران در ۲۰۲۱ به یک میلیون تن و سرانه تولید ۱۲ کیلوگرم است.
دغدغه تامین مواد اولیه سنگ‌آهن و آهن اسفنجی
در حالی کارشناسان، فولاد را نماد توسعه و صنعت می‌دانند و بر تمرکز هرچه بیشتر دولتمردان بر این بخش تاکید می‌کنند که در حال حاضر نگرانی‌های بسیاری در رابطه با کمبود مواد اولیه تولید فولاد یعنی سنگ‌آهن وجود دارد، به طوری که گفته می‌شود شاید هدفگذاری برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ نیز به دلیل عدم توجه به حوزه اکتشاف و معادن هماتیتی به کندی محقق شود. در این رابطه کیوان جعفری‌طهرانی کارشناس بازارهای بین‌المللی فولاد اظهار کرد: دغدغه اصلی در چرخه زنجیره فولاد تامین مواد اولیه سنگ‌آهن و آهن اسفنجی است.
وی با اشاره به برنامه‌های اکتشافی در کشور ادامه داد: در مکران و ستاره سیمین هرمز برنامه‌هایی برای اکتشاف وجود دارد، ضمن اینکه درباره واردات سنگ‌آهن از کشور افغانستان نیز چندین سال است که صحبت می‌شود و البته هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
او ادامه داد: به دلیل تحریم‌ها ایران راهی برای واردات دریایی سنگ‌آهن ندارد و بنادر کشور هم برای این نیاز جوابگو نیستند. جعفری‌طهرانی با بیان اینکه هم‌اکنون معادن هماتیتی در کشور مغفول مانده‌اند، تاکید کرد: در ایران ۵۰ میلیارد تن ذخایر تیتانیوم مگنتیت وجود دارد که به آن توجهی نشده است.
در ادامه این کارشناس با اشاره به وضعیت معادن تیتانیوم در کشورهای دیگر افزود: عربستان از سال ۲۰۰۶ بزرگ‌ترین تولیدکننده تیتانیوم دنیا است و توانسته جایگاه خوبی را به دست آورد.
وی گفت: عیار معادن تیتانیوم مگنتیت ایران ۸/۱۱ درصد است که می‌توانیم از آن کنسانتره با عیار ۳۴ درصد تولید کنیم.
جعفری‌طهرانی خاطرنشان کرد: محصول نهایی تیتانیوم با عیار ۹۹ درصد، حدود ۶۵۰ هزار دلار برای هر تن ارزش دارد که ارزش بالایی است. در روش DRTM می‌توان مستقیما از تیتانیوم مگنتیت به آهن اسفنجی رسید.
اهمیت تولید فولادهای پیشرفته با ارزش‌افزوده بالا
تولید فولادهای پیشرفته با ارزش‌افزوده بالا و حرکت در جهت کیفی‌سازی محصولات فولادی از دیگر مواردی است که از سوی کارشناسان مورد تاکید قرار می‌گیرد. در همین خصوص مدیرعامل شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر اظهار کرد: ۵۵ میلیون تن ظرفیت صنعت فولاد به عنوان گام نخست این صنعت بوده است. در این بین باید تولید فولادهای پیشرفته با ارزش‌افزوده بالا را به عنوان یک پارادایم جداگانه در نظر بگیریم.
ابوتراب فاضل افزود: در زنجیره ارزش فولاد تقریبا از سنگ‌آهن تا تولید ورق را به صورت عمومی در کشور داریم. در این بین بازار فولاد با دلایلی با تولیدکنندگان همراهی کرده است اما اکنون ما با کاهش ترند فولادهای عمومی مواجه هستیم. مدیرعامل شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر تاکید کرد: برای آن‌که بتوانیم جریان بازاریابی و فروش فولاد در کشور را حفظ کنیم باید بتوانیم فولادهای کیفی را تولید کنیم.
فاضل خاطرنشان کرد: فاصله تولید فولادهای باکیفیت ایران و جهان معنادار است. با تولید فولادهای باکیفیت، سود با کیفیت بالا خواهیم داشت که معنای آن پایداری تولید است.
وی ادامه داد: میانگین فروش در فولادهای آلیاژی بین ۲۲ تا ۲۴ هزار تومان است و باید زنجیره ارزش و سود حاصله را باکیفیت کنیم تا پایداری در تولید ایجاد شود. مدیرعامل شرکت توسعه صنایع و معادن غدیر تصریح کرد: متوسط قیمت فروش فولادهای عمومی در ایران حدود ۱۶ هزار تومان بوده است. میانگین کسب سود ما در فولادهای آلیاژی حدود ۲۲ هزار تومان است که نشان از ارزش‌افزوده بالاتر دارد.
فاضل افزود: در تحلیل‌های تجاری صنعت فولاد به این نتیجه رسیدیم که باید سهم خود را در تولید فولادهای پیشرفته با ارزش‌افزوده بالا افزایش دهیم و برای کاهش آسیب‌های تجاری در این مسیر گام برداریم.
تولید با ارزش‌افزوده ۱۲ درصد از فولادهای دنیا
اسدالله فرشاد مدیرعامل شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان نیز گفت: حدود ۱۲ درصد از فولادهای تولیدشده در دنیا فولادهای با ارزش‌افزوده بالا هستند.
مدیرعامل شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان اظهار کرد: فولاد و صنایع معدنی، ایران را از وابستگی به اقتصاد نفتی خارج می‌کند. بیش از ۵۵ سال از قدمت صنعت فولاد ایران می‌گذرد و طی چهار دهه اخیر گام‌های مهمی در توسعه سرمایه‌گذاری حوزه صنعت و معدن برداشته شده است. روزگاری بیش از ۱۹ میلیون تن فولاد وارد ایران می‌شد، اما حالا صادرات فولاد در کشور وجود دارد. البته هنوز راهی که جامعه صنعت و معدن کشور انتظار دارند طی نشده و تا رسیدن به مقصد فاصله زیادی داریم.
وی با بیان اینکه حدود ۱۲ درصد از فولادهای تولید شده در دنیا فولادهای باارزش‌افزوده بالا هستند، تاکید کرد: توسعه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، ایجاد پیش‌نیازهای لازم برای تولید یک نیاز است. بنابراین باید زمینه برای تولید فولادهای با ارزش‌افزوده فراهم شود.
فرشاد خاطرنشان کرد: زمینه برای تولید فولادهای با ارزش‌افزوده بالا شامل سه مرحله کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است. اقدامات اساسی در کوتاه‌مدت شامل آمادگی و تجهیز واحد فروش، مهندسی فروش تکنولوژی تولید، برنامه‌ریزی تولید و لجستیک و اتوماسیون و در میان‌مدت بازاریابی فعال داخلی و بین‌المللی و در بلندمدت تهیه طرح توجیهی فنی- اقتصادی و تامین سرمایه‌گذاری لازم در این زمینه مورد نیاز است.
گفتنی است، اولین کنفرانس تخصصی استیل‌پرایس با محوریت فولادهای پیشرفته با ارزش‌افزوده بالا با حضور نمایندگانی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فولادی و معدنی ایران سه‌شنبه ۲۴ خردادماه به مدت یک روز در هتل المیپک تهران برگزار شد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :