صادرات تورم آمریکا به جهان
هزینههای مصرفکننده
این امر توسط خردهفروشانی تقویت شده که حتی بیشتر از آنچه آمریکاییها میخواستند در انبارهای خود انباشته کردند. و از آنجایی که این کالاها در سطح جهانی معامله میشوند با محدودیت عرضه به دلیل کووید۱۹، تقاضای ایالاتمتحده قیمتها را در سایر کشورها نیز افزایش داد. در واقع، ایالاتمتحده تورم را در طول بازگشت همهگیری صادر کرده است.
این امر نشاندهنده تغییر عمیق در اقتصاد جهانی است. در دنیای پیش از کووید، کالاها فراوان بود و تنها چالش، پیدا کردن خریداران بود. کشورهایی مانند آلمان و چین که دارای مازاد تجاری بزرگی بودند، اغلب به دلیل آزادسازی بر اساس تقاضای تولیدشده در جاهای دیگر سرزنش میشدند و به اندازه کافی تقاضای خود را کاهش ندادند. در مقابل، کسری تجاری آمریکا به عنوان یک موهبت برای سایر اقتصادها تلقی میشد.
در عصر جدید کمبود، انتظارات تغییر کرده یا حتی برعکس شده است. جیسون فورمن، استاد اقتصاد در هاروارد میگوید: «الان همه چیز برعکس است.» قبلا تقاضا خیلی کم بود. اکنون عرضه بسیار کم است و در دنیای عرضه بسیار کم، کشوری که بیشترین تلاش را برای تولید تقاضا میکند، یعنی ایالاتمتحده، مشکل خود را صادر میکند و مشکل این کشور تورم است.
اکنون نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد مصرفکنندگان آمریکایی با افزایش نرخهای بهره فدرالرزرو برای آرام کردن اقتصاد و مبارزه با تورم، تقاضا را کاهش میدهند. برای سایر جهان، این ممکن است دردسر متفاوتی ایجاد کند، زیرا ایالاتمتحده به صادرات تورم از طریق کانال دیگری روی میآورد: دلار فوقالعاده قوی.
با افزایش نرخ بهره در ایالاتمتحده بسیار سریعتر از منطقه یورو و ژاپن، دلار در حال افزایش است. هفته گذشته برای نخستین بار در دو دهه گذشته دلار برابری با یورو را نقض کرد. این مساله باعث میشود کالاهای وارداتی از ایالاتمتحده و همه انواع کالاهایی که معمولا به دلار قیمتگذاری میشوند، به ویژه نفت برای سایر کشورها گرانتر تمام شوند.
فورمن اضافه میکند: «تقاضای ایالاتمتحده کاهش مییابد، اما مکانیسمی که به وسیله آن این اتفاق میافتد نیز مسوول تقویت دلار خواهد بود. بنابراین این لزوما مشکل تورم صادراتی ایالاتمتحده را برای سایر کشورها حل نمیکند.»
مطمئنا تقاضای مصرفکننده تنها یکی از دلایل جهش تورم در سراسر جهان است- احتمالا اصلیترین عامل حتی در ایالاتمتحده نیست، جایی که محرکهای کووید بیشترین میزان را داشت. در اروپا و جاهای دیگر، هزینههای انرژی و غذا باعث افزایش تورم میشود زیرا حمله روسیه به اوکراین باعث تشدید خرابیهای ناشی از بیماری همهگیر در زنجیره تامین میشود.
هولگر اشمیدینگ، اقتصاددان ارشد بانک برنبرگ در لندن میگوید، با این حال، حداقل بخشی از تورم اروپا یک واردات فراآتلانتیک است. او میگوید: «نه مستقیما به این معنا که ما چیزهای گرانقیمتی از ایالاتمتحده خریدیم. اما به این معنا که ایالاتمتحده و تقاضای بزرگ آنها پس از بررسیهای محرک، به تنگناهای عرضه در سراسر جهان و افزایش قیمتها کمک کرد.»
تورم اروپا
از زمانی که تورم همهگیر در سال گذشته آغاز شد، ایالاتمتحده بیشتر از اروپا آن را داشته است. اخیرا این شکاف کاهش یافته است، اما این همه داستان را نشان نمیدهد. این دو اقتصاد ممکن است نرخ تورم مشابهی داشته باشند، اما نوع آن متفاوت است، که پیامدهای عمدهای برای نحوه برخورد بانکهای مرکزی با این مشکل دارد. بیشتر این تمایز به این بستگی دارد که سهم بزرگی از فشار قیمتها در داخل کشور چقدر است.
در ایالاتمتحده، تقاضای فوری خانوارها- عمدتا برای کالاها- نقش بیشتری را ایفا کرده است. آنا لوئیس آندراد از بلومبرگ اکونومیکس میگوید: «این نوعی از تورم است که به خودی خود از بین نمیرود. این مساله یکی از دلایلی است که انتظار میرود فدرالرزرو نرخ بهره را بسیار بیشتر از بانک مرکزی اروپا افزایش دهد.
