مسیر بدون بازگشت نئوبانک‌ها
به گزارش جهان صنعت نیوز: «بانک مرکزی برنامه‌ای برای صدور مجوز مستقل به نئوبانک‌ها ندارد». «یک نئوبانک حامی کنسرت همایون شجریان شد». «مسوولیت کلیه امور نئوبانک‌ها بر عهده بانک مادر است». «این فین‌تک در صنعت بانکداری به رسمیت شناخته نمی‌شود». «احراز هویت غیرحضوری، با فعالیت نئو و نیوبانک‌ها مغایریت دارد.»
این اخبار، تنها گوشه‌ای از دستاوردها و موانع نئوبانک‌ها در ایران است که به دلیل نزدیک بودن با خدمات دیجیتالی بانک‌ها، این نظام قدرتمند سنتی را از جهت اصطکاک و هدررفت منابع به چالش کشیده و باعث شده تا علاوه بر استقبال عموم مردم، با لبه دیگر بام یعنی غضب صنعت بانکداری ایران روبه‌رو شود.
البته این نگاه دوسویه به نئوبانک‌ها تنها مختص به ایران نبوده و برخورد موشکافانه و گاهی کارشکنانه بخش قدرتمند سنتی را در سطح بین‌الملل به خود جذب کرده است. این رخداد که توسط نوآوران در یک نظام اقتصادی از بخش پایین‌دستی متولد شده اکنون نظام قدرتمند سنتی را به چالش کشیده و از سمت دیگر استقبال مردم را به همراه دارد.
یک تفکیک، یک خط‌کشی
با تولد اولین نئوبانک ایرانی از دل بخش خصوصی این نگاه در قالب موانع متعدد از سمت فعالان سنتی حوزه پولی و مالی کشورمان نیز جاری و ساری شد تا این به اصطلاح اجتماع نوآوران ساختارشکن را به عقب کشاند اما در همین زمان بانک مرکزی در اقدامی، خط‌کشی‌هایی برای فعالیت این دو بخش ایجاد کرد و بحث فعالیت نئوبانک‌ها را از نیوبانک‌ها جدا ساخته و نئوها را به سمت رگولاتوری هدایت کرد.
بر این اساس مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی از نبود برنامه در این نهاد نظارتی به منظور صدور مجوز برای فعالیت نئوبانک خبر داد و گفت: اگر صدور مجوز جدیدی برای بانک‌ها در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد، در قالب نئوبانک خواهد بود و مجوزی به بانک سنتی داده نمی‌شود.
البته این مقام مسوول فعالیت نئوبانک‌ها در سطح بین‌الملل را تحت نظارت بانک مادر دانست و افزود: در شرایطی که بحث ارائه مجوز جدیدی به بانک مطرح نیست، اما تلاش می‌شود تا مانند مدل سایر نئوبانک‌های سطح بین‌الملل دنیا، بانک مادر شرایط نظارتی و هدایتی خود را ادامه دهد.
وی به تفاوت نگرش فعالان این بازار اشاره کرد و افزود: بعضی از نئو و نیوبانک‌ها تلاش کرده‌اند تا با ایجاد تغییراتی از روش‌های سنتی فاصله گیرند و استقلال ظاهری و ساختار تازه‌ای از خود را نشان دهند. این بخش خواهان بوده تا موجودیت تقریبا مستقلی ایجاد کرده اما همچنان وابستگی‌شان به بانک همکار زیاد است.
حفظ سهم درآمدی و کارمزدی
هم‌اکنون ۶ هزار نئوبانک با سرمایه‌ای کمتر از یک میلیارد دلار در جهان فعالیت داشته و ۱۴ دسته‌بندی خدمات گردش مالی همچون پرداخت صورتحساب، سپرده موبایل، حواله بیش از اعتبار فوری، پول نقد اورژانسی، پی‌اِف‌اِم، خدمات امنیتی و تعدادی از خدمات بانک‌های سنتی مانند پرداخت‌های شتاب، امتیازدهی اعتبار، صدور کارت‌های هدیه، بیمه‌نامه، پرداخت قبوض و حتی اسکن یکپارچه بارکدهای سیستم خُرد را مشتری‌محور و تسهیل‌سازی کرده تا کارمزدهای قابل توجهی را به سمت خود جذب کنند.
البته در چند سال اخیر، این ابزار قدرتمند در حوزه پولی مالی به جایگاهی رسیده که بانک‌ها در زیرمجموعه‌های خود، فعالیت نئوبانک‌ها را قالب نیوبانک ایجاد کرده تا سهم کارمزدی خود را در این صنعت حفظ کنند.
از سویی دیگر مقررات بانکی نیز به سمتی حرکت دارد تا در عین مرزبندی، نحوه ارائه خدمات را تحت نظارت حاکمیت، ادغام و یا تفکیک کند. از این روست که مدیر نوآوری کاسپین معتقد است: امروزه فناوری نبض مقررات بانکی را در اختیار خود قرار داده و عنان قانونگذاری حوزه پولی و مالی بر محوریت نوآوری و فناوری می‌چرخد. وی یادآور شد: فین‌تک‌ها در ایران با ارائه خدمات بانکی، نقش تسهیل‌گری را ایفا کرده‌اند.
مدیر نوآوری کاسپین به فعالیت ۱۷ نئوبانک و نیوبانک در ایران اشاره کرده و افزود: بنابراین فعالان حوزه پولی مالی اعم از بانک مرکزی، بانک‌ها، مشتریان بانکی و… نمی‌دانند به دنبال برطرف کردن چه مشکلی بوده و مجوز در پی رفع چه نیاز و ارائه چه خدمتی صادر و اخذ شود.
این فعال حوزه پرداخت فناوری‌های نوین مالی نئوبانک‌ها را فین‌تک عنوان کرد و گفت: نئوبانک، ابزاری است که در صنعت بانکداری به آنها استارت‌آپ می‌گویند و مشتریانش آن را اپلیکیشن می‌شناسند. وی یادآور می‌شود: نیوبانک، زیرمجموعه بانک است که به واسطه بانک، خدمات ارائه می‌دهد. از این روست که فعالیت نیوبانک در فضای رگولاتوری سخت و دشوار خواهد بود.
ذائقه لامسه
نئوبانک‌ها در ایران توانسته‌اند فضای رقابتی برای ارائه خدمات متنوع و ساده‌سازی شده در یک زیرساخت غیرفیزیکی ایجاد کنند؛ اما حرکت آنها هرچند فناورانه، بسیارمحتاطانه است؛ چرا که لبه نازک نوآوری و قانون‌مداری تحت‌الشعاع ذائقه مصرف‌کننده قرار دارد، به طوری که فرهنگ فرزان، معاون فروش و امور مشتریان داتین، این موضوع را ناشی از سیاست دولت‌ها و رفتار مردم دانست و تاکید کرد: با نگاهی گذرا به اخبار متوجه خواهید شد که تسهیلات بانکی و کمک هزینه از سوی دولت و مردم موضوع داغ بوده و برای بانک نیز جذب سپرده مردمی همچنان در اولویت سیاست‌های درآمدزایی به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: تا زمانی که اخذ وام، درصد تسهیلات، سود سپرده و… شیرین و شنیدنی باشد؛ احتیاط در ایجاد و نحوه ارائه خدمات برای فعالیت نئوبانک‌ها الزامی است.
فرزان تاکید کرد: صنعت بانکداری ایران همچنان با موضوعاتی همچون کارت اعتباری و اعتبارسنجی چالش داشته و هزینه گردش پول را پرداخت می‌کند. وی با اشاره به ترسیم سیاست بانک‌ها برای ایجاد نئوبانک گفت: در این شرایط که همچنان نگاه، ذائقه، درآمدزایی و خدمات رویکرد سنتی دارد؛ رگولاتوری باید به گونه‌ای تعیین شود تا عواید به سمت بانک‌ها برود تا به عنوان کارمزد ناچیز خدمات نئوبانک‌ها دردسر تازه‌ای، همچون خدمات الکترونیک رخ‌نمایی نکند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :