منافع دونرخی شدن بلیت هواپیما
به گزارش جهان صنعت نیوز: به دنبال اعلام این خبر معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری از مخالفت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با دریافت نرخ دلاری بلیت هواپیما از مسافران خارجی و پیگیری جدی این موضوع خبر داد.
این مقام مسوول معتقد است بر اساس مقررات، دریافت وجوه از گردشگران داخلی و خارجی باید بر مبنای واحد پول ملی (ریال) باشد و دریافت دلار از گردشگران، نه تنها مبنای حقوقی نداشته، بلکه با اصول حقوق گردشگر و کد جهانی اخلاق همچون «عدم تبعیض» در تعارض است.
برای بررسی بیشتر موضوع گفت‌و‌گویی را با دکتر اسرافیل شفیعزاده، فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد گردشگری و عضو موسس انجمن علمی گردشگری ایران ترتیب دادیم. وی که از اعضای اتاق بازرگانی ایران است شناخت کاملی از اقتصاد گردشگری کشور و سازوکارهای آن دارد. شفیعزاده همچنین به سبب عضویت در انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و نیز عضویت در جامعه تورگردانان ایران، از نزدیک با مسائل و دغدغه‌های فعالان صنعت گردشگری کشور آشنا است.
دکتر شفیعزاده در این گفت‌وگو دریافت هزینه دلاری از اتباع غیر‌ایرانی را صحیح دانسته و معتقد است که ایراداتی که از سوی وزارت گردشگری به این موضوع مطرح شده به هیچ وجه وارد نیست.
مشروح مصاحبه «جهان‌صنعت» با دکتر اسرافیل شفیعزاده، فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد گردشگری در پی می‌آید.
– به عنوان کسی که از فعالان باسابقه حوزه گردشگری است و از نزدیک با مشکلات و چالش‌های گردشگری داخلی و بین‌المللی آشنا است، نرخ‌گذاری ارزی بلیت هواپیما برای اتباع خارجی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هر نوع سیاستگذاری در رابطه با نرخ بلیت هواپیما قاعدتا روی بخش گردشگری اثر می‌گذارد. در مفهوم کلی اگر دولت‌ها در قیمت‌گذاری بلیت‌های پرواز مداخله کنند این امر بخش گردشگری را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. همانگونه که مستحضر هستید سیاست‌های قیمت‌گذاری در اقتصادهای آزاد وجود ندارد و دولت‌هایی مثل فرانسه، اسپانیا و بریتانیا مداخله‌ای در بحث قیمت‌گذاری بلیت خطوط هوایی ندارند و خطوط هوایی بر اساس عرضه و تقاضا قیمت‌هایشان تنظیم می‌شود.
یعنی ممکن است پروازی در داخل اروپا در مقطعی با کمترین میزان ممکن قیمت‌گذاری شود و بتوانید یک پرواز داخل اروپا را با ایزی‌جت با ۳۰یورو انجام دهید اما در زمانی نزدیک به روز پرواز همین بلیت تا ۴۰۰ یورو قیمت‌گذاری شود.
اقدامات مداخله‌جویانه در اقتصاد اساسا کار دولت‌های مداخله‌گر است؛ دخالت در مسائل عرضه و تقاضا گاهی عدم تعادل‌هایی در حوزه‌ای که در آن دخالت شده به وجود می‌آورد. دولت ما نیز یک دولت مداخله‌گر است و گاهی دخالت آن نیز نتیجه مورد انتظار را ایجاد نمی‌کند.
در خصوص دلاری و یا ارزی حساب کردن قیمت پروازهای داخلی برای اتباع خارجی به عنوان کسی که نظاره‌گر تحولات در بازار گردشگری جهان است و به مسائل درون کشور نیز نیم‌نگاهی دارم احساس می‌کنم که این یک مقداری اجحاف به خطوط هوایی است. نباید توقع داشته باشیم سرکوب قیمتی در مورد خطوط هوایی صورت بگیرد و خطوط هوایی کشور نتوانند در خصوص مبادرت به بهبود خدمات پروازی کاری صورت دهند و یا هواپیماهای نوتر و جدیدتری را وارد کنند و فرسودگی صنعت هواپیمایی کشور جای خود را به شرایط قابل قبول‌تر بدهد.
باید فرصت داده شود تا در شرایط اقتصاد رقابتی شرکت‌های هواپیمایی امکان رشد و بالندگی پیدا کنند. اینکه دولت دائم دنبال این باشد که مداخله کند و اجازه ندهد که قیمت‌ها به عدد واقعی که فرآیندی از هزینه و فایده است برسند، طبیعتا این شرایط غیررقابتی وضعیت دشواری را پدید می‌آورد و صنعت هوانوردی ایران رشد لازم را نمی‌کند.
– به هر روی حساسیت‌های قیمتی در کشور برای کمک به تامین هزینه توسط هموطنانمان وجود دارد، در چنین شرایطی اگر اتباع کشورهای دیگر مبلغ بیشتری را بپردازند این موضوع و نابرابری قیمت‌ها برای غیرایرانی‌ها حساسیت ایجاد نمی‌کند؟
به نظرم پرداخت مبلغ بیشتر توسط اتباع خارجی هیچ اشکالی ایجاد نمی‌کند، این یک سیاست دوگانه‌ای می‌شود که در آن برای اتباع بیگانه نرخ بالاتر و برای اتباع ایرانی نرخ پایین‌تری ارائه می‌دهید.
