خبرسازی برای تضعیف صنعت مرغداری
جهانبخش سنجابی‌شیرازی با بیان اینکه انتشار خبر ممنوعیت واردات مرغ و تخم‌مرغ پیرامون یک توصیه‌نامه از سوی اداره دامپزشکی در مرز مندلی بوده است، به «جهان‌صنعت» گفت: در واقع به نظر می‌رسد که یک اقدام غیرمستند در لایه‌های میانی سازمان دامپزشکی منجر به انتشار چنین خبری شده است اما بر اساس پیگیری‌های ما از وزارت برنامه‌ریزی و رییس سازمان دامپزشکی عراق، این محدودیت تنها در مرز مندلی- سومار به صورت مقطعی ایجاد شده و سپس برداشته شده است.
دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق بیان کرد: در واقع چندی قبل دامپزشکی مرز مندلی عراق در توصیه شفاهی به مدیر آن گذرگاه مرزی جلوگیری از واردات مرغ و تخم‌مرغ از کشورمان را مطرح می‌کند. اما با توجه به اینکه این توصیه منبع رسمی نداشته است با پیگیری رایزن بازرگانی کشورمان در عراق مشکل برطرف شده و صادرات کامیون‌های حامل مرغ و تخم‌مرغ ایرانی به عراق که دارای مجوز بودند صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ممنوعیتی در حوزه صادرات این محصولات به عراق وجود ندارد، افزود: تردد محموله‌های مرغ و تخم‌مرغ به کشور عراق وجود دارد و گمانه‌زنی‌هایی هم که انجام شده، مبتنی بر واقعیت‌های ملموس میدانی نیست و بیشتر در جهت لطمه زدن به این صنعت است.
شکاف قیمتی وحشتناک در بازار
سنجابی‌شیرازی افزود: به طور کلی عراق هم مثل کشورهای دیگر با برنامه‌ریزی‌های حمایتی درصدد تامین مایحتاج خود از تولیدات داخلی است اما در حال حاضر تولید داخلی این اقلام در عراق نمی‌تواند نیاز مصرفی آن کشور را پوشش دهد بنابراین حتی اگر ممنوعیتی اعلام کنند در کوتاه‌مدت خواهد بود و ناگزیر به اقدام اصلاحی خواهند شد.
وی همچنین در واکنش به اینکه گفته می‌شود عراق در حوزه صنعت مرغداری در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری زیادی انجام داده است و حالا تولیدکنندگان ایرانی را جذب کرده است، گفت: بعید نیست که چنین اتفاقی افتاده باشد و این موضوع بهتر از ورشکست شدن تولیدکنندگان است. در واقع اگر کوچی هم اتفاق بیفتد، الزاما اتفاق بدی نیست چرا که صاحبان کار و سرمایه ایرانی به این صورت راهکاری برای حفظ کار و سرمایه خودشان پیدا می‌کنند.
سنجابی‌شیرازی اظهار کرد: اما به عقیده بنده، بخشی از این خبرسازی‌ها در کنار کاهش مصرف مرغ و تخم‌مرغ دو هدف را دنبال می‌کند. نخست آنکه جوجه‌ریزی و تولید این محصولات در کشور کاهش پیدا کند و از این طریق موجبات ورشکستگی تعدادی از SMEهای این حوزه فراهم شود و در میان‌مدت عملا وقتی که جوجه‌ریزی کاهش پیدا می‌کند، در یک بازه ۳ تا ۶ ماهه با یک شکاف قیمتی وحشتناک در این ناحیه مواجه شویم.
دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق افزود: بنابراین به نظر می‌رسد بخش زیادی از این خبرسازی‌ها کار سرویس‌های امنیتی بیگانه است که متاسفانه برخی دوستان با دانش کم به این اخبار دامن می‌زنند. اما واقعیت این است که باید افرادی که چنین صحبت‌هایی را مطرح می‌کنند، بدون تحقیق پیرامون هر موضوعی اظهارنظر نکنند.
وی همچنین اعلام کرد: تاکنون به صورت رسمی نامه‌ای از وزارت کشاورزی عراق مبنی بر ممانعت از واردات مرغ و تخم‌مرغ ایران صادر نشده و ممانعتی هم به عمل نیامده است، چنانچه این موضوع از منابع موثق و رسمی عراقی اعلام شود مسلما مراجع ذیربط کشورمان آن را اطلاع‌رسانی خواهند کرد.
عراق به مرغ و تخم‌مرغ ایران نیاز ندارد!
طی هفته گذشته روزنامه شرق در گزارشی اعلام کرد که عراق واردات مرغ و تخم‌مرغ از ایران را ممنوع کرد؛ اما این ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود و فعالان تجاری ایران در عراق می‌گویند که ایران به زودی بازار محصولات کشاورزی عراق را از دست خواهد داد و چه بسا واردکننده مرغ و گوشت از عراق شود. همچنین بسیاری از دامداران، مرغداران و پرورش‌دهندگان ماهی ایران سرمایه خود را برداشته و به عراق مهاجرت کرده‌اند.
مهدی کرمی‌پورمقدم، دبیرکل سابق اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در این خصوص گفته بود که عراق تقریبا دیگر به مرغ و تخم‌مرغ ایران نیاز ندارد و گاهی به صورت مقطعی و کوتاه‌مدت مجوز واردات از ایران را صادر می‌کند.
او گفته است که دولت عراق مانند بسیاری از کشورها برای تنظیم بازار خود گاهی مجوز واردات محدود مرغ و تخم‌مرغ را می‌دهد و اخیرا با توجه به جنگ اوکراین و روسیه، دولت عراق نگران بروز کمبود مواد غذایی در بازار کشور خود شد و در نتیجه اجازه داد واردات مرغ و تخم‌مرغ آزاد شود اما حالا دوباره این مجوز را لغو کرده است.
دبیر کل سابق اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق همچنین اعلام کرده پیش از این نگرانی آن بود که ترکیه بازار عراق را از دست ایران بگیرد اما حالا عراقی‌ها برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای برای اقتصاد خود انجام داده‌اند و ایران از این پس باید عراق را به عنوان یک رقیب بزرگ خود در صادرات تصور کند.
تولیدکنندگان ایرانی راهی عراق شدند
کرمی‌پورمقدم همچنین بیان کرده است که در حال حاضر هفت هزار مرغداری در عراق تاسیس شده است که بزرگ‌ترین مرغداری‌های آن در دیوانیه عراق است و حدود سه تا چهار هزار هکتار وسعت دارند. او اعلام کرده است که در سال ۲۰۱۹ عراق ۵/۱ میلیارد عدد تخم‌مرغ تولید می‌کرد و در سال ۲۰۲۱ یعنی فقط ظرف دو سال تولید تخم‌مرغ عراق حدود ۵/۴ تا پنج برابر شده است و در حال حاضر این کشور حدود هفت میلیارد عدد تخم‌مرغ در سال تولید می‌کند.
دبیر کل سابق اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق توضیح داده که عراقی‌ها صادرات مرغ و تخم‌مرغ را هم کلید زده‌اند و بازار هدف آنها فعلا کشورهای عربی است.
در واقع گفته می‌شود که تولید پرچالش و گرفتاری‌های متعدد تولیدکنندگان کشاورزی ایران حالا سبب شده است که شمار زیادی از تولیدکنندگان ایرانی راهی عراق شوند. دبیر کل سابق اتاق بازرگانی ایران و عراق در این باره گفته است که بخش زیادی از تولیدکنندگان فرآورده‌های پروتئینی ایران سرمایه‌های خود را به عراق برده‌اند و به‌ویژه در بخش استخرهای پرورش ماهی این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
نقش ترکیه در ممنوعیت واردات محصولات ایران
در این میان همچنین رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران در گفت‌وگویی با تجارت‌نیوز اعلام کرده است که ترکیه همه روز‌های سال می‌تواند نیاز عراق را تامین کند. این در حالی است که ما می‌توانیم بخشی از نیاز آنها را در ۳ ماه تابستان تهیه و تامین کنیم. از این‌رو عراقی‌ها با فشار ترک‌ها واردات تخم‌مرغ از ایران را ممنوع کردند.
ناصر نبی‌پور در پاسخ به این پرسش که به چه علت محموله تخم‌مرغ صادرشده از ایران به عراق مرجوع شد؟ گفت: عراق به مرغ و تخم‌مرغ ایران نیاز دائمی ندارد چراکه از ترکیه تامین می‌شود و از ایران به‌صورت مقطعی و کوتاه‌مدت تخم‌مرغ وارد می‌کند.
وی ادامه داد: ترکیه همه روز‌های سال می‌تواند نیاز عراق را تامین کند این در حالی است که ما می‌توانیم بخشی از نیاز آنها را در ۳ ماه تابستان تهیه و تامین کنیم. از این‌رو عراقی‌ها با فشار ترک‌ها واردات تخم‌مرغ از ایران را ممنوع کردند.
