تحریمهای بین‌المللی جایگاه مالیات را در اقتصاد ایران مستحکم کرد
جهان صنعت نیوز| رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس می گوید: درآمد حاصل از نفت بسیار سهل‌الوصول‌تر، شیرین‌تر، راحت‌تر و به مذاق دولتمردان ما خوش‌تر می‌آمده است. آن‌ها حاضر نیستند این نحوه درآمد آسان و شیرین را رها کنند و به سمت درآمدهای با ریسک بالاتر و کاملاً تعریف‌شده در حوزه اقتصاد نظیر مالیات بروند.
مالیات نوعی هزینه اجتماعی است که به‌منظور بهره‌برداری از امکانات و منابع یک کشور توسط مردم پرداخت می‌شود. این پرداخت الزامی است و جایگزین منابع درآمدی نفتی دولت می‌شود. درواقع مالیات انتقال بخشی از درآمدها یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی جامعه به دولت در جهت بالا بردن سطح خدمات عمومی و امنیتی آن کشور است؛ با وجود این به دلیل پیشینه حکومت‌های استبدادی در کشور و بار معنایی منفی این واژه در ذهن مردم، همچنین به دلیل عدم تجهیز به دانش کافی در این حوزه، پرداخت مالیات از جانب شهروندان کشورمان با اما و اگرهای فراوان همراه است. در این خصوص محمدرضا پور ابراهیمی رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس راهکارهای ایجاد اشتیاق در مردم نسبت به پرداخت مالیات را معرفی کرد.
مشروح گفت و گوی با این نماینده مجلس را درادامه می‌خوانید:
در نظر داریم به مردم بگوییم اصولاً چرا مالیات پرداخت می‌کنید و این مالیاتی که توسط دولت از مردم اخذ می‌شود، چه جاهایی هزینه می‌شود؟ از نظر شما فرهنگ پرداخت مالیات را چگونه باید در مردم نهادینه کرد و مردم چگونه باید بدانند مالیاتی که پرداخت می‌کنند، کجا هزینه می‌شود؟
نهادینه‌کردن موضوع پرداخت مالیات در مردم کمی دشوار است و به تلاش مداوم و مستمر و عزمی ملی نیاز دارد. دلیل آن نیز ساختار متفاوت کشور ما با دیگر کشورها به‌خصوص کشورهای توسعه‌یافته است. ایران کشور بی‌نهایت ثروتمندی است؛ اما این منابع در عمل به پاشنه آشیل و نقطه‌ضعف ما بدل شده است. در کنار آن برخی اسراف‌کاری‌ها و سوء مدیریت‌ها را نیز به این مبحث اضافه کنید؛ بنابراین دولتمردان با وجود رهنمودهای بین مقام معظم رهبری از بدو پیروزی انقلاب در خصوص بستن شیرهای نفت و رفتن به سمت اخذ مالیات همچنان راه خود را رفتند و این بحث را جدی نگرفتند.
بدیهی است وقتی بحث از جانب بالادستی‌ها جدی گرفته نشود، مردم نیز اشتیاقی به کسب دانش و آگاهی در این خصوص حس نمی‌کنند و همین کار را برای من و شمایی که در این حوزه احساس مسؤولیت می‌کنیم سخت می‌کند. از طرفی هرچقدر هم که به مردم بگوییم پول پرداختی شما در این حوزه‌ها صرف می‌شود و به خود شما برمی‌گردد، آن‌ها چون این رفاه را در عمل نمی‌بینند در صداقت گفتار شما تردید دارند و بنابراین جز با قوه قهریه حاضر به پرداخت مالیات نیستند. این است که کار و روی روال افتادن بحث اخذ مالیات در کشور کمی زمان می‌برد و به کار و سرمایه‌گذاری مداوم نیاز دارد.
چرا با وجود منویات مقام معظم رهبری در خصوص محور قرار دادن مالیات، دولت‌های ما به سمت نهادینه کردن امر مالیات در کشور حرکت نکردند؟
دلیل آن کاملاً واضح است. درآمد حاصل از نفت بسیار سهل‌الوصول‌تر، شیرین‌تر، راحت‌تر و به مذاق دولتمردان ما خوش‌تر می‌آمده است. آن‌ها معمولاً حاضر نبودند این نحوه درآمد آسان و شیرین را رها کنند و به سمت درآمدهای با ریسک بالاتر و کاملاً تعریف‌شده در حوزه اقتصاد نظیر مالیات بروند.
من مطمئن هستم مردم ما فارغ از شرایط رکودی که بعضاً فشار بیشتری به فعالان و بنگاه‌داران اقتصادی وارد می‌شود بحث پرداخت مالیات را می‌پذیرند
اکنون هم اگر می‌بینیم طی سال‌های اخیر موضوع اخذ مالیات جدی شده است، به دلیل تحریمهای بین‌المللی و افت شدید قیمت نفت بوده است؛ چیزی که در عمل اقتصاد ما را زمین‌گیر کرد. اگر عنایت داشته باشید درمی‌یابید سهم نفت ما قبل از تحریمهای هسته‌ای تقریباً ۲.۷ میلیون بشکه یا ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود. این مقدار در زمان تحریمهای جدید به حدود یک‌سوم شد، این مسأله باعث شد در جایگاه مالیات در اقتصاد ایران مانند بسیاری از کشورهای دیگر بازنگری شود و از این منظر ما بتوانیم یک برنامه جامعی برای مالیات کشور داشته باشیم.
پس ما باید منتظر رویدادهای مثبت در این زمینه باشیم؟
بله؛ هرچند برای گفتن این حرف کمی زود است ولی با یک برنامه‌ریزی اصولی و سپردن کار به کاردان و اعمال قاطعیت بیشتر در حوزه اخذ مالیات از مشمولان واقعی می‌توان شکوفایی یک‌باره اقتصاد ایران را به هم‌وطنان نوید داد.
با توجه به صحبت‌های شما در خصوص عدم اعتماد مردم به جریان اخذ مالیات در کشور میزان پذیرش مردم را در این زمینه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بینید شرایط کنونی و جایگاه حال حاضر مالیات در کشور، جایگاه ویژه‌ای است. اکنون هم مالیات‌هایی که به‌عنوان مالیات ارزش افزوده می‌گیریم و هم مالیات‌های عملکردی که بنگاه‌ها می‌دهند رشد مثبتی داشته است. این یک حرکت خوبی است و نشان می‌دهد مردم علی‌رغم تمام کاستی‌ها و دلخوری‌های احتمالی، باز یکه‌تاز میدان مبارزه با مشکلات اقتصادی هستند.
من مطمئن هستم مردم ما فارغ از شرایط رکودی که بعضاً فشار بیشتری به فعالان و بنگاه‌داران اقتصادی وارد می‌شود بحث پرداخت مالیات را می‌پذیرند؛ گو اینکه شرایط دشوار است و تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم؛ اما مردم ما پذیرفته‌اند که اگر کشور بخواهد خوب اداره شود، به شفافیت در اصل مالیات و توزیع مالیات بر اساس اولویت‌های دولت نیازمند است که قاعدتاً این یک مسأله مهم محسوب می‌شود.
اقتصاد کلانلینک کوتاه :