آبله میمونی
دکتر بهاران فرخنده مهر *
آبله میمونی یک بیماری نوپدید است. این بیماری یک بیماری وایرال است که توسط نوعی ویروس از خانواده ارتوپاکسها ایجاد میشود. این عفونت در اثر ویروسی به همین نام ایجاد میشود.
ویروس BV که ابتدا در سال ۱۹۳۲ یافت و بررسی شد، به نامهای مختلفی از جمله Simia،Monkey ، B.V و Herpes B.V شناخته میشود. ویروسهای آبله و آبله گاوی هم جزو همین خانواده هستند. اولین مورد انسانی آبله میمونی در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو طی یک دوره تشدید تلاش برای از بین بردن آبله گزارش شد. مخزن طبیعی آبله میمون ناشناخته باقی مانده است، اگرچه جوندگان به عنوان محتملترین منشاء این ویروس در نظر گرفته شدهاند. ممکن است جوندگان آفریقایی و پریماتهای غیرانسانی مانند میمونها حامل ویروس باشند و افراد را آلوده کنند. از زمانی که ویروس B در سال ۱۹۳۲ شناسایی شد، تنها ۵۰ نفر به این عفونت مبتلا شدند و ۲۱ نفر از آنها جان باختند. اکثر این افراد پس از گاز گرفتن یا چنگ انداختن توسط میمون، یا زمانی که بافت یا مایعات بدن میمون روی پوست زخمی یا دارای بریدگی قرار گرفت آلوده شدند. در سال ۱۹۹۷، یک محقق بر اثر عفونت ویروس B، بعد از پاشیده شدن مایع بدن یک میمون آلوده به چشمش درگذشت. در سال ۲۰۰۳، اولین شیوع آبله میمونی، خارج از آفریقا، در آمریکا رخ داد؛ افرادی که در تماس با سگهای خانگی آلوده و به تعداد ۷۰ نفر بودند. این بیماری در مسافرانی که از نیجریه به رژیم صهیونیستی و بریتانیا و سنگاپور رفتهاند نیز گزارش شده است. علائم و نشانههای بیماری شامل: تب، سردرد شدید، درد عضلانی، کمردرد، تورم غدد لنفاوی، لرز، احساس ضعف و بیحالی شدید و بثورات پوستی است. این علائم در انسان مشابه با آبله در میمون است اما شدت کمتری دارد. تفاوت اصلی بین آبله و آبله میمون این است که آبله میمون باعث تورم غدد لنفاوی میشود، در حالی که آبله اینگونه نیست. دوره هفتگی یعنی از زمان عفونت با ویروس تا شروع علائم بین ۷ تا ۱۴ روز است اما میتواند بین ۵ تا ۲۱ روز نیز باشد. طی یک تا سه روز، گاها طولانیتر، بعد از ظهور تب، بثورات پوستی ظاهر میشود که اغلب روی صورت شروع میشوند و سپس به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابند. شدت ضایعات پوستی روی صورت ۹۵ درصد و کف دستها و پاها ۷۵ درصد است. ممکن است غشاهای مخاطی (۷۰ درصد)، دستگاه تناسلی (۳۰ درصد)، ملتحمه (۲۰ درصد) و حتی قرنیه نیز تحت تاثیر قرار بگیرند. درگیری پوستی با گذشت زمان افزایش مییابد و رنگ بثورات پوستی به سمت زردی میرود. در موارد شدید ضایعات، میتوانند قسمتهای زیادی از پوست را از بین ببرند. طول دوره بیماری معمولا بین ۲ الی ۴ هفته است. در نوع (Clade) آفریقایغربی میزان مرگ و میر یک درصد و در Clade کنگو میزان مرگ و میر ۱۰ درصد گزارش شده است. مرگ و میر کودکان تا ۲۵ درصد هم گزارش شده است. انتقال بیماری به انسان در اثر ورود ویروس به بدن از راه دستگاه تنفسی و چشمها و بینی و دهان است. همچنین در اثر تماس با ترشحات پوستی بیمار نیز ویروس به بدن منتقل میشود. برای پیشگیری از این بیماری، در درجه اول رعایت نکات بهداشتی حائز اهمیت است و موارد مشکوک به ابتلا باید توسط سیستمهای بهداشتی شناسایی و قرنطینه شوند. چون این بیماری از راه تماسهای جنسی نیز قابل انتقال است پس عدم تماس با افراد مشکوک به آلودگی، حائز اهمیت است. واکسن نیز یکی دیگر از راههای پیشگیری از ابتلا به بیماری است. از آنجا که ویروس آبله میمون خویشاوندی نزدیکی با ویروس ایجادکننده آبله دارد، واکسن آبله نیز میتواند افراد را از ابتلا به آبله میمون محافظت کند. اطلاعات به دست آمده از کشور آفریقا نشان میدهد که واکسن آبله حداقل ۸۵ درصد در پیشگیری از ابتلا به آبله میمون اثربخشی دارد. واکسن Imvanex برای پیشگیری از آبله میمون و آبله در ایالات متحده مجوز دریافت کرده است. واکسن ACAM2000 که حاوی ویروس زنده واکسینا است نیز مجوز ایمنسازی در افراد بالای ۱۸ سال را دریافت کرده است. واکسن آبله در حال حاضر در دسترس مردم نیست و لازم به ذکر است که واکسنهای آبلهای که در گذشته تزریق شده است میتواند تا ۸۵ درصد از ابتلا به آبله میمونی مصونیت ایجاد کند. اما اینکه با مرور زمان و بازپدیدی بیماری آبله چه تغییراتی در مورد این واکسن و ایمنی ناشی از آن رخ داد، در حال آزمایش و بررسی است. WHO برای واریانتهای ویروس آبله میمونی نامگذاری جدید قرار داده است که شامل Clade یک مربوط به کنگو و Clade دو مربوط به غرب آفریقا است که نوع دوم شامل دو Subclade است (lIb و lIa). واریانتهایی که به طور عمده فعلا در دنیا گزارش میشوند شامل lIb و lIa هستند. بهتر است با افزایش آگاهی و دانش در مورد این بیماری و بهتر شناختن آن، مانع ابتلا و انتشار این بیماری شویم و از آن نهراسیم.
* متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری
شناسه :
283152
لینک کوتاه :
لینک کوتاه :