واکسینه شدن اقتصاد از مسیر نظام بازار
به گزارش جهان صنعت نیوز: بر همین اساس اصلی‌ترین توصیه صاحب‌نظران به دولت، استفاده از ظرفیت‌های بالای بورس کالا برای تحقق این امر است. ساز و کاری که امتحان خود را در مورد عرضه سیمان، محصولات صنعتی، معدنی، پتروشیمی و حتی خودرو با موفقیت از سر گذرانده و پتانسیل‌های خود را اثبات کرده است.
موفقیت عرضه‌های بورسی
حسین محمودی‌اصل کارشناس بازار سرمایه می‌گوید بررسی تجربه عرضه محصول‌های فولادی، فلزات، پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و سیمان بیانگر آن است که به دلیل حذف قیمت‌های دستوری، ورود منابع به بخش تولید و بالا رفتن حاشیه سود تولیدکنندگان، سرمایه‌گذاری در واحدهای تولیدی، راه‌اندازی خطوط تولید و در نهایت رشد تولید محقق شده است؛ به عبارتی سازوکار بورس کالا به دلیل ایجاد شفافیت و رقابت، اقتصاد کشور را در برابر دلالی و رانتی واکسینه می‌کند. او در این باره اظهار کرد: قانون در خصوص ورود کالاها به بورس کالای ایران، شفاف و روشن است و براساس ماده ۱۸ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی، کالاهایی که در بورس کالا پذیرش و عرضه می‌شوند از شمول قیمت‌گذاری دولتی خارج می‌شوند که همین رویه طی سال‌های گذشته زمینه رشد تولید و تخصیص بهینه منابع و البته حذف دلالی و رانتی را فراهم آورده است.
محمودی‌اصل ادامه داد: در سمت مقابل ورود کالاها به بورس کالا، در بازار آزاد و قیمت‌گذاری دستوری، همواره شاهد ورود واسطه‌ها به فرآیند معاملات هستیم. برای نمونه در بحث فولاد، پتروشیمی، سیمان و همین اواخر چند مدل خودروی عرضه‌شده تا پیش از ورود به بورس کالا این موضوع و توزیع رانت مشاهده می‌شد اما به محض آنکه قیمت‌ها از شیوه دستوری خارج می‌شود، تقاضای کاذب فروکش کرده و بازار به سمت تعادل حرکت می‌کند. وی در گفت وگو با کالاخبر افزود: مقایسه صنایع با یکدیگر نشان می‌دهد که صنعت فولاد، فلزات، پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی و همینطور سیمان که وارد بورس کالا شده‌اند به جهت حذف واسطه‌ها جان گرفته‌اند و با عرضه‌های مستقیم این محصولات، دو قیمتی بودن بازار از بین رفته و این امر سبب شده منابع به تولید اختصاص یابد و زمانی که منابع به تولید رسید و حاشیه سود تولید بالا رفت، سرمایه‌گذاری در واحدهای تولیدی، راه‌اندازی خطوط تولید و در نهایت رشد تولید محقق شده است. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: در صنایعی نظیر خودروسازی که قیمت‌گذاری دستوری اتفاق می‌افتد شاهد هستیم که رانت به واسطه‌ها رسید و نه تنها حاشیه سود تولید کاهش پیدا کرد بلکه بخش تولید از کمبود نقدینگی به شدت آسیب دید؛ در نتیجه این امر صنعت خودرو با کاهش تولید مواجه شد.
حذف قیمت‌گذاری دستوری
محمودی‌اصل تاکید کرد: عرضه همه کالاها در بورس کالا می‌تواند قیمت‌گذاری دستوری را حذف کند درحالی که قیمت‌گذاری دستوری، مطلوب دلالان است و باید برچیده شود تا همه منابع به تولید اختصاص یابد و ضمن افزایش تولید که خود عامل جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و ورود منابع به بخش تولید است، ادامه فعالیت واحدهای تولیدی هم در زمینه سودآوری و هم تامین نقدینگی را توجیه‌پذیر کند. به گفته این کارشناس بازار سرمایه باید تلاش کرد سایر کالاها هم فرصت حضور در بورس کالا را داشته باشند. بورس کالا یعنی رقابت و شفافیت؛ جایی که شفافیت و رقابت در آن مطرح باشد اثری از دلالی نخواهیم دید چراکه دلال در فضای آکنده از عدم شفافیت و رانت امکان فعالیت دارد نه در رقابت. وی با بیان اینکه سازوکار بورس کالا، اقتصاد کشور را در برابر دلالی و رانتی واکسینه می‌کند، اظهار کرد: با عرضه کالاها در بورس کالا، ویروس دلالی و رانت‌خواری ریشه‌کن شده و در مرحله بعد، اقتصاد کشور در مقابل این ویروس‌ها واکسینه می‌شود.