نبی‌پور با بیان اینکه سلامت محموله تخم‌مرغ به عراق تایید شده است، افزود: این محموله یک تریلی در حدود ۲۷ تن بوده است.
رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران گفت: افغانستان در حال حاضر روند صادرات تخم‌مرغ از ایران را متوقف نکرده است و تولیدکنندگان می‌توانند اقدام به صادر تخم‌مرغ به این کشور کنند. این فعال اقتصادی با بیان اینکه روند تولید تخم‌مرغ مساعد است، گفت: تولیدکنندگان حال خوبی ندارند چراکه قیمت تخم‌مرغ موجود در بازار ۲۰ تا ۲۱ هزار تومان زیر نرخ تمام شده عرضه می‌شود.
به گفته وی؛ تولید یک کیلو تخم‌مرغ برای تولیدکنندگان ۴۸ هزار تومان تمام می‌شود این در حالی است سازمان پشتیبانی امور دام کیلویی ۳۱ هزار تومان خریداری می‌کند.
تلاش برای حفظ بازار عراق
همچنین در این رابطه حمید کاشانی رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران میهن با بیان اینکه حذف عوارض گمرکی صادرات تخم‌مرغ به گمرکات اعلام شده است، افزود: ترکیه واردات تخم‌مرغ از ایران به عراق را ممنوع کرده است و از این به بعد بستگی به عملکرد رایزن‌های اقتصادی ما دارد که بتوانند مسیر حفظ و یا بازار را به ترکیه بدهند.
به گفته کاشانی مدیر کل دفتر توسعه صادرات وزارت کشاورزی این موضوع را تکذیب کرده است و تلاش دارد که این بازار برای ایران حفظ شود.
وی با بیان اینکه در فصل تابستان چاره‌ای جزو صادرات تخم‌مرغ نداریم، تصریح کرد: دولت باید تخم‌مرغ مازاد را خریداری و آن را ذخیره‌سازی کند. کاشانی با اشاره به لزوم افزایش نرخ تخم‌مرغ، افزود: اگر نرخ تخم‌مرغ افزایشی نشود در نیمه دوم سال با چالش‌های جدی مواجه خواهیم شد چراکه اگر تولید صرفه اقتصادی نداشته باشد تولیدکنندگان مرغ‌های تخم‌گذار را از روند تولید خارج می‌کنند. بنا به اظهارات رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران میهن؛ حدود ۱۲۰۰ تن تخم‌مرغ از مرز‌های ایران خارج شده است.
دامداران راننده اسنپ شده‌اند
هرچند بخشی از خبرسازی‌ها در حوزه‌های مختلف در راستای سودجویی عده‌ای انجام می‌شود اما نباید این موضوع را هم نادیده گرفت که وضعیت صنایع مرغداری و دامداری در کشور اصلا مناسب نیست و وعده‌های وزارت کشاورزی برای ارائه تسهیلات به این بخش‌ها هیچ دردی را دوا نکرده است. نکته قابل تامل‌تر اینکه گفته می‌شود موج ورشکستگی دامداران به راه افتاده و حالا صف دام مقابل کشتارگاه‌های ایران شکل گرفته است.
دولت یک‌شبه قیمت خوراک دام را شش برابر کرده است و دامداران می‌گویند اگر تا دیروز دامداری دو میلیارد تومان نقدینگی نیاز داشت تا خوراک مورد نیاز دام خود را بخرد حالا یک‌باره به ۱۲ میلیارد تومان نقدینگی نیاز پیدا کرده و تامین این مبلغ هنگفت آن هم ظرف مدت کوتاه برای دامداران غیرممکن است. نتیجه اینکه گاوهای دامداری‌های ایران گرسنه مانده‌اند و بنا به گفته منصور پوریان، رییس شورای تامین‌کنندگان دام کشور، بسیاری از دام‌های دامداری‌ها ضعیف و نیمه‌جان شده‌اند و وزن زیادی از دست داده‌اند. این مساله همچنین موجب شده بسیاری از دامداران خرد و کوچک از چرخه تولید خارج شوند و بنا به گفته ناصر استاد احمدی، مدیرعامل تعاونی دامداران مهاد، دامداران ورشکسته راننده اسنپ و تپسی شوند!
لینک کوتاه :