اما اگر هزینههای مصرفکنندگان آمریکایی باعث تورم ایالاتمتحده میشود، حداقل این چیزی است که فدرالرزرو میتواند آن را برطرف کند. سیاست پولی، ابزاری است که با کاهش تقاضای داخلی، قیمتها را مهار میکند. هنگامی که تورم از خارج میآید، مانند تقریبا همه آن در اروپا، این خطر وجود دارد که نرخهای بالاتر بانک مرکزی اروپا بدون توجه به دلایل قیمتهای بالا، اقتصاد را کند کند.
تغییر در تورم
لوکا فورنارو از دانشکده اقتصاد بارسلونا، یکی از نویسندگان مقاله اخیری که به بررسی پیوندهای گرانی خرید کالاهای کووید، تراز تجاری و تورم جهانی پرداخته است، میگوید: «این کار بانک مرکزی را در اروپا بسیار سختتر میکند.» او میگوید: «بسیار واضح است که فدرالرزرو باید نرخ بهره را افزایش دهد، که منجر به کاهش سرعت فعالیتها میشود، اما از سطوح بالا آغاز میشود، بنابراین نباید آن قدر لطمه بزند.» در منطقه یورو ما بدترین وضعیت را داریم: «تورم به اندازهای بالاست که به نظر میرسد نیاز به انقباض پولی داشته باشد، و اقتصادی که به سختی آنقدر قوی است که نیاز به آرام شدن داشته باشد.» ایزابل اشنابل، عضو هیات اجرایی بانک مرکزی اروپا، استدلال کرده است که مقامات هنوز نمیتوانند واکنشی نشان ندهند، زیرا آنها باید اطمینان حاصل کنند که انتظارات تورمی از کنترل خارج نمیشود.
جنگ ارزی معکوس
همانطور که تقاضای ایالاتمتحده کاهش مییابد، فشار بر زنجیرههای تامین نیز کاهش مییابد و به اروپا کمک میکند. اشمیدینگ برنبرگ میگوید: بیشتر تورم ما ناشی از انرژی، کالاها و مواد غذایی است، اما کمی کمک میکند. ممکن است طی ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده تورم را نیم درصد کاهش دهد.
فشار در جهت دیگر، افزایش شدید دلار است. ارزهایی مانند یورو و ین ژاپن در برابر دلار در پایینترین سطح چند دهه اخیر قرار دارند. این به معنای واردات ارزانتر و در نتیجه تورم پایینتر در ایالاتمتحده و برعکس در جاهای دیگر است.
فورنارو این وضعیت را به «جنگ ارزی معکوس» تشبیه میکند. به جای پیگیری کاهش ارزش برای افزایش صادرات، همانطور که بسیاری پیش از همهگیری انجام دادند، «کاری که هر کشور دوست دارد انجام دهد این است که ارزش پول خود را افزایش دهد و کسری تجاری داشته باشد، که به مهار تورم در داخل کمک میکند.»
ایالاتمتحده به وضوح برنده این مسابقه است. آسیا که مانند اروپا به شدت به انرژی خارجی متکی است (چین بزرگترین خریدار نفت در جهان است)، آسیبپذیر است. لی کچیانگ، نخستوزیر چین هفته گذشته هشدار داد که مقامات چین باید به جلوگیری از تورم وارداتی توجه کنند.
بانکهای مرکزی آسیا در افزایش نرخ بهره در مقایسه با فدرالرزرو محدود شدهاند. به گفته راب ساببارامن، رییس تحقیقات بازارهای جهانی، این مساله ممکن است تاثیر تورمی تقویت دلار را تقویت کند. او میگوید خطر این است که افزایش شکاف در نرخها باعث فرار سرمایه و کاهش شدیدتر ارز در برابر دلار آمریکا میشود و فشار تورمی را بیشتر میافزاید.
گاردین : جنگ خودخواهانه ایالاتمتحده علیه تورم
به نوشته گاردین، در اواخر ماه ژوئیه، انتظار میرود که نرخ بهره ایالاتمتحده برای دومین بار در سال جاری افزایش یابد و این احتمال بهبود جهانی را از بین میبرد. فدرالرزرو میتواند نرخ پایه خود را تا یک درصد کامل بالا ببرد و به ۱۵ سال پول بسیار ارزان پایان دهد که هدف آن ارتقای رشد است.
این جهش، به محدوده ۵/۲ تا ۷۵/۲ درصد، هزینه استقراض پول در ایالاتمتحده را به بیش از دو برابر ۲۵/۱ درصد بانک مرکزی انگلیس میرساند. و با این حال، فدرالرزرو فقط میتواند نفس بکشد زیرا به نرخهای بالاتر فکر میکند. ایالاتمتحده نگران تاثیر وحشتناک بیاعتنایی خودخواهانه آمریکا بر بریتانیا و کشورهای سراسر جهان است، زمانی که تصمیم میگیرد با هزینههای استقراض بالاتر با تورم بالا مقابله کند. بریتانیا در حال حاضر تاثیرات تعهد فدرالرزرو برای مقابله با تورم را تا زمانی که «شکست بخورد» احساس میکند. نرخهای بهره بالاتر در ایالاتمتحده، آن را به مکانی جذابتر برای سرمایهگذاران برای ذخیره پول تبدیل میکند. برای استفاده کامل، سرمایهگذاران باید ارز خود را بفروشند و دلار بخرند و قیمت دلار را افزایش دهند.
در ماه ژوئیه ارزش دلار آمریکا در برابر سبدی متشکل از شش ارز اصلی به بالاترین حد در ۲۰ سال گذشته رسید. یورو در چند روز اخیر به زیر برابری دلار سقوط کرده است. پوند که امسال بیش از ۱۰ درصد سقوط کرده و به زیر ۲۰/۱ دلار رسیده است، هر هفته که میگذرد ارزش خود را از دست میدهد. در ژاپن، پس از سقوط ارزش ین در برابر دلار به پایینترین سطح خود از سال ۱۹۹۸، بانک مرکزی تحت فشار زیادی قرار گرفت تا اقدام کند.
برای کسانی که در خارج از ایالاتمتحده زندگی و کار میکنند، دو اثر مهم وجود دارد. نخستین مورد این است که کالاها و مواد اولیه با قیمت دلار بسیار گرانتر هستند و بیشتر کالاها از جمله نفت به دلار قیمتگذاری میشوند. وام به دلار نیز گران میشود. در حالی که دریافت وام از یک بانک آمریکایی فراتر از متوسط خانوار بریتانیایی است، شرکتها همیشه این کار را انجام میدهند، به ویژه آنهایی که در اقتصادهای نوظهور هستند؛ جایی که منابع مالی در حیاط خلوت آنها ممکن است با کمبود مواجه شود.
کاترین مان، تنظیمکننده نرخ بهره بانک انگلستان اخیرا گفت که انگیزه اصلی او برای افزایش قابل توجه نرخهای وام در بریتانیا بیم او از افزایش شکاف با دلار است که قیمت واردات را بالا میبرد و قیمت واردات بالاتر به معنای تورم بالاتر بود.
اگر فقط میتوانست همکارانش در کمیته سیاست پولی بانک را متقاعد کند که کاهش ارزش پوند یک موضوع جدی است، شاید آنها نرخ پایه بانک را مطابق با افزایش نرخ فدرالرزرو بالا میبردند. پس از اینکه فدرالرزرو اقدام خود را در خصوص افزایش نرخ بهره انجام داد، افراد بیشتری ممکن است به او بپیوندند. تا ژانویه امسال، افزایش تورم در بریتانیا کوتاهمدت بود. اکنون به نظر میرسد حمله روسیه به اوکراین و انبوه کمکهای غیرهدفمند توسط دولت بایدن در طول همهگیری، که به افزایش قیمتها در آمریکا کمک کرده است، تورم در بریتانیا را تا سال آینده بالا نگاه خواهد داشت. دولتهایی که به دلار وام گرفتهاند با ضربهای مضاعف روبهرو هستند. آنها نه تنها به افزایش نرخ بهره داخلی برای محدود کردن تاثیر افزایش قیمت واردات نیاز خواهند داشت، بلکه با جهش گسترده در پرداخت بهره برای استقراض دلاری خود نیز مواجه خواهند شد. بازارهای نوظهور و بسیاری از کشورهای در حال توسعه زمانی که این هزینههای اضافی با از دست دادن گردشگری ناشی از همهگیری کووید همراه شود، از بین خواهند رفت. سریلانکا اخیرا ورشکسته شده است و بسیاری دیگر میتوانند به دنبال آن باشند. در سه دهه گذشته، بانکهای غربی وامهای کمهزینه را در سراسر جهان در حال توسعه به عنوان مسیری برای آزادی مالی عرضه کردهاند.
در نهایت باید گفت که هیچ نشانهای مبنی بر تغییر مسیر آمریکا وجود ندارد. جو بایدن در مورد انتخابات میاندورهای که بیم از افزایش تورم میتواند به نفع جمهوریخواهان باشد، در هراس است. این وحشت به فدرالرزرو سرایت کرده است که برای متقاعد کردن مصرفکنندگان و کسبوکارها مبنی بر کاهش نرخهای بالاتر و کاهش هزینههای آنها، از زبان هیستریک استفاده کرده است. فدرالرزرو میداند که تورم مشکلی است که ناشی از عرضه ناکافی است که فقط دولتها میتوانند با آن مقابله کنند، اما به نظر نمیرسد این امر مانع از سوق دادن اقتصاد ایالاتمتحده و سایرین به سمت یک رکود جهانی شود.
لینک کوتاه :