حمایت از تولید
نایب‌رییس اتاق مشترک ایران و روسیه هم می‌گوید بررسی معضلات بازارهای ایران در سال‌های اخیر، یک فرمول و مسیر روشن را برای حل مشکلات پیش رویمان قرار می‌دهد و آن، حرکت به سمت اقتصاد بازار در جهت ایجاد رقابت در بازار است، از این رو بهره‌گیری از ظرفیت‌هایی همچون بورس کالا در بازارهای مختلف می‌تواند به شفافیت بازارها کمک کند. کامبیز میرکریمی، نایب‌رییس اتاق مشترک ایران و روسیه با بیان اینکه حذف قیمت‌گذاری دستوری از اقتصاد ایران، امری ضروری و لازم است به کالاخبر گفت: دولت‌ها همواره به سراغ قیمت‌گذاری دستوری می‌روند چون اقتصاد ایران با تورم مزمن روبه‌رو است. میرکریمی ادامه داد: متاسفانه دولت‌ها همواره برای مهار تورم به سراغ قیمت‌گذاری دستوری رفته‌اند که همه تجربه‌های قبلی بیانگر آن است که این سیاست قطعا پاسخگو نیست و به کاهش تولید منجر می‌شود و حتی می‌تواند نشانه‌هایی از اقتصاد ونزوئلایی را در اقتصاد ایران نمایان کند. وی گفت: در چنین شرایطی وظیفه دولت‌ها، نزدیک شدن اقتصاد به بهره‌گیری از نظام بازار است و فقط باید مراقبت کند این بازار شرایط رقابتی داشته باشد. به عبارت بهتر، یکی از اصلی‌ترین وظایف دولت‌ها جلوگیری از ایجاد انحصارها است که بازار رقابتی کارکرد خود را داشته باشد، چون یکی از شاخص‌های برتری اقتصاد در دنیا، رقابتی بودن است. به گفته نایب‌رییس اتاق مشترک ایران و روسیه، کشورهایی مانند سنگاپور، آمریکا و هنگ‌کنگ همواره دست بالایی در این شاخص‌ها دارند و نتیجه این اتفاق هم در اقتصاد آنها نمایان است.
لزوم رقابتی شدن بازار
وی تاکید کرد: دولت باید قیمت‌گذاری دستوری کالاها را بردارد، البته یک نکته در این زمینه وجود دارد؛ اینکه همه کالاها رقابتی نیستند و زمانی که برای کالایی که امکان واردات در آن سلب شده و افزایش تولید هم با توجه به شرایط خاص کسب‌و‌کار دشوار است، به واسطه انحصاری بودن بازار آن محصول، امکان میل به قیمت‌های غیرواقعی وجود دارد که سیاستگذار باید در این زمینه شرایط انحصار را بشکند که بازار به شرایط متعادل برگردد. میرکریمی ادامه داد: قیمت‌گذاری دستوری باید حذف شود و چاره‌ای جز این نداریم، چراکه نقدینگی زیادی در کشور وجود دارد و صنایعی نظیر خودروسازی نقدینگی قابل توجهی را از شبکه بانکی جذب کرده و قادر به تسویه آن نیست و تمامی این موضوع‌ها در تورم منعکس می‌شود. وی تاکید کرد: خودرو با قیمت‌ها و هزینه‌های بالایی تولید می‌شود و اصلاح فرآیند قیمت‌گذاری در این صنعت نیاز است که بازار این محصول رقابتی و خودروهای خارجی نیز وارد شود؛ در این حوزه، بورس کالا می‌تواند به شفاف‌سازی در معاملات بازار خودرو کمک کند.
لینک کوتاه :