ارزانی مواد پروتئینی محال است
در واقع گرانی‌های بی‌رویه در حالی اتفاق می‌افتد که تولیدکنندگان نیز شرایط خوبی ندارند و ادامه این وضعیت در صورت سوءمدیریت دولت و بی‌ناکارآمدی سیاست‌های مسوولان مربوطه می‌تواند علاوه بر آغاز موج جدید گرانی در بازار، امنیت غذایی مردم را نیز به شدت تحتتاثیر قرار دهد چرا که نمی توان از تولیدکنندگان توقع داشت در چنین شرایط بحرانی‌ای که مواد اولیه خود را باید با افزایش قیمت‌های ۶۰۰ برابری تهیه کنند، همچنان در این حوزه فعالیت کنند. این در حالی است که حتی اگر تولیدکنندگان بتوانند نقدینگی لازم برای تداوم در بخش تولید را نیز فراهم کنند، در بخش عرضه با کاهش قدرت خرید مردم و انباشت محصولات تولیدی خود در انبارها روبه‌رو خواهند شد. به طور کلی می‌توان گفت که با توجه به نابسامانی چندین ساله بازار نهادههای دامی و عملکرد غیر قابل قبول وزارت کشاورزی در دولت‌های مختلف، ارزانی اغلب کالاهای مصرفی و اقلام غذایی مورد نیاز مردم به ویژه مواد پروتئینی جزو محالات است.
تخم‌مرغ ارزان نمی‌شود
در همین خصوص رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار دلیل افزایش قیمت‌ها در این حوزه را افزایش قیمت نهادههای دامی عنوان کرد و گفت: قیمت یک شانه تخم‌مرغ ۲ کیلویی در مرغداری‌ها ۷۲ هزار تومان است که با در نظرگیری واسطه‌ها و هزینه حمل، تا ۹۰ هزار تومان به دست مردم می‌رسد. ناصر نبی‌پور همچنین ارزان شدن این قلم اصلی در سبد خانوار را جزو محالات دانست.
وی توضیح داد: از زمان آزادسازی، قیمت نهاده‌ها تا ۶۰۰ درصد افزایش یافته است و قیمت تمام‌شده یک کیلو تخم‌مرغ حدود ۴۴ تا ۴۵ هزار تومان است؛ آن هم بدون در نظرگیری سود.
وی با اشاره به شرایط قبل از گرانی‌ها که تولید و عرضه زیاد بود، گفت: مرغداری‌ها [روی هر کیلو تخم‌مرغ] تا ۱۲ هزار تومان از جیب خرج می‌کنند.
نبی‌پور ادامه داد: متولی امر وزارت جهاد کشاورزی است و ما نیز اعلام کردیم اگر مایل هستند تولید ارزان‌تر به دست مردم برسد، بدانند که با افزایش کنونی قیمت نهاده، امکان رسیدن تخم‌مرغ ارزان قیمت به دست مردم، از محالات است. وی افزود: طی جلسه‌ای که با مسوولان امر داشتیم تاکید کردیم اگر توقع تخم‌مرغ ارزان را دارند، ابتدا باید نهاده را ارزان کنند. نبی‌پور بار دیگر لزوم مدیریت شدن قیمت نهاده‌ها را متذکر شد و افزود: با این شرایط، ارزان شدن تخم‌مرغ جزو محالات است.
خرید نهاده از توان تولیدکنندگان خارج می‌شود
در این خصوص همچنین بازرس اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور گفت: بسیاری از واردکنندگان بارها را نگه داشتند تا قیمت‌ها تغییر کند. در حال حاضر قدرت خرید و نقدینگی دامداران و مرغداران کاهش پیدا کرده است و اگر شاهد افزایش مجدد قیمت‌های نهاده‌ها باشیم بدون تردید خرید نهاده از توان تولیدکنندگان خارج می‌شود.
کسری لشگری با اشاره به کمبوده نهادههای دامی در بازار آزاد افزود: خرید نهاده‌ها در بازارگاه سهمیه‌‌بندی شده است و نمی‌توان خرید مدت‌دار کرد. وی با بیان اینکه یکی از اهداف مردمی‌سازی یارانه‌ها عرضه نهاده‌ها با قیمت واحد در بازار آزاد و بازارگاه بود، تاکید کرد: در حال حاضر نیز شاهد فروش نهاده‌ها در بازار آزاد با قیمت بالاتر از بازارگاه هستیم. به گفته این فعال اقتصادی؛ ذرت در بازار آزاد ۱۲ هزار و ۷۰۰ تومان است. این در حالی است که در سامانه بازارگاه نرخ این نهاده ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان است.
لشگری با بیان اینکه واردات نهاده با افزایش قیمت‌های جهانی توجیه اقتصادی ندارد، گفت: بسیاری از واردکنندگان بارها را نگه داشتند تا قیمت‌ها تغییر کند. در حال حاضر قدرت خرید و نقدینگی دامداران و مرغداران کاهش پیدا کرده است و اگر شاهد افزایش مجدد قیمت‌های نهاده‌ها باشیم بدون تردید خرید نهاده از توان تولیدکنندگان خارج می‌شود.
بازرس اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور با اشاره به عدم توانایی تولیدکنندگان در تامین نهادههای دامی، افزود: کمبود نهاده بعد از جنگ روسیه و اوکراین قابل پیش‌بینی بود و دولت برای تهیه نیاز باید با دیگر تامین‌کنندگان قرارداد منعقد می‌کرد اما همچنان اوکراین را طرف تجاری خود قرار داد.
غلات انبارشده در اوکراین راهی ایران می‌شود؟
وی با بیان اینکه نمی‌توان تضمین کرد که غلات انبارشده در اوکراین راهی ایران شود، تصریح کرد: تحریم‌های اعمال‌‌شده علیه روسیه روند مبادلات را دشوار کرده چراکه تبادلات تجاری ۲ کشور تحریم‌‌شده دشوار است.
این فعال اقتصادی با اشاره به آغاز فصل برداشت جو در ایران، گفت: التهاب قیمت نهاده‌ها با آغاز فصل برداشت جو فروکش کرد از این‌رو دولت باید درایت کند و در فصلی که قیمت نهاده‌ها در بازارهای جهانی کاهشی شده است خریدها را انجام دهد.
لشگری با تکذیب خبر افزایش روزانه قیمت نهاده‌ها در بازارهای جهانی تصریح کرد: جنگ روسیه و اوکراین تامین غذا در جهان را با سیاست آمیخته کرد و از آنجایی‌که محصول اوکراین بلوکه شده و عرضه با تقاضا برابری نمی‌کند شاهد افزایش قیمت نهاده‌ها در بازارهای جهانی بودیم. اگر دولتمردان با همان رویه سابق در خرید نهاده‌ها پیش بروند وضعیت تامین نهاده دشوار خواهد شد.
وی با بیان اینکه می‌توان گفت واردات نهاده‌ها دولتی شده است، تصریح کرد: ساختار شرکت‌های دولتی به گونه‌ای است که می‌توانند ذخایر استراتژیک را تهیه و تامین کنند، البته ساختار دولتی کُند و آزمون و خطا در آن زیاد است. بدون تردید نمی‌تواند تمام غلات کشور را تامین کند از این‌رو بهتر است دولت بخش خصوصی را نیز در این میدان وارد کند و خریدها انجام و در انبارهای داخلی دپو شود.
زیان واحدهای لبنی و گاوداری‌ها
کاهش نقدینگی مرغداران و دامداران در حالی است که در سوی دیگر شاهد این هستیم که صنایع لبنی نیز با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه، از قیمتگذاری محصولات تولیدی خود ناراضی هستند. به گفته آنها، وزارت جهاد کشاورزی به صورت جهشی قیمت شیر خام را تحت تاثیر حذف ارز ترجیحی نهادههای دامی هر کیلوگرم ۶۰ هزار ریال افزایش داده و هزینه مالی خرید مواد اولیه شیرخام صنایع لبنی را هر هفته ۰۰۰/۱۰ میلیارد ریال و ماهیانه ۰۰۰/۴۰ میلیارد ریال افزایش داده است.
بر همین اساس انجمن لبنی ایران در نامه‌ای به ۳ مسوول وزارت جهاد، اعلام کرد: قیمتگذاری ۴ قلم فرآورده لبنی مشمول قیمتگذاری تنظیم بازار دچار تناقضات جدی است و در صورتی که رفع نشود منجر به زیان واحدهای لبنی و گاوداری‌ها خواهد شد.
رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی در نامه‌ای به قائم مقام وزیر جهاد و فرمانده قرارگاه امنیت غذایی، معاون توسعه بازرگانی و معاون امور برنامه‌ریزی و اقتصادی اعلام کرد که قیمتگذاری ۴ قلم فرآورده لبنی مشمول قیمتگذاری تنظیم بازار دچار تناقضات جدی است و در صورتی که رفع نشود منجر به زیان واحدهای لبنی و گاوداری‌ها خواهد شد.
در متن این نامه آمده است: احتراما به استحضار می‌رساند در نحوه بررسی و تعیین قیمت چهار قلم فرآورده‌های لبنی، عدم رعایت مفاد دستورالعمل قیمتگذاری کالاهای تولید داخل به شماره ۱/۴۲۳۷۱۱ مورخ ۱۳۸۹/۵/۲۵ که آخرین بخشنامه قانونی ابلاغ شده در نحوه تعیین قیمت کالاهای تولیدی در کشور است، رخ داده و چنانچه تناقضات ایجاد شده در این مصوبه رفع نشود، اجرای طرح را دچار مشکلات جدی خواهد کرد.
چنانچه ملاحظه می‌فرمایید:
اولا: حاشیه سود واحد تولیدی که طبق بخشنامه فوق‌الذکر ۱۴ درصد می‌بایست کلا نادیده گرفته شده است. این امر انگیزه واحدهای صنعتی در تولید این کالا را به حداقل می‌رساند.
ثانیا: سهم توزیع و فروش که می‌بایست ۸/۲۸ درصد باشد کلا رعایت نشده و از ۳/۴ تا ۸/۱۲ درصد نادیده گرفته شده و این امر انگیزه شبکه توزیع و فروش در سفارش کالا به واحدهای تولیدی و عرضه آن به مشتریان را به شدت کاهش داده است.
این نحوه قیمتگذاری در شرایطی اتفاق می‌افتد که وزارت جهاد کشاورزی به صورت جهشی قیمت شیر خام را تحتتاثیر حذف ارز ترجیحی نهادههای دامی هر کیلوگرم ۶۰هزار ریال افزایش داده و هزینه مالی خرید مواد اولیه شیرخام صنایع لبنی را هر هفته ۰۰۰/۱۰ میلیارد ریال و ماهیانه ۰۰۰/۴۰ میلیارد ریال افزایش داده است.
تامین چنین نقدینگی با توجه به قیمتگذاری فوق چگونه باید صورت گیرد؟ آیا سرانجام چنین تصمیمات متناقض به بحران مالی شرکت‌های لبنی و گاوداری‌ها نخواهد انجامید؟ رفتارهای متفاوت با حلقه‌های زنجیره تامین شیر چه عاقبتی در پی خواهد داشت.
لینک کوتاه :