من فکر می‌کنم در خصوص هتل‌ها نیز می‌بایست این موضوع مورد توجه قرار گیرد. درست است که من شخصا یک تور‌اپراتور هستم و این موضوع قاعدتا به ضرر شخص من و یا شرکتم است اما واقعا منصفانه نیست که یک تبعه خارجی به ایران آمده و در بهترین هتل پنج ستاره ایران اقامت کند و با توجه به تخفیفی که آژانس‌های مسافرتی در اختیارش می‌گذارند ۳۵ تا ۴۰ دلار پرداخت کند.
درواقع من احساس می‌کنم که صدای جامعه هتلداران ایران نیز به جایی نرسیده و این باعث شده که هتل‌های ایران هم به اتباع بیگانه ارزان ارائه شود.
به نظرم منطقی نیست اقامت در هتلی در تهران که مشابه آن در کشورهای دیگر ۱۵۰ تا ۲۰۰دلار هزینه دارد در ایران بابتش مبلغ ناچیز ۳۰ دلاری (از اتباع بیگانه) دریافت شود.
– وزارت گردشگری معتقد است که دو نرخی شدن قیمت پروازهای داخلی با اصول حقوق گردشگری و کد جهانی اخلاق در زمینه «عدم تبعیض» در تعارض است، آیا شما این نقد را وارد می‌دانید؟
سازمان جهانی گردشگری، کد جهانی اخلاق را مطرح کرده اما مسائل آن در ارتباط با رعایت هنجارها و ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی مقاصدی است که افراد به آنها سفر می‌کنند و موکدا از بازدید‌کنندگان خواسته می‌شود در تعارض با فرهنگ جامعه رفتار نکنند.
همچنین پروتکل‌هایی را تنظیم کردند که مشخص می‌کند وقتی طبیعت‌گردان وارد مناطق شکننده زیست محیطی می‌شوند می‌بایست چارچوب‌هایی را رعایت کنند تا به مناطق آسیب نزنند اما این موضوع ارتباطی با مساله قیمت و قیمت‌گذاری (خطوط هوایی) ندارد.
توجه داشته باشید که اقتصاد ایران در یک وضعیت انفجاری است، در چنین وضعیتی می‌بایست شرایطی را پدید آورید که فضای رقابتی موجود امکان رشد و بالندگی را به صنایع هواپیمایی و هتلداری ایران بدهد. هتل‌های کشور بعد از کرونا عموما در حال ویرانی هستند و علت نیز آن است که نمی‌توانند خود را بازسازی کنند. چه معنی دارد که یک گردشگر خارجی تاجر را به کشور بیاورید و به جای دریافت هزینه ۱۵۰ دلاری هزینه ۳۰تا۴۰دلاری برای هتل پنج ستاره از او دریافت کنید.
این (دونرخی شدن خدمات برای خارجی‌ها) نه تنها با کدهای جهانی اخلاق ارتباطی ندارد بلکه این کار اقدام درستی است. در خصوص بلیت‌های پرواز نیز همین گونه است و نباید برای پرواز یک ساعت تا یک ساعت و نیمه از تهران تا مشهد یا بندرعباس مبلغ ناچیزی از تبعه خارجی دریافت کنید.
به نظرم این هزینه را می‌بایست از تبعه خارجی گرفت و به ایرلاین (ایرانی) داد و ایرلاین مربوطه نیز با استفاده از این پول می‌بایست در زمینه ارتقای کیفیت و خرید قطعات نو و جدید سرمایه‌گذاری کند تا وضعیت ناوگان هوایی بهبود یابد.
نمی‌دانم چه دلیلی دارد دولت ایران و سازمان‌های مسوول در جایی که باید به آزادسازی اقتصادی کمک کنند مانع ایجاد می‌کنند. شخصا معتقدم دلاری شدن نرخ خطوط هوایی داخلی برای اتباع بیگانه حداقل در این مقطع که ما در بحران اقتصادی هستیم نگاه تبعیض‌آمیزی ایجاد نمی‌کند.
– به نظرتان در اقتصاد پر از چالش و مشکل ایران سیاست آزادسازی اقتصادی صحیح است؟ نظرتان در خصوص سیاست اعطای سوبسید چیست؟
یک جاهایی آزادسازی اقتصادی صحیح بوده و در یک جاهایی این کار صحیح نیست. در جاهایی که به مردم فشار وارد می‌شود سیاست اعطای سوبسید صحیح است. در بحث مربوط به سیاست اعطای سوبسید به چهار کالای اصلی که بر دوهزار کالای دیگر اثر دارد، سوبسید می‌بایست اعطا می‌شد و دولت می‌بایست (به خاطر حمایت از اقشار کم‌درآمد) این سیاست اعطای سوبسید را ادامه می‌داد که انجام نشد.
در زمینه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و ارزی کردن آن برای تبعه خارجی از آنجایی که می‌تواند منافعی برای صنعت هوانوردی کشور ایجاد کند چه دلیلی دارد وزارت گردشگری ایران عنوان کند که این تبعیض است و در تعارض با کد جهانی اخلاق است؟ این نقد وارد نیست و یا حداقل این استدلال ناصحیح است.
توجه داشته باشید که ما ناگزیریم که از منابع ارزی خارجی استفاده کنیم تا شرایط بهتری هم برای صنعت هوانوردی و هم صنعت هتلداری ایران ایجاد کنیم حتی اگر این موضوع باعث شود هزینه سفر به ایران یک مقدار گران‌تر از گذشته شود.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :