تله‌کابین سد راه ثبت جهانی طاق‌بستان
به گزارش جهان صنعت نیوز: تجاوز تله‌کابین به حریم طاق‌بستان، مناطق ۴۵هزار ساله زندگی انسان هوشمند را با مخاطره مواجه می‌کند و البته آسیب‌های زیست‌محیطی احتمالی را نیز باید در نظر داشت.طرح اولیه نصب تله‌کابین بر فراز طاق‌بستان در سال‌های گذشته مصوب شده و حتی به امضای بعضی از اعضای شورای فنی سازمان وقت میراث فرهنگی نیز رسیده است، حال اما با قوت گرفتن موضوع بیم آن می‌رود که به زودی این طرح اجرایی شود.
جالب آنکه حمیدرضا سهیلی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کرمانشاه احداث طرح تله‌کابین کرمانشاه را غیرکارشناسی و بدون مجوز از میراث فرهنگی دانسته و خاطرنشان ساخته است: این طرح با تغییر مسیر باید در چارچوب ضوابط میراث فرهنگی اجرا شود.
از سوی دیگر دوستداران میراث فرهنگی و مردم سراسر کشور نیز به این موضوع بی‌تفاوت نبوده‌اند و با جمع‌آوری طوماری اینترنتی مخالفت خود را با اجرای تله‌کابین در اطراف طاق‌بستان اعلام کرده‌اند.
کارزار مخالفان تله‌کابین
به دنبال افزایش نگرانی‌ها در خصوص تجاوز به حریم طاق‌بستان از تیرماه امسال رسما کارزاری با عنوان «نه به تله‌کابین در محوطه باستانی و تاریخی تاق‌وسان (طاق‌بستان) کرمانشاه» ایجاد شده است.
در نامه‌ای که امضاکنندگان این کارزار خطاب به رییس‌جمهور نوشته‌اند آمده است: «اجرای این طرح مخرب و غیرکارشناسانه، ثبت مجموعه تاق‌وسان (طاق‌بستان) طبق استانداردهای یونسکو را برای همیشه از فهرست میراث جهانی حذف خواهد کرد.
متاسفانه این طرح که با حمایت مجمع نمایندگان استان و چراغ سبز مسوولان ارشد در حال شکل‌گیری است، در صورت عدم اقدام جدی در مقابل آن، می‌تواند نتایج غیر‌قابل جبرانی در بر داشته باشد.
از جنابعالی به‌عنوان ریاست قوه مجریه که قبلا ریاست قوه قضاییه را هم بر عهده داشتید؛ طبق اصل پنجاهم قانون اساسی خواستاریم که از تخریب محیط زیست و اجرای ماده ۲۲ قانون دادرسی کیفری در صیانت از حقوق عمومی و ماده پنج در راستای حفاظت از میراث باستانی و فرهنگی در محوطه‌های بکر و کم‌نظیر تاق‌وسان (طاق‌بستان) با اقدامات ناآگاهانه مسوولان ممانعت کنید.»
اهمیت تاریخی و عرصه طاق‌بستان
مساله اهمیت تاریخی طاق‌بستان به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ایرانیان برکسی پوشیده نیست. عبدالرضا مهاجری‌نژاد مدیرکل اسبق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه در خصوص اهمیت بالای طاق‌بستان به «جهان صنعت» گفت: مجموعه بیستون یک دوره تاریخی را در دوره هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و حتی صفوی داشته است و به نظرم طاق‌بستان و بیستون را می‌بایست به عنوان یک مجموعه در نظر بگیریم. شمای کلی طاق‌بستان مربوط به دوره ساسانیان است و از شکارگاه گرفته تا حجاری‌ها و طاق‌هایی که وجود دارد را شامل می‌شود. با نظر به وجود شکارگاه و نقش عظیم موجود، به نظرم اثر برای خود یک ساختار دارد و طاق‌بستان را نباید به عنوان یک بنای منفرد در نظر گرفت. طاق‌بستان درواقع مجموعه عظیمی است که علاوه بر آنچه از دوران پیش از تاریخ دارد دوره‌های تاریخی دیگر را نیز شامل می‌شود اما هسته اصلی طاق‌بستان به دوره ساسانیان مربوط می‌شود.
مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان کرمانشاه در خصوص عرصه و حریم طاق‌بستان خاطر نشان ساخت: باتوجه به وجود آب و شکارگاه در این منطقه می‌توان گفت که توپوگرافی طاق‌بستان یک توپوگرافی چندوجهی است. بنابراین نمی‌توانیم در خصوص ساخت و ساز در اطراف آن دستور صادر کنیم. براساس قاعده کلی که در مورد آثار تاریخی وجود دارد نمی‌توانیم خط و مشی تعیین کنیم. عرصه (طاق‌بستان) که مشخص است جایی که اثر قرار دارد را عرصه می‌گویند و همچنین اثر تاریخی یک محدوده‌ای برای خودش دارد که به آن حریم می‌گویند. براساس اهمیت اثر نیز حریم درجه یک، درجه دو و حریم آثار و حریم منظر تعیین می‌شود. این موارد شاخص‌ها و تعریف‌های خاص خود را دارد اما متاسفانه در سال‌های اخیر و پس از انقلاب این روند کاملا مخدوش شده است.
تجاوز به حریم طاق‌بستان
در سال‌های گذشته همواره شاهد انتقاداتی در خصوص ساخت و سازهای صورت‌گرفته در اطراف طاق‌بستان بوده‌ایم.
