ایران و ونزوئلا کجای بازار نفت قرار دارند؟
به گزارش جهان صنعت نیوز: ایران و ونزوئلا از گذشته به دلیل نزدیکی به روسیه، مشمول تحریم‌های آمریکا بودند. افزایش قیمت نفت در یک‌سال اخیر کار را به جایی رسانده که ایران در برجام به دنبال امتیازگیری از آمریکاست و آمریکا هم بر روی تحریم‌های ونزوئلا چشم‌پوشی می‌کند. این اتفاق‌ها تنها به یک دلیل در حال رخ دادن است؛ حفظ قدرت دموکرات‌ها در آمریکا.
شاید هیچ دوره‌ای مثل دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، بازار نفت از کنترل لابی‌های آمریکا خارج نشده باشد. البته که نباید جنگ روسیه و اوکراین را در این میان نادیده گرفت که سبب شد همه ائتلاف‌های سنتی نفتی از هم بپاشد. با این حال آمریکایی‌ها از شش ماه گذشته، دست از تلاش برای نفوذ در این ائتلاف جدید نفتی -که حالا عربستان که هم‌پیمان آمریکا بوده هم به آن پیوسته است- برنداشته است. از طرح برداشت از ذخایر استراتژیک گرفته تا مذاکرات پشت پرده برای نفوذ در تصمیم‌های اوپک‌پلاس. اما گویا بخت با جو بایدن یار نیست. پیرمرد، حالا باید راه درازی را در هواپیما بنشیند و به عربستان سعودی برود تا شاید بتواند روزنه‌ای برای دولت آمریکا در روابط نفتی روسیه و عربستان پیدا کند.
واقعیت این است که روسیه، ونزوئلا، ایران و عربستان دارندگان بزرگ‌ترین منابع نفت و گاز در دنیا هستند و درافتادن با این گروه برای دولت جو بایدن هزینه‌های سنگینی به بار آورده است. به خصوص آنکه انتخابات کنگره در آمریکا در پیش است و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بالا بودن قیمت نفت، می‌تواند به شکست دموکرات‌ها بینجامد. حتی برخی تحلیلگران بر این باورند که دولت بایدن هم به سرنوشت دولت ترامپ دچار می‌شود و یک دوره‌ای خواهد بود؛ تنها به این دلیل که نفت تبدیل به ابزاری غیرقابل کنترل برای دولتمردان آمریکا شده است.
واقعیت‌های سفر مادورو
هنوز زمان زیادی از موافقت بایدن برای خرید نفت از ونزوئلا و چشم‌پوشی از برخی از تحریم‌های این کشور نگذشته بود که نیکلاس مادورو عزم سفر به ایران را جزم کرد و به تهران آمد تا هم درباره مسائلی از جمله تامین سوخت، صادرات فرآورده‌های نفتی، صادرات محصولات پتروشیمی و صادرات کاتالیست‌های پتروشیمی با ایرانی‌ها بحث و تصمیم‌گیری کند و هم درباره تفاهمنامه همکاری ۲۰ ساله به گفت‌وگو بنشیند.
ایران از زمان دولت محمود احمدی‌نژاد روابط تجاری خود را با ونزوئلا توسعه داد. از صدور خدمات فنی و مهندسی به این کشور گرفته تا صادرات بنزین و حتی خانه‌سازی. حالا هم برنامه این است که بازسازی و نوسازی پالایشگاه‌ها و توسعه میدان‌های نفتی و گازی این کشور با همکاری شرکت‌های ایرانی انجام شود. سفر مادورو در واقع پاسخ به سفر وزیر نفت در اردیبهشت‌ماه بود که او ماموریت یافت تا نامه دعوت رسمی ابراهیم رییسی را به مادورو بدهد. یک ماه بعد نیکلاس مادورو به تهران آمد. سفری که در بحبوحه افزایش قیمت نفت صورت می‌گیرد و اوپک‌پلاسی‌ها هم مواضع خود را برای بازار نفت تبیین کرده‌اند.
هرچند ژست‌های مقامات دو کشور مقابل دوربین‌های خبری نشان می‌دهد که پیوند دو کشور محکم است، اما واقعیت این است که هر دو کشور مشکلات بسیاری در مواجهه با تحریم‌ها در اقتصادهایشان دارند. هر دو دارای تورم‌های افسارگسیخته و کاهش سرمایه‌گذاری در اقتصادهایشان هستند.
هرچقدر که آمریکایی‌ها به دلیل شرایط بحرانی قیمت نفت بخواهند کارت‌های امتیاز بیشتری رو کنند، به نظر می‌رسد هم ایران و هم ونزوئلا مراودات سیاسی خود را با آمریکا در هماهنگی با چین و روسیه جلو خواهند برد.
ارثیه‌های مشترک
اقتصاد ونزوئلا هم مثل ایران متکی به نفت و گاز است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که کل تولید ناخالص داخلی اسمی این کشور در سال ۲۰۲۱ معادل۷۳ میلیارد دلار گزارش شده که نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۲۳ میلیارد دلار افزایش نشان می‌دهد. در سال ۲۰۲۱ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور ۷/۰ درصد گزارش شده، این در حالی است که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور منفی بوده است.
در سال ۲۰۲۰ کل مصرف انرژی اولیه در این کشور ۴۴/۱ اگزاژول (رقم ۱۰ به قوه ۱۸ واحد ژول) بوده است که ۳/۲۶ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است. در چند سال گذشته کل مصرف انرژی اولیه در ونزوئلا روند نزولی داشته و نسبت به سال ۲۰۱۳ کمتر از نصف شده است. نفت و گاز بیشترین سهم را در مصرف انرژی اولیه این کشور دارند. در سال ۲۰۲۰ سهم نفت، گاز و برق-آبی در سبد مصرف انرژی این کشور به ترتیب ۳۴، ۴۷ و ۱۹ درصد بوده است.
بر اساس آخرین برآوردها این کشور دارای ۸/۳۰۳ میلیارد بشکه ذخایر اثبات‌شده نفت است و ۵/۱۷ درصد از کل ذخایر اثبات‌شده نفت جهان را در اختیار دارد. در سال ۲۰۲۰ ذخایر اثبات‌شده گاز طبیعی ونزوئلا ۳/۶ تریلیون مترمکعب بوده که ۳/۳ درصد از کل ذخایر اثبات‌شده گاز جهان بوده است.
در مارس ۲۰۲۱ کل تولید نفت این کشور ۸۰۱ هزار بشکه در روز بوده است که از این مقدار ۷۰۱ هزار بشکه در روز نفت‌خام و ۱۰۰ هزار بشکه در روز مایعات و میعانات گازی بوده است. تولید نفت در ونزوئلا از سال ۱۹۱۷ با ۳۰۰ بشکه در روز آغاز شد و در سال ۱۹۷۰ به ۷/۳ میلیون بشکه در روز رسید که تاکنون این کشور نتوانسته است به این سطح از تولید دست یابد.
از سال ۱۹۷۰ روند کاهشی تولید نفت آغاز شد و در سال ۱۹۸۵ به ۵/۱ میلیون بشکه در روز رسید اما مجددا از سال ۱۹۸۹ تولید افزایش یافت و درسال ۱۹۹۲ به ۳/۲ میلیون بشکه در روز و در سال ۱۹۹۸ به ۱/۳ میلیون بشکه در روز رسید.
با به قدرت رسیدن هوگو چاوز (رییس‌جمهور فقید) و اعلام پایبندی نسبت به تعهدات ونزوئلا در اوپک این کشور سطح تولیدش را کاهش داد و بحران‌های سیاسی زمان چاوز به ویژه بحران سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ بر تولید ونزوئلا تاثیر منفی گذاشت و این کشور نتوانست به سطح تولید قبل از ریاست‌جمهوری چاوز دست یابد. علاوه بر این تحریم‌های وضع‌شده توسط آمریکا علیه این کشور، شدیدا سطح تولید این کشور را تحت تاثیر قرار داد.
گزارش‌ها نشان می‌دهد با وجودی که ونزوئلا بیشترین ذخایر اثبات‌شده نفت جهان را در اختیار دارد اما به دلیل عوامل سیاسی، حجم تولید متناسب با حجم ذخایر نیست و پیش‌بینی می‌شود که طی چند سال آینده تولید تغییر زیادی نداشته باشد.
لینک کوتاه :