گناه مردم چیست که باید فقیرتر شوند

جهان صنعت *

پیش از تاسیس نهادی به اسم دولت در جامعه‌های انسانی، دو عنصر امنیت و مالکیت آدمیان با تهدید آدم‌ها و گروه‌های پرزورتر روبه‌رو بود و به همین دلیل رشد و پیشرفت جامعه‌های انسانی شتاب کافی نداشت. شهروندان در فقدان امنیت برای جان و مال خود انگیزه‌های کمتری برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و ثروت‌اندوزی داشتند. جامعه‌های انسانی در این دوران‌ها گرفتار استبداد شاهان و استبداد گروه‌های بانفوذ و قلدر بودند تا اینکه پس از فراز‌ونشیب‌های بهت‌بر‌انگیز توانستند به مفهوم دولت برسند. نهاد دولت پس از آن تاسیس شد که هر آدمی قبول کرد باید بخشی از اموال خود را بدهد تا برای خود امنیت و آرامش بخواهد و نیز محدودیت‌هایی را در زندگی فردی و گروهی بپذیرد. فلسفه تاسیس نهاد دولت در پویش تاریخ همین بوده و هست. یعنی وظیفه دولت و همه نهادهای حاکمیتی این است که امنیت شهروندان را از نظر جان و مال تامین کنند. در دوره‌های تازه تاریخ معاصر اما نهاد دولت نیز از نظر کارکرد و راهبرد و هدف‌ها پیشرفت چشمگیری پیدا کرده است. مهار نرخ تورم و نیز برنامه‌ریزی برای افزایش رفاه مادی شهروندان در مقایسه با سال‌های پیشین و در مقایسه با دیگر جامعه‌ها نیز از وظایف دولت است. متاسفانه نهاد دولت در ایران در همه نیم سده سپری شده بیشترین برنامه‌ریزی را برای افزایش قدرت نهادهای حاکمیتی کرده است و در تعارض افزایش قدرت حکومت و مردم در سوی حکومت ایستاده است. برای نشان دادن این مفهوم می‌توان به آمارهای در دسترس اشاره کرد. به طور مثال معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران به این نتیجه رسیده است که «سطح درآمدهای امروز خانوارهای شهری و روستایی کمتر از رقم سال ۱۳۹۶ است.» این نتیجه به هر دلیلی که پدیدار شده باشد، نشان می‌دهد نهادهای حاکمیتی به وظیفه اصلی خود که همان افزایش سطح رفاه شهروندان است عمل نکرده و برخلاف آن عمل کرده‌اند. شهروندان ایرانی به دلیل اینکه از کل قدرت موجود در کشور سهم اندکی دارند و بیشترین قدرت در اختیار نهادهای حکومتی است هیچ کوتاهی نکرده بلکه در این سال‌های نفرین‌شده سخت‌تر و بیشتر کار کرده‌اند. آیا حق شهروندان ایرانی که نسبت به شهروندان جهانی بیشتر کار می‌کنند و انگیزه پیشرفت نیز دارند این است؟ چرا باید ایرانیان امروز فقیر‌تر از سال ۱۳۹۶ باشند؟ نهاد دولت باید در این‌باره پاسخگو باشد و بتواند با شهامت بگوید دلیل عقب ماندن ایرانیان از رفاه چیست؟ چرا باید ایرانیان به جای اینکه هر سال در وضعیت بهتری قرار گیرند در پله‌های پایین‌تر می‌ایستند؟ این عددها به صورت میانگین است و اگر شکاف درآمدی را بر این ارقام اضافه و سهم هر گروه از درآمد کل و نیز سهم نهادهای حکومتی و دولتی از بودجه کل کشور را بررسی کنیم خواهیم دید مردم در وضعیت بدتر قرار دارند. مردم مظلوم ایران چه باید کنند که از این وضعیت ناراحت‌کننده عبور کنند و همانند همه شهروندان جهانی به میزانی که کار می‌کنند و زحمت می‌کشند از نظر رفاهی در وضعیت بهتری قرار گیرند.