مهاجری‌نژاد در خصوص توجه نکردن به حریم طاق‌بستان به «جهان صنعت» گفت: شاهد آن هستیم که در ضلع شرقی شکارگاه حوزه علمیه درست کرده‌اند. کسی که جغرافیا و اقلیم کرمانشاه را بشناسد می‌داند که این منطقه یک دشت وسیع است. در دوران پس از انقلاب چندین‌بار در خصوص طرح تفصیلی تغییراتی انجام شده است. مشخص نیست چرا اگر قرار بوده حوزه علمیه یا فروشگاهی ساخته شود این موارد در مکان دیگری جانمایی نشده‌اند. متاسفانه قاعده میراث فرهنگی برای دولت در هیچ دوره‌ای اهمیت نداشته است. توجه داشته باشید که بحث ثبت جهانی امروز مطرح نبوده و از سال‌ها پیش مطرح شده است. این بنا امکان ثبت جهانی را به طور حتم دارد و مشخص نیست که به چه دلیل فروشگاه‌های زنجیره‌ای و موارد دیگر در طرح تفصیلی و در طرح جامع پیش‌بینی نشده‌اند.
این استاد باستان‌شناسی اضافه کرد: به نظرم بزرگ‌ترین مشکلی که در این حوزه وجود دارد جهل و ناآگاهی وزارتخانه و در دوره‌های قبل ناآگاهی مدیران سازمان میراث فرهنگی بوده است. اگر این آگاهی وجود داشت در هیات دولت موضوع را مطرح می‌کردند و اقدامات لازم را (برای رعایت عرصه و حریم) در نظر می‌گرفتند.
راهکار عبور از بحران
در شرایط فعلی به هر روی ساخت و سازهای شکل گرفته در حریم طاق‌بستان وجود دارند و با صرف نقد و گلایه نیز نمی‌توان مشکلات را بر طرف کرده و باید به دنبال ارایه راهکار و راه حل برای نجات این محوطه تاریخی باشیم.
رییس اسبق میراث فرهنگی استان کرمانشاه در پاسخ به این پرسش که برای حل مشکل چه می‌توان کرد به «جهان صنعت» گفت: برای حل مشکل می‌توان طرح و لایحه داد. قانونی به نام زمین‌های معوض وجود دارد که مربوط به ۳۰سال قبل است، الان در کرمانشاه شاید بالای دویست شهرک ساخته شده. اگر در هر یک از آنها میراث فرهنگی دو پلاک زمین می‌گرفت، امروز چهارصد پلاک در اختیار داشت و البته تغییر کاربری‌های صورت‌گرفته نیز باید پیش‌بینی می‌شد. وقتی یک مدیر ارشد در شهری ساختار و مشکلات منطقه را نشناسد نمی‌توانیم راهبرد ارائه دهم.
وی خاطرنشان ساخت: اگر اراده لازم وجود داشته باشد که امروز نیست راهکار برای حل مشکل وجود دارد اما واقعیت این است که دولت‌ها در هیچ دوره‌ای به میراث فرهنگی و گردشگری اهمیت نداده‌اند. در خصوص ساخت و سازهای صورت‌گرفته نیز باید به این نکته توجه داشت که این مجموعه آثار است که به ما می‌گوید در چه جهتی حرکت کنیم.
لزوم تغییر جهت نصب تله‌کابین
واقعیت آن است که ایجاد تله‌کابین در نزدیکی طاق‌بستان اگر به حریم اثر لطمه‌ای وارد نکند می‌تواند درآمدزا بوده و به گردش درآمدن چرخ صنعت گردشگری کرمانشاه کمک کند.
مهاجری‌نژاد استاد باستان‌شناسی در همین رابطه گفت: به خاطر دسترسی و جاذبه‌هایی که احداث تله‌کابین می‌تواند ایجاد کند کسی با اصل موضوع ایجاد آن مشکل ندارد و حتی می‌تواند باعث توسعه گردشگری شود. نکته اینجا است که هرکسی به دنبال منافع خودش است و می‌خواهد با حداقل سرمایه‌گذاری حداکثر استفاده را داشته باشد.
وی افزود: از بیستون تا کرمانشاه حدود بیست کیلومتر راه است و در کنار خط جاده‌ای که از کرمانشاه تا بیستون وجود دارد می‌شد تله‌کابین کشید. یعنی می‌بایست تله‌کابین در مسیر شرقی-غربی ایجاد شود نه شمالی-جنوبی. به این ترتیب هم می‌شد در منظر سمت راست شاهد طاق‌بستان، فرهاد و شیرین و آثار بیستون بود و هم منظری از کل شهر کرمانشاه را دید و در عین حال هم خط حائل و خط فاصله با آثار تاریخی حفظ می‌شد و به اثر و حریم آن نیز آسیبی نمی‌رسید.
مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان کرمانشاه در خاتمه ابراز داشت: کسی با سرمایه‌گذاری بخش خصوص مخالف نیست اما باید مدیران میراث فرهنگی آگاه بوده و بهترین راه‌حل موجود را در نظر بگیرند و البته در مرحله ساخت نظارت داشته باشند. امروز در مقابل یک مجموعه‌ای از مشکلات در خصوص طاق‌بستان و بیستون قرار داریم و مدیری که می‌خواهد در این مسیر فعالیت داشته باشد می‌بایست جسارت و تفکر لازم را داشته باشد تا اوضاع را سامان دهد چرا که به هر روی طاق‌بستان مطمئنا ظرفیت ثبت جهانی را دارد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :