خطر تکرار سناریوی چرنوبیل

به گزارش جهان صنعت نیوز: آنتونیو گوترش در سفر به شهر اودسا اعلام کرد: اول از همه، اگر آن‌طور که ما پیشنهاد می‌کنیم این تاسیسات غیرنظامی شود، مشکل حل می‌شود. بدیهی است که برق زاپوریژیا برق اوکراین است و به خصوص در فصل زمستان برای مردم اوکراین ضروری است و این اصل باید کاملا رعایت شود.

در همین حال تاسیسات هسته‌ای زاپوریژیا در کنترل ارتش اوکراین است و طی چند روز گذشته مسکو اعلام کرده که کی‌یف بارها این محوطه را با استفاده از پهپاد و توپخانه‌ سنگین و سامانه‌های راکتی هدف حمله قرار داده است. تعدادی از این راکت‌ها به تجهیزات زیرساختی به ویژه سایت نگهداری پسماند هسته‌ای اصابت کرده است. تاسیسات زاپوریژیا جزو بزرگ‌ترین نیروگاه‌های اتمی در اروپاست که شش واحد برق با ظرفیت حدود ۶۰۰۰ مگاوات تشکیل شده است و حدود یک‌چهارم کل برق اوکراین را تامین می‌کند.

گوترش همچنین از کشورهای ثروتمند خواست که کیف پول و قلب خود را برای کسانی که بار عمده بحران جهانی غذایی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین را تحمل می‌کنند، باز کنند. گوترش یک روز پس از دیدار با ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین و رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه در لویو، از شهر بندری اودسا اوکراین بر عملیات نظارت بر جابه‌جایی غلات بازدید کرد. گوترش با همراهی وزیر زیرساخت اوکراین، اولکساندر کوباکوف، بارگیری غلات را به مقصد بازارهای جهانی بازرسی کرد. درگیری نظامی که در اواخر فوریه آغاز شد، صادرات جهانی محصولات کشاورزی از روسیه و اوکراین، دو نیروگاه صادرکننده غلات، را مختل کرد و قیمت‌های بین‌المللی را بالا برد. با این حال، از زمانی که قرارداد صادرات مواد غذایی مهم ماه گذشته با میانجیگری ترکیه و سازمان ملل متحد، سه بندر دریای سیاه اوکراین را باز کرد، حدود ۲۵ کشتی بارگیری شده با هزاران تن محصولات کشاورزی اوکراین را ترک کردند.
دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: «زمان حمایت گسترده و سخاوتمندانه فرا رسیده است تا کشورهای در حال توسعه بتوانند مواد غذایی را از این بنادر و سایر بنادر خریداری کنند – و مردم و کشورهای آسیب‌پذیر بتوانند به آن دسترسی داشته باشند. او این قرارداد صادراتی را بی‌سابقه خواند، اما گفت: هنوز راه درازی در بسیاری از زمینه‌ها وجود دارد.
وی تاکید کرد: اما فراموش نکنیم که آنچه در اینجا در اودسا می‌بینیم، تنها بخش قابل مشاهده‌تر راه‌حل است. بخش دیگری که نیز مهم است، که ما از آن دفاع کرده‌ایم، مربوط به دسترسی بدون مانع به بازارهای جهانی مواد غذایی و کودهای روسیه است که مشمول تحریم نیستند. مهم است که همه و بخش خصوصی برای عرضه آنها به بازار همکاری کنند.
گوترش قرار است روز شنبه از مرکز هماهنگی مشترک در استانبول که به عنوان بخشی از قرارداد غلات برای انجام بازرسی‌ها تشکیل شده است، بازدید کند. او در ابتدای ورود به بندر اودسای اوکراین در بین خبرنگاران، بر اهمیت دسترسی بلامانع بازارهای جهانی به مواد غذایی و کودهای روسیه که شامل تحریم‌ها نمی‌شود، تاکید کرد. وی گفت: این مهم است که همه دولت‌ها و بخش خصوصی برای عرضه آنها به بازار همکاری کنند. اگر در سال ۲۰۲۲ کود وجود نداشته باشد، ممکن است در سال ۲۰۲۳ غذا وجود نداشته باشد. من برای رسیدن به این اهداف مصمم هستم، اما این تنها با همکاری همه طرف‌ها می‌تواند اتفاق بیفتد.

گوترش با تاکید بر اینکه این بندر ماه‌ها فلج بود، افزود توافقنامه غلات که در استانبول امضا شد این را تغییر داد. در کمتر از یک ماه، ۲۵ کشتی مملو از غلات و سایر منابع غذایی اودسا و سایر بنادر اوکراین را ترک کردند. وی با اشاره به اینکه این کشتی‌ها بیش از ۶۰۰ هزار تن محصولات غذایی مانند گندم، ذرت، روغن آفتابگردان و سویا را انتقال دادند، گفت که باز کردن انبارهای بیشتر در بندرها امیدی برای کشاورزان اوکراینی است.
وی گفت: زمان حمایت بزرگ و سخاوتمندانه فرا رسیده است تا کشورهای در حال توسعه بتوانند از این بنادر و سایر بنادر مواد غذایی استفاده کنند. گوترش با تکرار درخواست خود برای برقراری صلح مطابق با منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین‌المللی، تصریح کرد که این فراخوان راه درستی برای بزرگداشت روز جهانی کمک‌های بشردوستانه است. همچنین، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست مجازی روز پنجشنبه نسبت به فعالیت نظامی در بزرگ‌ترین نیروگاه هسته‌ای اروپا در جنوب شرق اوکراین ابراز نگرانی و تاکید کرد ادامه این وضعیت می‌تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد. نیروگاه زاپوریژیا در استانی با همین نام در شهر «انرهودار» در جنوب شرق اوکراین واقع شده که در اوایل ماه مارس (اوایل اسفند) بلافاصله پس از حمله به اوکراین توسط نیروهای روس به تصرف درآمد.

موافقت پوتین با بازرسی آژانس از زاپوریژیا

در این میان، امانوئل ماکرون رییس‌جمهور فرانسه روز جمعه در تماسی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه درباره تحولات اوکراین گفت‌وگو کرد. بر اساس گزارش کرملین، پوتین در این تماس تلفنی با ماکرون درباره ادامه موانع برای صادرات مواد غذایی و کود روسیه صحبت کرد.
پوتین همچنین درباره اقدام نیروهای اوکراینی در بمباران نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا در اوکراین هشدار داد و گفت که این اقدام ممکن است فاجعه بسیار بزرگی را ایجاد کند. دو طرف در این گفت‌وگوی تلفنی بر ضرورت ارسال تیمی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به نیروگاه اتمی زاپوریژیا تاکید کردند.
کاخ ریاست‌جمهوری فرانسه پس از گفت‌وگوی تلفنی امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری این کشور با رییس‌جمهوری روسیه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین روز جمعه با انجام ماموریت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا با عبور از اوکراین و نه روسیه، موافقت کرده است. نیروگاه زاپوریژیا در جنوب اوکراین واقع و تحت کنترل روسیه است.
رییس‌جمهوری روسیه در گفت‌وگو با امانوئل ماکرون با بازنگری بر شرایط لازم برای عبور بازرس سازمان بین‌المللی انرژی اتمی از روسیه و همچنین بازرسی از نیروگاه زاپوریژیا در صورتی که بازرس سازمان انرژی اتمی از خاک اوکراین عبور کند، موافقت کرد. روسای جمهور روسیه و فرانسه در پایان این گفت‌وگو خواستار سازماندهی در اسرع وقت بازرسی از نیروگاه زاپوریژیا توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به منظور ارزیابی موقعیت این نیروگاه شدند.

ماکرون، رهبر روسیه را به حمله وحشیانه به اوکراین متهم کرد

این در حالی است که ساعاتی پس از گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین، امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه، رهبر روسیه را به انجام حمله وحشیانه به اوکراین در نقض امپریالیستی و تجاوزکارانه قوانین بین‌المللی متهم کرد.
ماکرون که تلاش خستگی‌ناپذیر اما ناموفق برای میانجی‌گری در مساله اوکراین را داشت و مدت‌ها اهمیت گفت‌وگو با پوتین را به رخ می‌کشید، با ادامه جنگ، انتقادهایش از رییس‌جمهور روسیه را افزایش داد. وی به شهروندان فرانسوی هشدار داد که بحران انرژی و اقتصادی ناشی از اروپا تمام نشده است و آن را بهای آزادی و ارزش‌های ما خواند.

ماکرون در سخنرانی خود به مناسبت هفتاد و هشتمین سالگرد فرود نیروهای متفقین در جنوب فرانسه تحت اشغال نازی‌ها در طول جنگ جهانی دوم گفت: از زمانی که ولادیمیر پوتین حمله وحشیانه خود را به اوکراین آغاز کرد، جنگ به خاک اروپا بازگشته است، تنها چند ساعت دورتر از ما. ماکرون گفت پوتین به دنبال تحمیل اراده امپریالیستی خود بر اروپا است و روح انتقام را در نقض آشکار تمامیت کشورها القا می‌کند.
رهبران همچنین درباره تلاش‌ها برای خروج غلات و سایر کالاهای غذایی از روسیه گفت‌وگو کردند. تحریم‌های اتحادیه اروپا با هدف پایان دادن به جنگ، استثنائاتی را برای مواد غذایی ایجاد می‌کند. این بیستمین گفت‌وگوی آنها در سال جاری اما اولین گفت‌وگوی آنها در سه ماه گذشته بود.
از سوی دیگر سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه روز جمعه با اشاره به فاجعه اتمی سال ۱۹۸۶ گفت که حضور نظامی روسیه در نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا در جنوب اوکراین تضمینی در برابر «سناریوی چرنوبیل» است. پیش‌تر، ایوان نچایف سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت که پیشنهاد سازمان ملل برای غیرنظامی کردن منطقه اطراف نیروگاه هسته‌ای غیرقابل قبول است.
طبق این گزارش، نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا بزرگ‌ترین نیروگاه اروپا که در ماه مارس به کنترل روسیه درآمد، در نزدیکی خط مقدم قرار دارد و در هفته‌های اخیر بارها مورد حمله قرار گرفته و نگرانی‌ها از یک فاجعه اتمی را افزایش داده است.
در حالی که روسیه می‌گوید این نیروهای کی‌یف هستند که به نیروگاه زاپوریژیا حمله می‌کنند، رییس‌جمهور اوکراین شامگاه پنجشنبه طی نشست خبری در «لِویو» به همراه رجب‌طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اظهار کرد که روسیه باید نیروهای خود را از نیروگاه زاپوریژیا خارج کند و ما را تا آستانه فاجعه اتمی نبرد. گوترش نیز ضمن ابراز نگرانی از حملات موشکی اخیر به محوطه و اطراف نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا، درخواست خود برای ایجاد منطقه غیرنظامی در این نیروگاه را تکرار کرد.